Unha nai e os seus dous fillos foron hai unhas semanas vítimas mortais dun incendio desatado nunha vivenda. Tres mortes máis que pasan a engrosar a lista de falecidos por lumes domésticos que cada ano son, polo menos, un centenar. Moitos destes incendios poderían evitarse. Como? Neste artigo suxerimos algúns consellos, facilitados por diversos corpos de bombeiros, que che serán de gran utilidade. Algúns xa chos adiantamos: ter unha boa ventilación, non sobrecargar a rede eléctrica e xamais fumar na cama.
O último estudo sobre vítimas de incendios en España, elaborado por Mapfre e a Asociación Profesional de Técnicos de Bombeiros (APTB), sinala que en 2017 houbo 169 vítimas mortais de incendios en edificios, case o 80 % do total de falecidos en lumes. As causas destas mortes son respirar os gases xerados no incendio, queimaduras, fallo multiorgánico e traumatismos. E as dos incendios? A maioría débense a causas eléctricas, seguidas dos descoidos con aparellos produtores de calor, lumes que podemos evitar de maneira sinxela pondo máis atención e contando con detectores e extintores.
1. Coidado con sobrecargar a rede eléctrica!
O salón é a habitación na que se orixina o maior número de incendios, co 39,5 % das vítimas mortais, segundo o estudo citado. Non é de estrañar, pois esta estancia acumula o maior número de enchufes, regletas, ladróns… que moitas veces orixinan o sobrecalentamiento da rede ou, se están en mal estado, un curtocircuíto. E precisamente os incendios por causas eléctricas son o 25,6 % do total e os que producen a maior cantidade de falecementos.
Imagen: Comfreak
Os lumes relacionados con causas eléctricas débense tamén ao mal uso dos aparellos ou a que están mal instalados. Por iso, como indican fontes do Corpo de Bombeiros do Concello de Madrid, “non deberías conectar varios aparellos nun só enchufe múltiple e tes que manter en boas condicións a instalación eléctrica”. Outro consello! Nunca empregues aparellos en mal estado (estufas, cociñas, neveiras, etc.), non os manipules “nin tentes reparalos se non o sabes facer”.
2. Utiliza ben braseros, estufas… e veas!
Os aparellos domésticos que producen calor, como estufas, braseros ou chemineas, están detrás do 21,3 % das mortes que se orixinan en incendios caseiros. Debes “mantelas afastadas (como mínimo un metro) de obxectos que poidan queimarse, como sofás, cortinas, roupa…”, explican desde o Corpo de Bombeiros da Deputación de Sevilla.
“As velas tamén poden ser perigosas, moito”, apuntan os bombeiros do Concello madrileño, que recomendan nunca deixalas acesas, se non estás presente, e colocalas en soportes con base firme, de material difícil de arder e con capacidade para conter a cera que cae. Ademais, “tes que ter coidado ao acendelas se levas o pelo moi longo, roupa folgada ou fulares… e mantelas lonxe de nenos e mascotas”. Así mesmo, está prohibido saír de casa ou deitarse sen apagar antes as velas.
3. Nunca fumes na cama
O segundo foco onde se producen máis lumes en casa é o dormitorio (34,2 %). Ben por ter aparellos conectados á rede (móbiles, etc.) ou, sobre todo, por fumar no dormitorio. Antes de deitarche debes asegurarche de que non hai cigarros acesos, nin no cinceiro (antes de baleiralo, comproba que o contido está ben apagado e o cinceiro frío). Por suposto, “nunca tes que fumar na cama, nin acender un cigarro se estás moi canso ou somnoliento”, aseveran os bombeiros de Madrid.
4. Non botes auga se se incendia a tixola!
Na cociña rexístrase o 14,5 % dos falecidos por incendio caseiro, segundo o estudo de Mapfre. Os expertos consideran importante que a poboación en xeral estea informada os perigos da cociña (aínda que as súas vítimas diminúen cada ano), “de por que se producen estes incendios e de como actuar se se presentan”.
Para cociñar, recomendan levar roupa con mangas estreitas. Ademais, nunca debes encher unha tixola máis da terceira parte, nin a podes deixar desatendida cando está no lume. Tampouco, pór comida na tixola, se o aceite está en exceso quente (botando moito fume). Se se prende lume nunha tixola, convén saber que nunca hai que botar auga sobre ela, senón tapala cunha tapa máis grande que ela e non movela: poderíase derramar aceite ardendo e propagarse o lume.
5. Instala rejillas de ventilación
As habitacións nas que haxa cociñas, quentadores ou estufas de gas teñen que estar ventiladas con rejillas de ventilación. Se decides pechar a terraza ou o tendedero aos que daría a ventilación da cociña, debes colocar rejillas de ventilación neles. No caso das caldeiras, “ademais de rejillas de ventilación, necesítase un conduto (cheminea) para evacuar ao exterior os gases da combustión”, explican desde o Corpo de Bombeiros da Deputación de Sevilla.
6. Non deixes aos nenos sós en casa
Nunca se debe deixar aos nenos pequenos sós en casa. Se tes que saír, aínda que sexa só un momento, debes levalos contigo. Tamén deberás facelo, se éche imposible deixalos ao coidado dalgunha persoa. Por suposto, “os nenos teñen que estar afastados de velas, mistos, cigarros, enchufes, estufas ou chemineas”, lembran os bombeiros madrileños.
O detector de fumes é un gran aliado. Fácil de instalar, “pode darche eses preciosos minutos que poderán salvarvos a ti e á túa familia”, sinalan desde o Corpo de Bombeiros do Concello de Madrid. Os expertos recomendan comprobar cada mes o detector pulsando o botón, comprobando que se ouve en todas as habitacións da casa (para xordos hai detectores con alarma de luz intermitente). Se o detector emite un asubío intermitente, hai que cambiar as baterías.
Ter en casa un extintor tamén resulta de gran utilidade, aínda que “só vale para os inicios do incendio e é esencial chamar aos bombeiros sempre”, explica Sergio Carlo, bombeiro do Concello de Madrid. O seu uso non é complicado. Tras retirar a anilla do extintor, debes situarche a un tres metros do lume, dirixindo o po á base da chama. Se o lume é vertical, apágase sempre de abaixo cara arriba e, despois, debes saír sen perder de vista o foco, aínda que xa o apagaches.
