O parto vaginal é a principal causa de disfuncións no chan pélvico das mulleres, un trastorno que pode orixinar consecuencias tan desagradables como a incontinencia urinaria, a perda do control na retención das feces, e mesmo, o prolapso xenital. Para fortalecer esta parte do corpo feminino e evitar a súa deterioración tras o parto, os especialistas recomendan a práctica de exercicios de contracción da musculatura, tanto durante o embarazo, como nas semanas posteriores ao alumeamento.
Durante o nove meses que dura o embarazo, o corpo da muller experimenta múltiples cambios que, na maioría dos casos, mitíganse e desaparecen aos poucos despois do nacemento do bebé. Con todo, en ocasións, estes cambios provocan modificacións fisiológicas que é necesario tratar para recuperarse de forma adecuada e volver ao estado anterior sen ningunha secuela.
Este é o caso das disfuncións no chan pélvico, o conxunto de músculos, ligamentos e nervios encargados de soportar e controlar o útero, a vagina, a vejiga, a uretra e o recto. Tanto o embarazo como o traballo de parto vaginal son dous dos principais factores de risco que poden dar lugar a traumatismos e alteracións desta parte do corpo e provocar con iso molestos síntomas nas mulleres.
Causas da disfunción do chan pélvico
En xeral, as disfuncións do chan pélvico asócianse ao parto vaginal. Tal como afirma Asunción Ferri Morais, fisioterapeuta especializada en obstetricia e ginecología da Universidade de Castela-A Mancha, é normal que o traballo de parto produza de forma sistemática “lesións perineales e alteracións nas estruturas de sostén das vísceras pélvicas”, sobre todo, nas nais primerizas.
Con todo, esta especialista matiza que o embarazo en por si tamén ten unha estreita relación con este problema. No seu artigo ‘Prevención da disfunción do chan pélvico de orixe obstétrico’, Ferri sinala o aumento dos niveis de proxesterona e relaxina, a relaxación dos músculos da parede abdominal e o crecemento do útero, co consecuente aumento da presión intrapélvica como principais causantes da deterioración do chan pélvico durante o período gestacional.
Que problemas poden desenvolverse?
As disfuncións do chan pélvico poden orixinar principalmente tres trastornos nas mulleres:
- Incontinencia urinaria: a perda involuntaria de ouriños é un dos síntomas máis frecuentes durante o embarazo, pero se o chan pélvico queda danado tras o parto, pódese prolongar indefinidamente e repercutir de forma significativa nas actividades cotiás da muller.
- Incontinencia ano-rectal: en ocasións, tamén pode detectarse unha perda de control da retención de feces e gases, que afectaría en gran medida á calidade de vida e á interacción social da nai.
- Prolapso xenital: o descenso dos órganos xenitais a través da vagina é unha das consecuencias máis graves que pode provocar unha importante distensión no chan pélvico feminino.
Técnicas e exercicios de fortalecemento
Durante o embarazo. Nesta etapa é importante preparar o tecido perineal para que soporte con maior forza o parto vaginal e evitar así os rachos e as disfuncións pélvicas no posparto.
- Traballar a toma de conciencia da musculatura pélvica con series repetidas de contraccións mantidas durante pouco tempo. Un bo exercicio é imaxinar que se vai a ouriñar e contraer os músculos coma se fósese a cortar a micción.
- Os fisioterapeutas recomendan como unha técnica moi favorable os estiramentos e masaxes da zona perineal durante o terceiro trimestre de xestación. É importante realizar este exercicio de forma regular polo menos durante as 6 ou 8 semanas previas ao parto, durante un mínimo de cinco minutos diarios.
Despois do parto. Para reducir as secuelas sobre o chan pélvico do parto, os especialistas aconsellan tomar as seguintes medidas:
- Evitar os exercicios abdominais e cargar peso durante o período do puerperio (6-8 semanas despois do parto) para non realizar esforzos co periné distendido.
- Realizar de forma periódica os exercicios de Kegel, consistentes en contraccións mantidas da musculatura perineal para tonificar e diminuír a tensión dos ligamentos.
- Se se padece estreñimiento despois do parto, para evitar os esforzos persistentes que poden danar aínda máis o perineo, é recomendable adaptar a dieta e adoptar posicións ergonómicas que faciliten a defecación sen esforzo.
- En xeral, recoméndanse todo tipo de exercicios corporais destinados a flexibilizar a columna lumbar e os estiramentos do tren inferior e da rexión lumbar.
