A conta atrás da tarifa eléctrica nocturna

Pór a lavadora ou o lavalouzas de noite, si contrátase a tarifa nocturna de electricidade, pode supor un desconto de até o 55%. Pero en poucos meses xa non será posible aproveitarse desta vantaxe, xa que a tarifa 2.0N (coñecida como tarifa nocturna) desaparecerá definitivamente o día 1 de xullo de 2008. A 2.0N podía aplicarse a calquera cliente en baixa tensión cuxa potencia contratada non excedese de 15 kW, sempre que contase co equipo adecuado.

Esta tarifa introduciuse en España en 1983, cun desconto inicial do 35%, pero chegou a alcanzar o 55% cunha pequena recarga do 3% paira o consumo diúrno. Entre os anos 80 e 90 levou a cabo una intensa campaña institucional paira promocionar o seu uso e instalar os acumuladores necesarios paira tal fin, una investimento que se vería recompensada co desconto na factura. Con todo, desde 2007 non se poden realizar novas altas, e en poucos meses será substituída pola tarifa por discriminación horaria, que suporá un número maior de horas a prezo máis baixo (o que se coñece como “as horas vale”), pero cunha porcentaxe de desconto menor.

A tarifa nocturna era, até agora, una modalidade de contrato de subministración eléctrica no que se primaba cun prezo substancialmente menor o consumo eléctrico realizado pola noite. A potencia contratada era a correspondente ás horas diúrnas, e nas horas nocturnas, cando funcionan os sistemas de acumulación, os usuarios podían dispor da máxima potencia sen sobrecusto algún. Creada en España en 1983, a antiga tarifa nocturna sufriu modificacións polos decretos que regulaban a tarifa eléctrica, como o Real Decreto 1634/2006, 29 de decembro e o posterior 871/2007, de 29 de xuño. Neste último, a Disposición transitoria primeira (Adaptación da tarifa 2.0 con discriminación horaria nocturna) establece no seu primeiro apartado que a partir do 1 de xullo de 2008 desaparece a tarifa 2.0 con discriminación horaria nocturna. No seu lugar introdúcense as novas tarifas de discriminación horaria, dirixidas a un número maior de clientes.

Esta tarifa con discriminación horaria expúxose como outra vía paira incentivar o consumo nocturno. Na nova proposta hai máis horas de uso de electricidade con desconto (horas vale), pero este é menor. A iso hai que sumar que a penalización diúrna increméntase.

A eliminación desta tarifa suporá un forte impacto sobre a factura da luz -que podería chegar a ser do 40%- debido aos cambios de potencia que se deben realizar. Por iso, xa se interpuxeron denuncias ante o Ministerio de Industria, Turismo e Comercio paira tratar de evitar a súa desaparición. Así ás protestas formuladas por diversos particulares a nivel individual e as de varias asociacións de consumidores, uniuse a denuncia formulada desde a asociación que reúne ás fabricantes e importadores de acumuladores eléctricos paira calefacción (Ficae), desde onde se asegura que a medida podería resultar anticonstitucional por xerar agravios intolerables. Ademais, existe a agravante de que os usuarios que contrataron hai anos a tarifa nocturna, fixérono a petición do Goberno, paira fomentar o consumo responsable durante a noite e evitar horas de posible colapso na rede.

Tanto Ficae como Anecyc (Asociación Nacional de Empresas de Climatización e Confort) solicitaran que se tomasen medidas paira paliar o durísimo impacto económico que sufrirán ante o seu obrigatorio paso á Tarifa de Discriminación Horaria (TDH). Ficae asegura que os últimos cambios lexislativos postos en marcha en relación coas tarifas eléctricas afectan directamente a máis dun millón de usuarios da antiga tarifa nocturna e a máis de 6.500 familias que dependen do negocio da acumulación eléctrica. Coa antiga tarifa trasladábase ao horario nocturno parte do consumo diario e dábase saída aos excedentes de enerxía producida durante a noite, o que animou a moitos usuarios a adquirir acumuladores, consumidores que agora se verán moi afectados ao ver como o seu investimento queda inutilizada.

As asociacións Ficae e Anecyc solicitaron, ademais, a eliminación da obrigación de contratar a máxima potencia (obrigación vixente desde hai tan só uns días, desde o 1 de xaneiro do ano en curso), a redución do diferencial do prezo do kWh nas horas punta da nova tarifa de discriminación horaria respecto da doméstica (do 35% ao 10%), e a desaparición dos custos adicionais paira as posibles ampliacións de potencia.

