Se hai tempo que puxeches unha reclamación fronte a calquera organismo da Administración e non obtiveches aínda resposta, que podes facer? Que debes interpretar? O primeiro que debes comprobar é se pasou o prazo máximo establecido para responderche (adoita ser de seis meses). Se é así, estás ante o coñecido como silencio administrativo, e o habitual na práctica é que o silencio sexa negativo; é dicir, que desestimen o que solicitabas. Neste caso, se non estás conforme, debes saber que tes dereito a recorrer ante a Administración, primeiro esgotando a vía administrativa, ou interpor un recurso ante os tribunais de Xustiza.
Que é o silencio administrativo?
Cando un cidadán efectúa unha reclamación ou a defensa dos seus dereitos fronte a calquera organismo da Administración e, “transcorridos os prazos establecidos non recibe contestación expresa á súa reclamación, podemos falar de silencio administrativo”, explica Fernando Sanahuja, socio director de Sanahuja Miranda avogados. Este prazo para responder o cidadán adoita ser de seis meses.
Segundo establece o artigo 21 da Lei 39/2015, de 1 de outubro, do Procedemento Administrativo Común das Administracións Públicas, as administracións “están sempre obrigadas a resolver as peticións e recursos dos cidadáns nos tempos que marque a normativa de aplicación”, engade Antonio Benítez, experto en dereito administrativo, director en Administrativando e socio en Uverton Avogados. É dicir, como sinala tamén Sanahuja, “tecnicamente a Administración non debese responder nunca con silencio administrativo“. Cando ocorre é, habitualmente, por incumprimento dos prazos, “pero é unha práctica que non debería ser aplicada pola Administración”.
Con todo, pódese recorrer o silencio administrativo, co que “se evita que o cidadán quede indefensa fronte ao feito de obter a calada por resposta por parte da Administración”, aclara Benítez.
Imaxe: FirmBee
Silencio administrativo positivo: ocasións moi contadas
Se a Administración non me responde, que debo entender entón? Estimouse a miña solicitude ou non? O silencio das institucións públicas pode ser positivo (estima a túa reclamación) ou negativo (denega a túa solicitude).
Nos procedementos iniciados a solicitude do interesado, “como regra xeral e segundo establece a normativa”, o silencio administrativo será positivo e, por tanto, entenderanse estimadas todas as túas pretensións. Pero hai matices, como afirma Antonio Benítez: “Entenderanse estimadas, salvo que unha norma con rango de lei, unha norma de Dereito da Unión Europea ou de Dereito Internacional estableza o contrario”.
Deste xeito, na práctica “en contadas ocasións pode entenderse como positivo“, indica Fernando Sanahuja. É dicir, poucas veces a falta dunha resolución expresa significa que estimen as túas pretensións e déanche a razón.
Si “se deu moito ultimamente cos ERTE” presentados polas empresas e transcorrido o prazo legal regulado: se non se impugnaba o ERTE de forma expresa pola Inspección Laboral, entendíase aprobado e de conformidade.
Silencio administrativo negativo: práctica habitual
Normalmente o silencio administrativo é negativo e mesmo “é habitual establecelo expresamente na normativa sectorial de aplicación”, apunta Benítez. Isto quere dicir que se desestima o que o cidadán solicitaba ou reclamaba á Administración.
Nun procedemento administrativo iniciado de oficio, o silencio é negativo se da ausencia de resposta pódese derivar o recoñecemento, a constitución de dereitos ou outras situacións xurídicas favorables.
Imaxe: Krissie
Podo reclamar se non estou conforme?
Como debo actuar se a Administración non me responde e o meu problema segue sen resolverse? Hai que demandar á institución ou hai outras solucións? Se isto ocorre “debe esgotarse sempre a vía administrativa e, seguidamente, proceder xudicialmente á vía contencioso-administrativa mediante a interposición dun recurso contencioso (demanda) por silencio administrativo”, aconsella Fernando Sanahuja. Como actuar?
? Ante o silencio positivo. En caso de silencio positivo por falta de resolución, o recoñecemento da pretensión “non require que a Administración sexa interpelada novamente para que dite resolución expresa”, explica Benítez. Trátase dun mecanismo que pretende revestir de maior seguridade a posición xurídica do administrado, mediante a “ficción” da estimación por silencio.
? Ante o silencio negativo.
- É necesario analizar se, fronte ao mesmo, procede a interposición dun recurso de alzada (porque sexa necesario esgotar a vía administrativa). Neste caso, indica o experto, é preceptivo interpolo no prazo dun mes, tendo a Administración o deber de resolvelo tamén nun mes. Se o desestima ou se simplemente non o resolve no devandito prazo, queda expedita ou aberta a vía xudicial (orde contenciosa-administrativo).
- No caso de que non proceda o recurso de alzada, o interesado poderá elixir entre interpor recurso de reposición (no prazo dun mes) ou acudir directamente aos Tribunais de Xustiza.
