A confusión ou o intercambio de bebés no hospital seguramente é una dos peores pesadelos paira os pais. Moita literatura, numerosas películas e bastantes titulares de prensa espertan receos de cando en vez sobre os sistemas de control do recentemente nado cando a nai dá a luz. Os casos de intercambio de bebés, con todo, son excepcionais, case imposibles, mercé a un sistemático protocolo de custodia que explicamos a continuación.
O último titular alarmante é de hai só uns días. Fai 20 anos, en Logroño, rexistrouse un presunto erro humano. Dúas nenas naceron con escasas cinco horas de diferenza e cada una de elas foi entregada á familia da outra tras pasar pola incubadora. Una das nenas, con 15 anos, descubriu que os seus pais biolóxicos eran outros. Tras o caso, subxace una enrevesada situación legal que culminou cunha reclamación administrativa de responsabilidade patrimonial por valor de tres millóns de euros.
A importancia desta noticia reside no seu carácter excepcional. Durante ao ano pasado naceron en España 338.435 bebés. E a noticia da confusión da entrega das nenas aos seus respectivos pais data do ano 2002.
Así pois, no noso país debe imperar a máis absoluta confianza nos procedementos de clasificación e custodia dos recentemente nados. A este respecto, existe un mandato imperativo paira a debida identificación dos recentemente nados, recollido no artigo 8 da Convención dos Dereitos do Neno das Nacións Unidas, ratificada por España o 30 de novembro de 1990. Cada comunidade autónoma ha definido os procedementos que deben seguirse para que quede asegurada, sen asomo de dúbida, a pertenza de cada bebé.
A Asociación Española de Pediatría (AEP) dispón dun protocolo específico (2008) paira garantir a tranquilidade e a confianza dos proxenitores. O obxectivo é que nunca rompa o binomio nai-recentemente nado. A custodia do bebé e a súa pertenza poden trazarse desde o momento mesmo do nacemento grazas a una serie de medidas. Por encima de todas elas, impera una máxima en todos os hospitais: evitar en todo momento a separación física da nai e o seu fillo.
Sistemas de identificación de recentemente nacidos no hospital
✅ Codificador neonatal
É un dos métodos máis seguros paira evitar erros. Trátase dun conxunto de identificación integrado por dúas pulseiras (una paira a nai e outra paira o bebé) dotadas dun peche inviolable e codificadas. Ademais, o kit consta dunha pinza de cordón e outros dous adhesivos, una relativa ao historial clínico e outra paira o documento de identificación sanitaria nai-bebé. No instante do nacemento, sepárase a pulseira do neno da que leva a muller e colócaselle ao recentemente nado, na boneca ou no nocello, en presenza dos pais. De igual forma, ponse a pinza correspondente no cordón umbilical do bebé. Coas respectivas pulseiras codificadas cun código de barras, compróbase sempre a coincidencia de códigos á saída da sala de partos, así como tamén no momento do alta hospitalaria. En partos múltiples utilízase un codificador diferente paira cada recentemente nado.
✅ Mostra de sangue do cordón umbilical paira ADN
Neste caso, tras colocar a pinza do kit no cordón umbilical do recentemente nado, deposítase una pinga de sangue nun cartón específico, seguíndose o mesmo procedemento no caso da nai, cuxa pinga de sangue se adxunta á mesma cartón do bebé. O cartón énchese cos datos da nai e o seu fillo e arquívase no centro sanitario. En caso de dúbida sobre un hipotético intercambio, consúltase o arquivo.
✅ Toma de pegada dactilar ou plantal
Imaxe: sirradoslawkowalski
Consiste nun rexistro das pegadas da nai e as do bebé (normalmente do pé), tomadas con tinta ou mediante sistemas biométricos, paira rexistralas no documento identificativo que expide o hospital. Logo agrégase una dos adhesivos do codificador neonatal. No entanto, os expertos desaconsellan este método como forma única de identificación do recentemente nado, xa que as pegadas poden ser mal tomadas ou que o neno requira inmediata atención médica e iso obrigue a atrasar a toma da pegada.
✅ Dispositivos de localización
Hai mesmo outros protocolos engadidos de seguridade ofrecidos por algúns hospitais, como os dispositivos de radiofrecuencia. Colócanse nas pulseiras da nai e do recentemente nado e detectan continuamente, coma se fose un GPS, a distancia entre ambos. Cando a distancia supera certo límite, actívase una alarma.
A combinación perfecta paira a tranquilidade
As sociedades científicas recomendan a combinación de todos estes procedementos paira reducir á súa mínima expresión a posibilidade dunha confusión. Con leste cribado continuo queda despexada calquera incerteza. Pero en especial, segundo as ‘Recomendacións paira a identificación inequívoca do recentemente nado’ (2017) do Comité de Estándares da Sociedade Española de Neonatología (SeNeo), a combinación do codificador neonatal (pulseira da nai e pulseira do recentemente nado e pinza de cordón cun mesmo número e cun código de barras idéntico e exclusivo paira cada recentemente nado), xunto con a recollida de unha mostra de sangue materno e outra de sangue do cordón umbilical (paira análise de ADN en caso exclusivamente de dúbida de identidade) é actualmente o método máis fiable de identificación do recentemente nado.
As noticias desagradables son absolutamente excepcionais, o que avala o bo proceder sistemático do persoal sanitario das áreas de obstetricia e neonatología. En España, o Código Penal, no seu artigo 220.5, contempla que “as substitucións dun neno por outro que se producir en centros sanitarios ou socio-sanitarios por imprudencia grave dos responsables da súa identificación e custodia, serán castigadas coa pena de prisión de seis meses a un ano”.
