Para cumprir con Facenda, non basta con facer a Declaración da Renda ou confirmar o borrador que envía a Axencia Tributaria. Fai falta ser ordenado, coidadoso e mesmo ter boa memoria. É conveniente que así sexa porque a cita co fisco non termina coa presentación do IRPF. En calquera momento, Facenda pode iniciar unha investigación fiscal. Pasados catro anos prescriben os delitos fiscais, pero ata entón débese conservar calquera documento que poida estar baixo a supervisión da Administración. Entre outros, tal e como se indica neste artigo, convén ter baixo control certificados de retencións, extractos bancarios e facturas relacionadas con actividades económicas, así como calquera documento que acredite unha compra ou venda dun ben patrimonial.
A Axencia Tributaria pode investigar a calquera contribuínte nun prazo de ata catro anos despois de que se presente a Declaración, polo que é aconsellable gardar todos os certificados de retencións e cobros de rendas que acreditan os ingresos declarados durante este tempo. Esquecer onde se gardou un documento, perdelo ou non obtelo no seu momento pode saír moi caro.
Certificados de retencións
Os certificados de retencións son os principais documentos que hai que ter controlados ao facer a Declaración da Renda. Polo xeral, as empresas emiten estas notas informativas e repártenas aos seus traballadores en abril ou maio. Nestes impresos, as compañías fan constar información económica importante que debe pasar polo “escáner” de Facenda. Ademais de atopar datos persoais, tanto da empresa como do empregado, figuran aspectos como os rendementos do traballo brutos que se conseguiron durante o ano fiscal (que vai do 1 de xaneiro ao 31 de decembro) e as retencións aplicadas.
Nalgúns casos, poden conter en detalle datos sobre o que se ingresou en concepto de rendementos do traballo en diñeiro (retribucións dinerarias) e como rendemento en especie (algún tipo de agasallo).
Os certificados de retencións conteñen os datos persoais de empresa e empregado, ademais dos rendementos do traballo brutos
No caso das retribucións dinerarias, o diñeiro a través de nómina que recibe o traballador, no certificado debe especificarse o importe íntegro satisfeito e as retencións practicadas.
En canto aos rendementos en especie, o cálculo é máis complicado, xa que todos os agasallos ou premios outorgados por calquera entidade privada (os públicos están exentos) a un contribuínte pasan polo fisco e teñen a consideración de rendemento de traballo. Nestes casos, nos certificados de retencións debe constar a valoración do devandito agasallo no mercado e os ingresos a conta efectuados a cargo do contribuínte. A valoración do agasallo serve para calcular a dita retención, que deberá ser a mesma que se practique polos seus rendementos de traballo. Tamén nestes documentos deben constar as dietas recibidas polo traballador.
Sexa cal for o concepto, toda empresa que realice un pago ao longo do exercicio debe emitir o seu correspondente certificado de retencións. En xeral, o retenedor ou obrigado (que é como se denomina en Facenda a quen efectúa un pago) debe expedir un certificado acreditativo da retención practicada ou dos ingresos a conta efectuados en favor do traballador, así como dos restantes datos que deban incluírse no resumo anual de retencións. Para que os documentos sexan legais, deberán constar a firma e o selo da empresa ou pagador.
Documentos bancarios e produtos que desgravan
No plano do aforro, tamén a Axencia Tributaria compórtase como un ávido detective, que non quita ollo a ningún dato. É, por tanto, importante gardar todos os documentos que sirvan para acreditar movementos nas contas correntes ou contratación de calquera produto de investimento. Facenda cruza datos de modo constante coas entidades financeiras, o que lle permite enviar nos borradores dos seus contribuíntes toda a información relativa aos movementos de contas correntes, salarios ou compra-venda de novos produtos financeiros, coas súas correspondentes minusvalías ou plusvalías xeradas. En calquera caso, convén comparalos cos extractos bancarios e documentos persoais, porque a Administración tamén se pode equivocar.
Os bancos están obrigados a remitir extractos coa información fiscal dos produtos que teñan contratados os seus clientes. Nestes impresos, debe aparecer información como o saldo global a final de ano, os intereses que xerou cada produto (no caso de instrumentos de aforro como contas ou depósitos, que dan intereses periódicos) e as retencións a conta efectuadas. No caso de iniciar unha inspección, Facenda pode solicitar estes documentos. En relación cos depósitos bancarios, contas correntes ou títulos de renda fixa vixíanse datos como o saldo global, os intereses e a retención a conta, fixada no 18%.
Os bancos están obrigados a remitir extractos coa información fiscal dos produtos que teñan contratados os seus clientes
En canto a produtos de investimento, nos extractos bancarios debe figurar información sobre o nome comercial do produto (por exemplo fondos de investimento, pensións, accións) e as ganancias ou perdas xeradas, se se efectuou a súa venda.
Tamén é necesario gardar todos os contratos que se asinan á hora de formalizar a subscrición dun produto. Convén ter a recado os contratos de fondos de investimento, pensións, seguros… Nestes impresos hai información útil sobre cando se contratou o produto, o que pode servir para comprobar a súa cotización (no seu caso) no mercado no momento da súa compra.
Algúns dos documentos bancarios máis relevantes -e que se deben conservar por se a Axencia Tributaria inicia unha inspección- son os que fan referencia a produtos que desgravan, como plans de pensións.
Facturas
Os autónomos ou profesionais que traballan por conta propia deben conservar, ademais, todo tipo de facturas que acrediten o cobro de rendas. Un autónomo pode emitir facturas co seu nome, dirección e DNI. Nas devanditas facturas, deberá figurar o IVE (sempre que a actividade que desenvolve non estivese exenta, como é o caso de xornalistas, artistas e escritores). Adoita ser un 16%, aínda que en función da actividade esta porcentaxe pode cambiar.
Á parte de cargar o IVE, o autónomo debe descontar unha porcentaxe da factura en concepto de IRPF. Este imposto retéñeno as empresas ás que o autónomo factura e estas débeno ingresar en Facenda ao confeccionar as súas declaracións.
Dous dos conceptos que convén diferenciar e que veñen expresados nos certificados da Axencia Tributaria son os de ingreso a conta ou retención. Fan referencia ao mesmo aspecto: a cantidade que queda Facenda sempre que se efectuou un pago. A diferenza radica na natureza dese pago. Así, aplícase o termo de retención cando se trata de rendas do traballo ou do capital. Os pagos a conta realízanse en caso de percepcións en especie e pagos fraccionados, sobre empresarios e profesionais.
Entre outros, están suxeitos a retención ou ingreso a conta os rendementos do traballo, do capital mobiliario, os rendementos de actividades agrícolas e gandeiras, os rendementos de actividades forestais, as ganancias patrimoniais obtidas como consecuencia das transmisións ou reembolsos de accións e participacións de fondos de investimento, os rendementos procedentes de alugar inmobles urbanos, os rendementos procedentes da propiedade intelectual, industrial, da prestación de asistencia técnica, do arrendamento de bens mobles, negocios ou minas, do subarrendamiento sobre os bens anteriores e os procedentes da cesión do dereito á explotación do dereito de imaxe.
Tamén teñen a súa correspondente retención os premios que se entreguen como consecuencia da participación en xogos, concursos, rifas ou combinacións aleatorias, estean ou non vinculados á oferta, promoción ou venda de determinados bens ou servizos.
