Alberto Romagosa, licenciado en Ciencias Empresariais pola Universidade de Barcelona, é Presidente da Asociación de Profesionais Asesores de Investimento e Financiamento de Cataluña (AIF), da Asociación de Profesionais Asesores Independentes Financeiros (APAIF) e Vicepresidente de FECIF (FCI), que é en Bruxelas a Federación Europea de Asociacións de Asesores de Investimento e Financiamento. Pola súa experiencia en diversos ámbitos conta cunha ampla visión da situación actual da economía doméstica das familias españolas. Preocúpalle, en particular, a situación de moitos fogares que, na súa opinión, terán problemas para pagar as súas hipotecas, que seguirán encarecéndose. “A xente debe darse conta de que os tipos de interese soben e con eles as cotas hipotecarias, pero non crecen a igual ritmo os seus salarios”, asegura. En opinión de Romagosa, o endebedamento ten un límite e pasa factura. “Convén ter en conta a posibilidade de que nun futuro haxa que facer fronte a algunha enfermidade, situacións de desemprego…”, engade.
Está a evolucionar cara aos niveis doutros países desenvolvidos. Parece que para soportar o benestar, é dicir, o consumo, nos países máis avanzados está a apostarse por recorrer ao endebedamento. A xente segue consumindo o mesmo ou elevando os seus niveis de consumo solicitando créditos se é necesario. No entanto, a garantía deses préstamos, en lugar de ser persoal, é máis hipotecaria ou inmobiliaria, que aparentemente ofrece máis seguridade á entidade financeira. É dicir, respóndese as propiedades inmobiliarias do titular dos préstamos.
O país habituouse a un forte consumo, polo que seguirá forte, pero ao final todo depende de que a contorna sexa favorable. Cun crecemento do PIB (Produto Interior Bruto) anual na liña actual, seguro que continuará un forte ritmo de consumo. Se a economía se estancase ou mesmo entrase en recesión, o cal non está previsto neste momento, evidentemente viraríase o sopapo. A evolución de tipos de interese tamén ten moito que dicir, sobre todo a tendencia, pois acompaña ao sentimento consumista.
Máis que saudable parece necesario dada a evolución dos prezos dos pisos nos últimos anos, que creceron a un ritmo moi superior á renda per cápita. O problema comeza cando a cota supera o 35% dos ingresos da unidade familiar.
“O problema comeza cando a cota supera o 35% dos ingresos da unidade familiar”
A construción tivo un ritmo vertixinoso nos últimos anos. Hoxe vemos algunha inflexión á baixa no prezo, pero o principal é que os grandes operadores han botado o freo á adquisición de chan. O prezo do chan foi o que realmente fixo tirar os prezos. Cando a demanda de chan diminúe, os prezos tenden a regularizarse e a asentarse, e aos poucos a frearse o ritmo de construción. Os promotores queren facer un pouco de limpeza do que xa teñen en marcha. O prazo de venda alongouse pero en moitos casos os promotores poden soportar o financiamento dun período máis longo de venda; o problema pode vir con algúns promotores, os menos profesionais, e con algúns particulares moi apalancados. Haberá unha lixeira corrección, e sobre todo nas zonas costeiras onde se experimenta un gran parón de vendas. Xa está a haber descenso no prezo dalgúns produtos, pero esta burbulla será reabsorbida en maior ou menor prazo.
Desgraciadamente cada día máis. Hai que pensar que coa subida de tipos de interese a cota mensual que se debe pagar pola hipoteca nos últimos dous anos aumentou case un 50%, e evidentemente non pasou o mesmo cos salarios.
Que midan moi ben a súa capacidade económica e que consideren determinados factores de risco como desemprego temporal, enfermidades, etc. e que non vaian ao límite. Pero, sobre todo, que estuden a conveniencia de fixar a cota, non a través de ir modificando o prazo, senón estudando ben e valorando un tipo de interese fixo en lugar de variable, ou con límites dentro das súas posibilidades.
