Chámase Kim, ten cinco anos e é o mellor amigo de Julián, de catro. Xogan, charlan e ata van de viaxe xuntos; a Julián gústalle todo del, pero sobre todo fascínalle que poida voar. E é que Kim non é real, é un amigo imaxinario, unha “presenza” común entre os pequenos que na maioría dos casos, segundo os expertos, non debe alertar aos pais. Este artigo formula e responde a algunhas das preguntas máis frecuentes que os proxenitores se expoñen sobre estes compañeiros invisibles e como afectan os seus fillos.
É raro ter un amigo imaxinario?
A presenza dun amigo imaxinario como compañeiro de xogos do neno é moito máis común do que moitos pais cren. Segundo as investigacións de Marjorie Taylor, especialista nesta figura e autora de ‘Amigos imaxinarios e os nenos que os crean‘ (Oxford University Press, 1999), un 65% dos pequenos ata o sete anos ten un amigo invisible, que, tal como vén, vaise.
Un 65% dos nenos ata o sete anos ten un amigo invisible
Aínda que o estereotipo creado polos adultos apunta a que o amigo imaxinario é un recurso que adopta o menor tímido ou con problemas de comunicación cos seus semellantes, Taylor e o seu equipo de investigación coinciden en que non hai ningún perfil específico que defina ao candidato a ter un amigo irreal. Trátase tan só dun xogo que resulta divertido e entretido para os pequenos, que, cando deixa de selo, acábase.
É prexudicial para o neno?
Ter un amigo imaxinario non representa ningún problema psicolóxico, forma parte da fantasía e a imaxinación do menor, eles mesmos saben e admiten que non son reais.
En canto aos posibles problemas de socialización, moitos pais pensan que este tipo de compañeiro de xogos fomenta o illamento. Con todo, “os nenos que tiveron un amigo imaxinario son moi sociables, chegan a ter moitos amigos reais e cooperan moi ben con eles”, afirma o pediatra Ernesto Sáez no seu libro ‘Que lle pasa ao meu fillo?’ (EDAF, 2007).
Os nenos que tiveron un amigo imaxinario son moi sociables, chegan a ter moitos amigos reais
Ademais, os expertos coinciden en que a existencia deste peculiar amigo non interfere na capacidade para relacionarse e comunicarse cos demais. De feito, unha recente investigación publicada no Journal of Experimental Child Psychology conclúe que os pequenos que teñen un amigo imaxinario son capaces de desenvolver un mellor razoamento e habilidade comunicativa grazas ao diálogo interno que manteñen co seu compañeiro invisible.
Cando hai que preocuparse?
Aínda que nun principio evocar a un amigo imaxinario non supón un problema para o menor, os pais deben estar alerta por se detectan algúns signos que poden ser motivo de preocupación. Se o pequeno móstrase “totalmente ensimesmado con el, non xoga con outros nenos ou parece que non é feliz pola existencia dese amigo“, é aconsellable consultar ao especialista, apunta Ernesto Sáez.
Como deben actuar os pais?
Para que o amigo imaxinario non se converta nun problema, os expertos aconsellan aos proxenitores non darlle excesiva importancia. “Nin tentar eliminalo ou negar que exista nin, pola contra, tomalo demasiado en serio”, puntualizan os especialistas da Asociación Española de Pediatría de Atención Primaria (AEPap). O recomendable é aceptalo como un xogo e por que non, formar parte del. Isto “facilita aos pais ensinar normas e modelar hábitos a través do compañeiro invisible dos seus xogos”.
Pódese sacar proveito do seu amigo?
Máis que unha “molesta compañía”, o amigo imaxinario pode ser para os proxenitores un instrumento útil para relacionarse co seu fillo. “Unha das fortalezas do amigo invisible é que representa ao propio neno, é el mesmo”, sinalan os especialista da AEPap. Deste xeito, a través do compañeiro invisible, os pais poden ensinar normas e hábitos ao fillo ou, mesmo, “corrixir condutas preservando a autoestima”. Así mesmo, o pequeno pode utilizar ao seu amigo para expresar ideas, sentimentos ou medos propios que doutra forma sería incapaz de transmitir aos adultos.
Como son os compañeiros invisibles?
Cada amigo imaxinario é único e adopta unha forma diferente segundo a imaxinación do neno. Unha investigación de Marjorie Taylor, baseada en preto de 600 descricións de amigos imaxinarios, clasifícaos en dous grandes grupos: o 40% corresponde a un xoguete ou un obxecto especial do menor que “adquire” vida propia e o 60% restante materialízase nun personaxe invisible. Neste último caso, a maioría adopta a forma dun neno, en ocasións con algúns poderes máxicos, como voar, ou con características moi especiais, como unha cor de pel ou cabelo inusual.
