Na primeira década do século XXI, os obxectivos que se marcaron expertos e institucións especializadas en nutrición conducían a plans para reducir o consumo de graxas e potenciar a inxesta de cinco comidas aodía , co firme propósito de facer fronte á obesidade, a enfermidade do novo século. Sen abandonar o apoio a estas medidas, á aspiración de potenciar hábitos saudables sumouse na segunda década a aposta por reducir a inxesta de sal, aumentar o consumo de froita e verdura, e despedir o sedentarismo. Téntase que os cidadáns estean máis sans, menos obesos e con corazóns máis fortes.
Reducir o consumo de sal
A memoria da Axencia Española de Seguridade Alimentaria e Nutrición (AESAN) non deixa lugar a dúbidas: as institucións europeas e outras que conforman as axencias de referencia comprometéronse a lanzar campañas e apoios para lograr que a inxesta máxima de sal redúzase. Os datos revelan que se consome demasiada. A dieta media inclúe 9,7 g por persoa ao día, unha cifra moi superior á recomendada pola Organización Mundial da Saúde (OMS), de 5 miligramos aodía . Son numerosas as razóns médicas que levan a esta necesidade, como a prevención da isquemia cardíaca, pero sobre todo perséguese pór en práctica unha evidencia científica: reducir o consumo de sal prevén de maneira eficaz e directa a hipertensión arterial.
É clave que o padal se adoite a sabores menos salgados
Para lograr o propósito, a axencia e os expertos propuxéronse traballar con todos os sectores sociais de forma simultánea: comunicación, entidades de saúde, industria alimentaria e plans formativos. Ademais, aínda que prestarán atención especial en produtos con alto contido en cloruro sódico e nos máis populares, non obviarán que o conxunto da dieta determina as fontes de achegue de sodio.
Parten da evidencia de que resulta clave que o padal dos consumidores adóitese a sabores menos salgados. Sábese que ao establecer os obxectivos de redución de sal é máis efectivo unha formulación voluntaria, do propio consumidor, a partir da media para cada categoría de alimentos, como xa se conseguiu co pan baixo en sal. Estúdase recoñecer e publicitar cun logotipo os produtos que diminúan o contido deste mineral, por baixo do nivel que se determine como cumpridor do obxectivo.
Aumentar o consumo de froitas e verduras
Aínda que o consumo de froitas e verduras está presente en toda a literatura sobre unha alimentación correcta e a boa nutrición, nesta ocasión, reflexiónase sobre como lograr introducilas na dieta habitual sen subterfugios nin equívocos. Para iso, tras un traballo técnico levado a cabo na AESAN, de acordo a criterios saudables, fíxose unha proposta de produtos que poden acollerse ao Plan de consumo de froita nas escolas. Hai un compromiso para organizar a entrega dos fondos europeos destinados a distribuír de maneira gratuíta froita fresca e verdura nas escolas entre os nenos con idades comprendidas entre 6 e 10 anos.
Hai un compromiso para organizar a entrega dos fondos europeos destinados a distribuír de maneira gratuíta froita fresca e verdura nas escolas
O capítulo do zume de froita mereceu unha reflexión aparte. Tolérase, a condición de que non se abuse del. Faise especial incidencia en definir o zume de froitas, un concepto que designa só o produto susceptible de fermentación, pero non fermentado, obtido a partir de froitas sas e maduras, frescas ou conservadas polo frío, dunha ou varias especies, que teña a cor, o aroma e o sabor característicos dos zumes da froita da que procede. Especifícase que “se poderá reincorporar ao zume o aroma, a pulpa e as celdillas que perdese coa extracción”, pero non se admiten os zumes de froita a base de concentrados, zumes de froita concentrados nin os néctares de froitas.
Nesta ocasión, tamén se reincide en sumar ás verduras frescas as minimamente procesadas ou de cuarta gama. É dicir, considéranse óptimas na dieta as verduras e hortalizas frescas, limpas, higienizadas, cortadas ou non, envasadas en atmosferas modificadas ou non e listas para o seu consumo directo ou unha vez cociñadas.
Potenciar a actividade física
Ninguén discute a necesidade de promocionar a actividade física nunha sociedade que favorece hábitos sedentarios. Con todo, tamén quedou demostrado que alimentación e exercicio é un binomio recoñecido pero pouco practicado. Os esforzos céntranse en potenciar as ocasións de realizar exercicio, descubrir o lado lúdico da actividade física en claro enfrontamento co lecer de pantalla e premiar as iniciativas que conduzan e favorezan que a familia introduza nos seus hábitos o deporte.Esta terceira pata dos propósitos para os próximos anos está en consonancia coas outras dous anteriores: a redución de sal e o incremento de alimentos sans. Búscase facilitar e aplaudir o convencemento de que facer exercicio responde a unha vontade e xera unha satisfacción, lembrar que limitar o sal axuda a protexer o corazón e consumir froita e verdura mellora a dieta. En definitiva, danse claves para axudar ao cidadán a que coide a súa saúde.
A Axencia Española de Seguridade Alimentaria e Nutrición (AESAN) é un Organismo Autónomo adscrito ao Ministerio de Sanidade e Política Social que se creou en 2001. Foi a resposta institucionalizada á crise das vacas tolas e en 2006 engadiu ás súas funcións a de promocionar a saúde no ámbito da nutrición e, en especial, na prevención da obesidade. Obtivo a misión de garantir o máis alto grao de seguridade alimentaria, como aspecto fundamental da saúde pública, e promover a saúde dos cidadáns, así como que estes teñan confianza plena nos alimentos que consomen e dispoñan de información adecuada para ter capacidade de elección. O consumidor está no centro das súas decisións, por encima de calquera outro interese. Para lograr os seus obxectivos, comprométese a crear e manter unha reputación de expertos e excelencia da organización en materia de seguridade alimentaria e implantar unha política de análise de riscos para garantir a credibilidade, independencia e transparencia das actuacións.
A AESAN é a institución encargada de coordinar as actuacións relacionadas de maneira directa ou indirecta coa seguridade alimentaria e a nutrición. Ordena as actuacións executivas e normativas en situacións de crises ou emerxencia e coordina o funcionamento das redes de alerta no ámbito da seguridade alimentaria.