O endebedamento ten un límite e pasa factura. Hoxe moita xente créase necesidades comparativas, pero debería saber vivir co que ten e co que pode. Se non queren reducir o seu tren de vida e teñen capacidade de ingresos, deberían reformar a súa estrutura financeira cun endebedamento de menor custo, como o hipotecario. Isto non é máis que o fenómeno da reagrupación de débedas, cambiar débedas a curto prazo e caras por débeda hipotecaria a longo prazo máis barata de cota mensual. O gran erro é facer esta operación para incrementar o tren de vida e aumentar o endebedamento.
“O gran erro é facer esta operación para incrementar o tren de vida e aumentar o endebedamento”
Si, ou minoralo ou ben modificalo para conseguir reducir a súa cota mensual ou mesmo para organizarse administrativamente. É moi difícil administrarse cunha carteira de 20 créditos.
Os créditos rápidos son sinónimo de ‘produto caro’. Poden servir ben para tapar un descosido, sempre que logo póidase facer ben o remiendo; e tamén para financiar un pequeno capricho. Pero non se deben utilizar como fórmula habitual de financiamento, pois acaba resultando moi cara.
Son consecuencia da situación que vivimos e non fan máis que reflectir a estrutura crediticia deste país. A banca non está adoitada loitar por solucionar a situación do cliente e por isto apareceron estas entidades. Son un elo necesario na cadea e cumpren unha función social. Moita xente puido saír adiante e mesmo salvar o seu piso, aínda que iso representoulle un gran custo. A miña opinión é que son necesarias, pero as súas prácticas deben estar reguladas. Desde AIF estamos a promover a regulación do sector en aras a incrementar a protección do consumidor e de expulsar aos operadores que non actúan correctamente. Esiximos uns niveis mínimos de formación, un seguro de caución, un rexistro de operadores, un código deontolóxico e moita transparencia na información.
Hai que facer moitas matizacións. As empresas que asesoran non teñen problema e son necesarias. Unha vez analizado o cliente e as súas necesidades ponse en marcha unha estratexia de refinanciamento que acabará nunha entidade financeira. No intermedio e para poder conseguir o financiamento final en moitos casos precísase dun financiamento ponte. Se este financiamento ponte realízase a través dunha entidade financeira, o cliente está en todo momento protexido pola normativa ao tratarse dunha entidade regulada e supervisada. No entanto, se o crédito ponte realízase con capital privado, entramos nunha contorna que, nalgúns casos, podería estar próximo á usura e onde o cliente se atopa desprotexido. Desde AIF alentamos a que se evite financiamento de capital privado non regulado para ofrecer un maior nivel de protección ao cliente. Outro aspecto importante é o dos custos de tramitación e as comisións de intermediación para quen facilita o crédito ao cliente. É necesario realizar un esforzo de transparencia nos contratos, nos custos e na publicidade.
“É necesario realizar un esforzo de transparencia nos contratos, nos custos e na publicidade”
É unha solución máis, pero polo menos é unha solución para os pensionistas que tras o seu cesamento laboral han visto reducido o seu nivel de ingresos drasticamente. Considero que debe ser acordada cos futuros herdeiros. Existen outras solucións como as rendas vitalicias.
Hai persoas especializadas no ‘surfing’, é dicir en pasar mensualmente dunha entidade a outra para beneficiarse da oferta de captación. O problema é que moita xente non le a letra pequena e pensa que o tipo de interese que ofrece a entidade é fixo por moito tempo mentres que o é só por un mes. En definitiva leste sobre interese é un investimento da entidade en captación do cliente, é un custo comercial, non un interese, aspecto que confunde ao investidor. O cliente debe decatarse ben do tipo de interese real, non no do curto prazo. Supoño que as entidades teñen estudado que unha porcentaxe dos investidores captados desta maneira quedan fidelizados, aínda que descoñezo este dato.
