A lotaría en Nadal

Un ano máis a Organización Nacional de Lotarías e Apostas do Estado (ONLAE) bateu o seu propio record coa emisión de 2.508 millóns de euros paira o Sorteo Extraordinario de Nadal. Desde o mes de xullo están á venda 190 series, dez máis que o ano pasado, de 66.000 billetes diferentes (do 00000 ao 65999), é dicir, 125,4 millóns de décimos de 20 euros.

O segundo sorteo máis importante é o Sorteo Extraordinario do Neno. No ano 2002 puxéronse á venda 40 series, por un valor de 721,2 millóns de euros e obtívose una recadación de 525,4 millóns de euros, un 0,27% máis que o exercicio pasado.

O sorteo por excelencia é o do 22 de decembro, o de Nadal, porque destina a premios o 70% da emisión, o que supón esta vez 1.755,6 millóns de euros. “Máis ou menos un 25% da recadación anual da ONLAE en todos os seus xogos”, explica César Palazuelos desde a ONLAE.

O 30% da recadación que non se reparte en premios queda paira o pago de comisións aos puntos de venda, gastos de administración, e paira o Tesouro Público, de modo que o 25% da venda- desta e de toda a Lotaría Nacional- pasa a engrosar as arcas do Estado. Ademais, os premios da ONLAE están exentos de impostos. “Outra cousa son os rendementos que se obteñen co investimento destes capitais que, do mesmo xeito que outras ganancias, han de ser declarados”, explica Palazuelos.

As cifras son de mareo. No sorteo de Nadal repártense case vinte millóns de premios (19.796.100) e “cada ano xógase máis”, testemuña Mª Pilar Ortí, titular da Administración de Lotarías número 1 da Sénia (Tarragona). Ela nótao nas vendas e os números avalan a súa apreciación: segundo o INE, en 2001 cada español comprou lotaría paira este sorteo por importe de 46,9 euros; o ano pasado pasouse a 52,3 (un 11,5 %). A Confederación Española de Consumidores e Usuarios (CECU) calcula que cada familia española gastará este nadal en lotaría 121,6 euros.

Paira as persoas máis pragmáticas xogar á lotaría é case o mesmo que “tirar o diñeiro ao lixo”. Con todo, o xogo é “contaxioso”. Estímase que un de cada tres españois que xoga regala algo de lotaría paira o sorteo de Nadal e que case a metade intercambia o importe dalgúns números. Tamén se cre que os que máis xogan o 22 de decembro son os maiores de 35 anos.

A Lotaría Nacional española é una das máis antigas. A lotaría de billetes foi creada durante a Guerra da Independencia tomando como precedente a que existía en Nova España (México) desde 1771, e cuxa instauración se debeu a Carlos III, quen tomou como modelo o sistema italiano.

O Sorteo de Nadal ten pouco máis de cen anos e, desde hai tempo existe una crenza xeneralizada de que a lotaría ten máis posibilidades de tocar alí onde se produciron desgrazas. É por isto que tras a catástrofe do “Prestige” incrementáronse as vendas o ano pasado en Galicia até nun 70%. A data do naufraxio, é dicir, o número 13.112, vendeuse case todo en Gandía (Valencia), “como rosquillas”.

Este ano, con todo, é outra data moi distinta a que marcou as supersticiones, o 22 de maio de 2004, o día da voda do Príncipe Felipe con Letizia Ortiz. O número 22.504, vendido en Valencia, Brenes (Sevilla), Hernani (Guipúzcoa) e Basauri (Biscaia), esgotouse rapidamente mentres o teléfono seguía recibindo chamadas paira reservar algún décimo desta serie. Pero vexamos outras curiosidades referentes ao Sorteo de Nadal:

• A denominación “Sorteo de Nadal” acuñouse por primeira vez en 1892.
• A rifa realízase polo sistema tradicional, un bombo paira números e outro paira premios.
• Sortéanse 66.000 números, o número de bólas que é capaz de bater o bombo.
• O 30% dos números están abonados.
• Case todos os números que acaban en 13 están reservados paira abonados.
• El Gordo de Nadal caeu dúas veces no número 15.640, nos anos 1956 e 1978.
• A terminación do Gordo máis premiada (reintegro) foi o 5, seguida do 4 e do 6.
• A terminación do Gordo que menos saíu foi é o 1.
• O milleiro máis premiado co Gordo foi o 2.000.
• O primeiro premio nunca recaeu nos milleiros 27, 37, 39, 41, 44, 51, 54, 56, 62, 64 e 65.
• Dúas veces dous números seguidos foron premio Gordo: o 13.093 e o 13.094, nos anos 1939 e 1956, respectivamente. O mesmo ocorreu co 53.452 e o 53.453 en 1919 e en 1929.
• Os nenos de San Ildefonso nunca cantaron un Gordo entre o 63.370 e 65.999 (número máis alto).
• El Gordo acabou catro veces en tres díxitos iguais: 25.444, 25.888, 35.999 e 55.666. É curioso que nas catro ocasións o milleiro era o 5.

O Sorteo de Nadal nunca deixou de celebrarse. Durante a Guerra Civil houbo sorteos en ambos os bandos, en Valencia, Barcelona e Burgos.Por moi “caprichosos” que sexan os números, todos teñen a mesma probabilidade de saír, “é pura matemática” . Desde a ONLAE explican que se tivésemos una serie de mil anos paira analizar, en lugar dos poucos máis de cen existentes, podería comprobarse que acabarían saíndo todos os números na mesma proporción.

Pero cando se compra un décimo ou una participación de Nadal non se fai só polo premio. A popularidade do sorteo de Nadal radica na alegría e a ilusión de compartir a sorte cos máis achegados. Por iso fanse participacións. Décimos e boletos intercámbianse, viaxan por correo cos chritsmas e felicitacións e transpórtanos os mensaxeiros; regálanse e poden comprarse en case todos os establecementos públicos.

A lotaría do 22 de decembro asóciase ao propio Nadal, aos bos recordos, á sociabilidad. Xogar nestas datas vese como algo positivo. Aínda que non todo o mundo considera tan inofensivos os chamados “xogos pasivos” da ONLAE. Polo menos “Toni”, da Asociación Estremeña de Xogadores en Rehabilitación (AEXEJER) considéraos tan adictivos como outros paira certas persoas. “O perigoso non é xogar moita ou pouca cantidade, senón xogar máis do que uno pode permitirse”, asegura.

No entanto, os puntos de venda cada ano multiplícanse. Asociacións, empresas e mesmo algúns concellos venden lotaría e convértense en abonados das administracións. Todo o mundo compra, vende e cambia participacións (normalmente de 3 euros), con e sen “recarga”.

“A xente sabe que é paira axudar” cando compra lotaría con recarga, lembra Pilar Ortí. De feito, a lotaría converteuse no medio de financiamento de numerosas organizacións e asociacións. Por exemplo, fállaa Praza da Mercé de Valencia leva 40 anos vendendo lotaría, catro deles por Internet, medio polo que este ano vendeu máis de 1.000 décimos. Segundo o seu presidente, Carlos Solans, fállaa ten 32.000 abonados á lotaría e distribúe contra reembolso billetes de varios números paira toda España.

“Non hai ningún sorteo como este en ningún lugar do mundo”, remacha Palazuelos. A xente quere facer partícipes da súa sorte ás persoas que quere e “en ningures vívese un sorteo como se vive aquí o de Nadal”. Esa é a razón do seu éxito durante 100 anos de historia e “isto é algo que non é exportable”, explica . De feito, “o décimo do Sorteo Extraordinario de Nadal custa máis e o premio por décimo é inferior”.