En todas as novidades introducidas na lei subxace unha clara mensaxe cara ao consumidor: tentar reducir a curva da demanda eléctrica, desviando o consumo a outros horarios. Así, penalízase a instalación excesiva da potencia contratada, e mantense a penalización por exceso de consumo. As principais diferenzas entre a antiga tarifa nocturna e a de discriminación horaria estriban nos seguintes conceptos:

• Número de tarifas: O primeiro cambio refírese ao número de tarifas da potencia contratada. Existía una única tarifa 2.0 que englobaba as potencias contratadas maiores de 770 W e menores de 15 kW. Agora hai distintos tramos de tarifa 2.0, dependendo das potencias contratadas:
  1. Tarifa 2.0.1 (de 1 a 2,5 kW)
  2. Tarifa 2.0.2 (de 2,5 a 5 kW)
  3. Tarifa 2.0.3 (de 5 a 10 kW)
  4. Aparte, están as tarifas 1.0 (menos de 1 KW) e 3.0.1 (de 10 kW a 15 kW)
• Prezo proporcional á potencia: A diferenza da situación anterior (o prezo do kWh consumido era o mesmo independentemente da potencia contratada), neste novo escenario o prezo é maior segundo auméntase a potencia contratada.
• Períodos Vale e Punta: A partir de agora só se pode aplicar un complemento por discriminación horaria que divide o día en dous períodos:
  1. Punta: 10 horas ao día: de 12.00 a 22.00 no verán e de 11.00 a 21.00 no inverno.
  2. Val: 14 horas ao día, o resto de horas.

Cóntase con máis horas vale (14 fronte ás 8 da tarifa nocturna), pero o desconto é menor (47% fronte ao 55% da nocturna), e hai máis sobreprezo en horario punta (35% fronte ao 3% da tarifa nocturna).

• Potencia contratada: Establecéronse tarifas progresivas en función da potencia contratada, que non é ilimitada no horario val polo que deberá contratarse a mesma potencia paira ambos os horarios. Co modelo antigo, contratábase a potencia en función do consumo necesario paira as horas punta, e na tarifa 2.0 non era necesario incluír no cálculo de potencia paira contratar o consumo de, por exemplo, os acumuladores de calor, así como de todos aqueles electrodomésticos que se puidesen utilizar só pola noite. Ademais o prezo do kW consumido era o mesmo independentemente da potencia contratada. Co novo modelo, quen use á enerxía eléctrica como calefacción talvez necesite aumentar a potencia contratada.

• As tarifas serán progresivas segundo a potencia contratada, o que pode supor paira os afectados un custo extra que rolde os 160 euros

  Segundo denunciaron algunhas organizacións de consumidores esta transformación pode supor, paira gran parte dos afectados, un custo extra de ao redor de 160 euros, aos que hai que sumar en segundo lugar uns 190 euros de media polo incremento do termo fixo de potencia.

• O alta: Non se establece un prazo paira actualizar a potencia pero o límite da tarifa nocturna obriga a iso. Segundo Real Decreto 871/2007, de 29 de xuño, no apartado 3 da Disposición transitoria primeira os consumidores acollidos a esta tarifa de acordo co apartado anterior antes do 1 de xullo de 2008 deberán comunicar á empresa distribuidora a nova tarifa á que desexan acollerse. Una vez transcorrido o prazo, sen que o cliente solicite as novas condicións do contrato, a compañía distribuidora aplicará automaticamente a tarifa 2.0.X ou 3.0.1 con discriminación horaria que corresponda se a potencia contratada é inferior a 15 kW, e a tarifa 3.0.2 con discriminación horaria Tipo 1 si a súa potencia contratada é superior a 15 kW.

Actualizar a potencia segundo cada caso leva aparellado o pago por dereitos de acceso (polo servizo e a diferenza cando se aumente a potencia -máis de 15 euros por cada kW adicional-) e dereitos de enganche ou verificación (si é necesario acudir ao fogar paira realizar modificacións).

En consonancia coa decisión de eliminar a tarifa nocturna, o Ministerio de Industria, Turismo e Comercio anunciou a renovación do parqué de contadores. Os novos contadores electrónicos teñen previsto mellorar a xestión do consumo por medio da contratación da discriminación horaria, que poderá supor una redución da factura enerxética dos consumidores entre o 2% e o 8%. O esquema de discriminación horaria ten por obxecto que sexan os propios usuarios os que decidan os seus consumos nas distintas franxas horarias do día, o que permitirá aplicar una política máis afinada de xestión da demanda e, posiblemente suavizar os picos e os vales das gráficas da demanda eléctrica.

Segundo apunta Industria, este plan de substitución non supón ningún custo adicional paira os consumidores e aplícanse ás novas subministracións até unha potencia contratada de 15 kW (consumidores domésticos e pequenas empresas), que ascenden a un total aproximado de 25.000.000 de puntos de subministración. O cambio dos contadores estará totalmente finalizado nun prazo de 11 anos.