A carcoma é un dos principais inimigos da madeira. Calquera moble ou estrutura pode botarse a perder pola súa acción. As madeiras máis resistentes aos seus efectos son a acacia, o enebro ou a caoba, mentres que o haxa, o arce e o castiñeiro son máis vulnerables ao seu ataque. A principal característica desta praga é a aparición duns pequenos buracos na madeira, que non se detectan ata que a carcoma salgue á superficie. Nos procesos avanzados, estes buracos chegan a ter un diámetro de até 10 milímetros, xa que crecen á vez que o fan as larvas. Os máis pequenos oscilan entre 1,5 e 3 milímetros.
Os mobles vellos ou con gretas, a humidade e una temperatura media de 22 graos favorecen o desenvolvemento da carcoma
En xeral, denomínase carcoma a aqueles insectos coleópteros cuxas larvas son capaces de roer a madeira. O ruído que producen ao masticar apenas é perceptible, pero hai una sinal inequívoco que delata a súa presenza: o po que xeran ao redor dos buracos que roen. Esta é o primeiro sinal de alarma.
Una femia adulta é capaz de depositar até 80 ovos en gretas, fisuras e unións. Destes ovos nacen á súa vez máis larvas que, en lugar de utilizar os “túneles” realizados polas femias, escavan uns novos seguindo o curso das fibras brandas. O proceso de desenvolvemento da carcoma dura uns tres anos, o que dá idea dos graves problemas que poden causar.
Os mobles vellos ou con gretas favorecen a presenza de carcoma, posto que as larvas aproveitan estas rendijas paira penetrar na madeira e só fan buracos (o sinal máis visible) paira saír. Ademais, a humidade e una temperatura entre 20 e 24 graos crean tamén unhas condicións óptimas que favorece o seu desenvolvemento, polo que a primavera é a estación máis favorable paira a aparición de carcoma.
Tratamentos
A madeira preferida da carcoma é a madeira seca, xa que facilita a escavación fronte ás madeiras duras, as novas ou as máis antigas. O primeiro que hai que facer se se detecta serrín preto dos mobles é comprobar si hai buracos e observar o seu interior paira saber se a carcoma abandonounos ou segue activa. As galerías máis recentes están limpas e puídas, mentres que o interior das vellas é escuro, contén polvillo e os bordos están deteriorados e astillados.
Cando o proceso está nos seus inicios, é suficiente con inxectar líquido anticarcoma en cada un dos buracos
Existen varios tratamentos paira acabar coa carcoma, segundo o grao de afectación da madeira. Cando o proceso está nos seus inicios, é suficiente con inxectar líquido anticarcoma en cada un dos buracos do moble e logo pechalos cunha masilla especial. Desta forma, a solución empregada penetrará máis profundamente e impregnará as fibras máis internas. Un método alternativo é usar un spray anticarcoma. Se pola contra a carcoma invadiu practicamente todo o moble, será necesario empapalo por completo co mesmo líquido e envolvelo cun plástico durante varios días ata que se seque e póidase volver pintar ou vernizar.
Cando a madeira está vernizada resulta máis difícil que a carcoma o ataque. Este material adoita ser tóxico. Por iso, hai que coidar os mobles e restauralos ante os primeiros síntomas de deterioración. Hai vernices especiais que crean una capa ao redor do moble e protéxenlle da acción da carcoma.
Outra das pragas que causa danos na madeira é a praga de termitas. A diferenza da carcoma, esta non sempre deixa buracos que delaten a súa presenza. “As máis perigosas son as termitas subterráneas, presentes en toda a península ibérica e que poden chegar a provocar graves danos en relativamente pouco tempo”, explica David Moura, director técnico de Aplytec Medio Ambiente, empresa asociada a ANECPLA (Asociación Nacional de Control de Pragas de España), e autor do libro “Termitas Subterráneas, bioloxía e control”.
A termita é máis difícil de detectar que a carcoma porque non sempre deixa buracos que delaten a súa presenza
A carcoma deixa un rastro de serrín que permite a súa detección, pero só a termita que ataca á madeira seca fai tamén uns pequenos buracos polos que expulsa os seus excrementos. Esta característica fai que a termita sexa máis difícil de detectar que a carcoma ou, polo menos, que a súa detección sexa máis tardía. Un truco paira pescudar si hai termitas consiste en golpear o moble, o marco da xanela, o chan ou calquera estrutura de madeira. Se rompen e obsérvase un oco, é moi posible que haxa termitas. “Os fungos xilófagos tamén poden chegar a producir graves danos nas propiedades mecánicas da madeira”, engade Moura.
Como no caso da carcoma, a humidade favorece a presenza e desenvolvemento da termita, polo que se non trata a madeira a tempo e de maneira adecuada a praga perdura durante moito tempo. As termitas son insectos que viven en colonias cunha gran capacidade de reprodución e una actuación rápida, polo que a súa detección precoz é imprescindible. Pola contra, se se trata a praga, as carcomas poden ser eliminadas nun máximo de 18 días, mentres que as termitas subterráneas precisan entre 6 e 9 meses paira a súa total erradicación.
