A síndrome da morte súbita do lactante defínese como o falecemento inesperado e inexplicable dun bebé que, aínda que estaba san cando se lle deitou no berce, é achado morto nela sen que a autopsia atope causa algunha. Esta é unha das experiencias máis dolorosas e devastadoras que se poden sufrir, pois ao desconsuelo dunha perda tan inesperada como cruel, engádese o desconcerto de que ninguén poida ofrecer unha explicación ao sucedido. A pesar das numerosas investigacións que se fixeron, segue sen coñecerse a causa deses falecementos.
A primeira causa de mortalidade
Non se coñecen as causas e con todo, o que si descubriron estes estudos son os factores que aumentan o risco de que un bebé o padeza. Entre eles destaca a postura na que dorme, que é ata 14 veces superior entre os que o fan boca abaixo.
As campañas informativas que se iniciaron ao demostrarse esta relación, fixeron popular un problema que non é novo nin máis frecuente que antes, pero que coa diminución da mortalidade infantil por outros motivos fíxose máis aparente, ata o punto de que nos países desenvolvidos é a primeira causa de mortalidade entre os 30 días e os 12 meses de idade. En España, afecta a un de cada 1.000 lactantes. Doutra banda, ata non fai moito, os bebés durmían moi a miúdo na mesma cama dos seus pais e calquera falecemento inesperado era atribuído á asfixia que inadvertidamente provocáronlle eles mesmos.
Con todo, nin a postura nin outras circunstancias relacionadas coa morte súbita son a súa causa, que segue sendo descoñecida e que probablemente non sexa única. Crese que só algúns nenos nacen xa co risco de padecela, quizá por alteracións nos centros do sistema nervioso que regulan a respiración e o funcionamento do corazón. E como non é posible identificar exactamente a eses nenos vulnerables, as medidas de prevención deben aplicarse a todos.
Estas son:
1. Durmir boca arriba. Salvo indicación médica expresa, os bebés deben deitarse boca arriba durante o primeiros seis meses de vida. A partir desa idade, a morte súbita é xa moito máis rara e non hai probas de que para entón teña relación coa postura.
- Cando o bebé xa é capaz de darse a volta e espontaneamente ponse cara abaixo, non parece que sexa necesario volverlle a pór boca arriba.
- Os reflexos dun lactante san impiden que aspire o leite que poida devolver estando boca arriba e os falecementos por aspiración non aumentaron desde que se lles fai durmir nesa posición.
- O risco de morte súbita só existe durante o soño e é maior pola noite, de modo que mentres están espertos é mesmo recomendable que pasen intres boca abaixo.
2. Evitar o tabaco desde antes do nacemento. Tanto o tabaco que fume a nai durante o embarazo, como o fume que o bebé respire logo aumentan a posibilidade de que sufra unha morte súbita.
3. Non abrigarlle en exceso. O sobrecalentamiento tamén se relacionou con esta síndrome; hai que evitar arrouparlles demasiado ou ter a calefacción moi alta, especialmente cando teñen febre.
4. Evitar almofadas e colchóns brandos, e roupa solta. A reinhalación do aire que expira o bebé é un dos mecanismos que actualmente se estuda como posible mecanismo da morte súbita. Nun recente estudo demostrouse que ao redor do 20% dos bebés falecidos pola súa causa tiñan a cabeza cuberta pola roupa da cama. Tamén se demostrou que as vacinacións non aumentan o risco de síndrome de morte súbita no lactante, aínda que aparezan relacionadas no tempo.
