Lamentarse por non poder dedicar máis tempo aos fillos é unha queixa habitual de moitos adultos, que en circunstancias normais, e tras unha longa xornada de traballo, chegan a casa xusto a tempo de preparar a cea aos nenos e darlles un bico de boas noites. A corentena obrigada polo coronavirus invalida esa situación, xa que comina a pasar as 24 horas do día cos pequenos; pero, á vez, abre un panorama de incerteza. Que facer con eles? Dado que o peche dos colexios dá lugar a mañás caseiras de estudo e deberes, saber sacar proveito do resto do día, reforzando lazos e, á vez, deixando oco para o esparexemento individual, antóllase de vital importancia. Como recomenda a psicóloga Silvia Áraba, debe haber “un equilibrio entre os xogos infantís e o lecer en familia”. Contámosche como xestionalo.
Tempo para os nenos: tarefas, xogo e videollamadas
A primeira parte non só servirá para que os nenos gocen xogando pola súa conta, senón que, como pon de relevo un documento de UNICEF, dotará aos pais de marxe para traballar ou descansar: “Durante este tempo, os seus fillos poden xogar, ler en silencio ou facer a súa tarefa. Vostede, que coñece ao seu fillo, pode elixir unha actividade que lle guste (suxira actividades silenciosas como crebacabezas, bloques, escribir un diario…). Ao principio, quizá lle resulte difícil, pero pode traballar niso día a día, aumentando a cantidade de minutos progresivamente. Os nenos, do mesmo xeito que os pais, necesitan algo de tempo para relaxarse”.
O xogo é a actividade máis importante para o desenvolvemento dos nenos, e o confinamento non debe alterar ese precepto. Un estudo realizado por investigadores cubanos e publicado en 2015 en InfoHEM conclúe que, mediante o xogo, os pequenos “relacionan os coñecementos que xa adquiriron con outros novos, formando así procesos de aprendizaxe individual. Nos primeiros anos da vida (…) achega moito no desenvolvemento cognitivo, social, emocional e na formación da personalidade. A través do xogo os nenos enriquecen a súa mente, estimulan a súa fantasía, crean situacións e danlles solución”.
Imaxe: Design_Miss_C
As novas tecnoloxías ofrecen hoxe en día un amplo abanico de posibilidades de entretemento, xa sexa a través de xogos virtuais ou de series e películas de contido infantil. Con todo, non é bo que pasen todo o día pegados ás pantallas. De face a consignar un tempo de uso óptimo, a Academia Estadounidense de Pediatría propón unha hora ao día para nenos de dous a cinco anos. “A medida que o teu fillo crece, un enfoque único non funciona tan ben. Terás que decidir cantos medios audiovisuais permitiraslle usar ao teu fillo cada día e que é apropiado”, engade esta institución. Como lograr que non excedan o límite? “Convén pactar por escrito o tempo que van dedicar á tableta, ao móbil ou os videoxogos”, sinala a psicóloga Silvia Áraba.
Os móbiles permiten manter o contacto con seres queridos nestes días de peche. Do mesmo xeito que os adultos conectámonos por videollamadas con familiares e amigos, tamén os nenos poden aproveitar os recursos que ofrece a tecnoloxía para socializar. A este respecto, a profesora Lea Waters, psicóloga da Universidade de Melbourne (Australia), suxería nun recente artigo en The Guardian: “Os fillos maiores poden crear contidos en Instagram ou Snapchat onde compartir as súas experiencias e consellos con amigos. Cos nenos máis pequenos, poderíanse programar algunhas videollamadas con amigos e familiares”.
Tempo en familia: actividades para facer xuntos
Pero tamén é esencial destinar parte do día a tarefas que unan a pais e fillos. Ver películas ou series en familia está ben, pero aínda mellor emprender ocupacións máis activas, e que o resto do ano, por falta de tempo, non se poden acometer. Sobre este particular, UNICEF suxire “involucrar aos nenos en actividades de limpeza, de acordo coa súa idade e habilidades. As actividades que realicen xuntos son importantes para que os nenos desenvolvan un sentido de comunidade e o sentimento de ser necesitados”.
A Organización Mundial da Saúde (OMS), nun documento dirixido aos pais con motivo da corentena, resalta a importancia do exercicio físico conxunto: “Reduce os niveis de tensións de todos e axuda a dispensar parte desa enerxía acumulada”. Cos fillos pequenos propón “bailar con música” e, cos máis maiores, “adestrar xuntos coa súa música favorita”.
Imaxe: Pixabay
A cultura non debe quedar en segundo plano. Allyssa McCabe, profesora de Psicoloxía da Universidade de Massachusetts en Lowell (EE.UU.), aconsellaba aos pais en The Atlantic a lectura de libros aos seus fillos máis pequenos. “Ler de forma interactiva cos nenos é moi beneficioso para o ensino da linguaxe e a alfabetización”, advirte.
Que sería desta clausura sen a elaboración de biscoitos? Solicitar a axuda dos fillos, de modo que exerzan de piques de cociña, é tamén boa idea. Non só serve para adestrar dotes culinarios. Na mesma publicación, Michelle Martin, profesora da Universidade de Washington (EE.UU.), expón que “cociñar pode ser unha lección de ciencias (falemos sobre como funciona o fermento), unha lección de matemáticas (que dá como resultado media cunca máis un cuarto de cunca?) ou unha lección de lectura (esta etiqueta di ‘bicarbonato de sodio’ ou ‘hornear po’?), e brinda oportunidades para que os nenos aprendan sobre nutrición, así como sobre alimentos e sabores de todo o mundo”.
Por último, a OMS anima a dedicar un tempo a cada un dos fillos por separado: “Pode durar só 20 minutos ou máis, depende de nós. Pode ser á mesma hora todos os días, para que os nenos ou adolescentes poidan esperalo”.
