A fecundación in vitro (FIV) é unha técnica que consiste na unión dun ovocito cun espermatozoide no laboratorio, é dicir, fóra do corpo da nai. É un procedemento complexo e, en xeral, emprégase cando fallaron ou non é posible aplicar outros métodos de fecundación. Os ovocitos extráense dos ovarios maternos e, nun medio líquido, promóvese a súa fecundación por parte do espermatozoide. Unha vez formado o cigoto (ovocito fecundado), transfírese ao útero da muller para iniciar o embarazo.
Fecundación in vitro en detalle
Para realizar unha FIV, execútase un proceso de estimulación ovárica máis intensa que a realizada na maioría dos casos de inseminación artificial. O obxectivo é desenvolver varios folículos (unidade básica da bioloxía reprodutiva feminina), entre 8 e 13, segundo os expertos. Cando os folículos están maduros, o especialista administra unha hormona, gonadotropina coriónica (HCG), co fin de que o ovocito acabe de madurar. Pasadas unhas 36 horas, leva a cabo unha punción folicular, un proceso polo cal se extraen os óvulos.
A punción folicular é unha técnica cirúrxica relativamente sinxela. Inclúe unha pequena sedación e, polo tanto, resulta indolora. En xeral, non dura máis de 5 minutos, segundo explica Isidoro Bruna, xefe da Unidade de Medicamento da Reprodución do Hospital Universitario Montepríncipe de Madrid. Mediante un transductor vaginal, o médico guía unha agulla -que se pode ver con claridade na ecografía-, coa cal pica cada folículo e aspira o líquido folicular. Daquela este líquido analízase no laboratorio, para establecer a cantidade de óvulos obtida.
O seguinte paso é o fundamental: en cultivos individualizados, cada un dos óvulos ponse en contacto con centos de miles de espermatozoides “capacitados” (que quedaron tras someter o seme a un proceso segundo o cal se eliminan detritus, restos celulares ou espermatozoides mortos, inmóbiles ou lentos). Por último, os embrións obtidos transfírense ao útero da muller.
Algúns números
Debido ás extensas listas de espera, a maioría dos interesados na fecundación in vitro acode a centros privados
A fecundación in vitro é a principal técnica á que se apela cando non deron resultado os intentos de inseminación artificial no corpo da nai. Aínda que nalgúns países -España entre eles- estes tratamentos están cubertos pola Seguridade Social, na práctica, as listas de espera son tan extensas e obrigan a tanta demora, que a maioría dos interesados decide acudir a centros privados, a pesar do elevado dos custos (o prezo basee dun tratamento no noso país rolda os 3.000 euros). Ademais, a Seguridade Social española non admite para a FIV a pacientes maiores de 40 anos e, entre as mulleres que buscan o embarazo por este medio, moitas superan ese límite de idade.
Esta técnica non só é válida para casos en que se probaron sen éxito outras, senón que se converte en imprescindible cando a parella que busca o embarazo sofre de factor masculino severo (esterilidad por parte do home), factor tubárico (trompas de Falopio obstruidas, danadas ou ausentes) ou algúns outros problemas que fan imposible a fecundación no interior do corpo da nai. No caso do mencionado factor masculino severo, non só é recomendable a FIV, senón unha modalidade en particular, chamada Inxección Intracitoplasmática de Espermatozoides (ICSI), do mesmo xeito que cando fracasase algún intento previo de FIV convencional ou se conte cun número limitado de ovocitos ou espermatozoides.
As probabilidades de que unha parella conciba un bebé tras un proceso de FIV é de 1 sobre 5, unha cifra similar á concepción natural
Nos últimos anos, o éxito da fecundación in vitro incrementouse de maneira notoria, debido aos avances científicos e á mellora nas condicións dos laboratorios. Un informe realizado polo Comité Internacional para o Monitoreo das Técnicas de Reprodución Asistida (ICMART), difundido en 2008, estimou en máis de tres millóns a cantidade de bebés nados a través destes tratamentos, aínda que outras estatísticas mencionan cifras maiores -ata 4,5 millóns-. Na actualidade, as probabilidades de que unha parella infértil conciba un bebé tras un proceso de fecundación in vitro é dunha sobre cinco, similar á que ten unha parella sa de concibir de forma natural. O éxito depende dunha serie de factores, entre os cales se destacan a idade da paciente, o número de embrións transferidos e a experiencia do centro médico encargado do tratamento.
Aos nenos nados mediante esta técnica denomínaselles “bebés probeta” ou “bebés de probeta”. A primeira delas, chamada Louis Brown, naceu o 25 de xullo de 1978, en Oldham, Inglaterra. Tras o seu nacemento, someteuse a múltiples estudos para determinar que o seu estado era normal e corroborar que a FVI era un método de fecundación tan seguro como o natural. Os pais de Louis volveron apelar a este técnica catro anos despois e tiveron a outra nena, Natalie, quen en 1999 converteuse no primeira “bebé de probeta” en dar a luz, de maneira natural, a un neno.
Os responsables do primeiro tratamento exitoso neste campo foron dous médicos da Universidade de Cambridge: o fisiólogo Robert Edwards e o xinecólogo Patrick Steptoe. Entón levaban, do mesmo xeito que moitos dos seus colegas en distintas partes do mundo, case unha década de intentos de perfeccionar a técnica da FVI. O primeiro embarazo por medio desta técnica logrouse tres anos antes, en 1973, por parte do xinecólogo australiano Carl Wood. Este embarazo non prosperou e interrompeuse poucos días despois, pero as súas experiencias foron fundamentais para o desenvolvemento destes traballos. Wood -quen en 1983 foi responsable do nacemento do primeiro “bebé de probeta” a partir dun embrión conxelado- faleceu fai moi pouco, en setembro de 2011.
