Termináronse as longas colas paira conseguir un certificado, as esperas paira inscribir un nacemento ou a incomodidade de ter que acudir a unha localidade determinada, moitas veces afastada á de residencia, paira obter un documento. Pronto o libro de familia, que durante décadas serviu paira acreditar a situación civil dos españois, pasará á historia. Coa remisión ao Consello de Ministros dun “Informe sobre o Anteproxecto de Lei do Rexistro Civil” dáse o primeiro paso paira chegar a un sistema xudicial electrónico, máis áxil, informatizado e á medida dos cidadáns. As novas tecnoloxías aplicadas á Administración Pública suporán una revolución ao realizar calquera trámite ou consulta relacionada cos feitos e actos que afecten o cidadán.
Trámites cun só “clic”
Paira inscribir o nacemento dun neno, solicitar un documento concernente ao estado civil dun cidadán ou dar fe dun matrimonio é necesario contactar cunha oficina determinada do Rexistro Civil, xa sexa en persoa ou a través do correo ordinario. Si paira realizar un trámite a Administración solicita datos como a partida de nacemento, a de defunción dalgún membro da familia ou a inscrición dun divorcio, o cidadán ten que desprazarse até o lugar onde se fixo o asento ou realizar a solicitude por vía postal. Só nos supostos nos que a inscrición xa conste nos Rexistros Civís Informatizados pode facerse de maneira telemática. Pero, en todo caso, ao non estar centralizada a información, hai que efectuar a petición no lugar no que está inscrita, algo que xera tempos de espera e atrasa o trámite.
Un dos obxectivos que se persegue co novo modelo é facilitar o acceso da persoa interesada a todos estes datos mediante o uso das novas tecnoloxías. Coa reforma haberá un rexistro único cunha base de datos común paira toda España. A información relacionada con nacementos, divorcios, defuncións ou matrimonios estará centralizada, polo que xa non será necesario solicitar a súa certificación en distintas localidades e as inscricións non estarán dispersas como até agora. Os cidadáns poderán consultar todos os datos aos que teñan acceso a través de Internet ou, si deséxano, en calquera oficina do Rexistro Civil.
Aforro de tempo e desprazamentos
A “vida” de decenas de miles de españois xa se dixitalizou. A principios do pasado mes de xaneiro pasáronse a formato dixital a maioría dos asentos rexistrais que estaban inscritos a partir do ano 1950, un proxecto arduo e complexo que consistiu en informatizar os máis de 7.000 xulgados de paz e os 431 rexistros civís situados en xulgados de primeira instancia de España, así como o Rexistro Civil Central.
A dixitalización permite ao usuario un maior nivel de accesibilidade aos seus datos e minimiza as cargas burocráticas
A través deste proxecto hanse escaneado máis de 110.000 libros compostos por 68 millóns de páxinas. Algunhas localidades xa terminaron o seu traballo de dixitalización e está previsto que a mediados de 2010 o proceso termine. O Rexistro Civil vixente desde 1957 incorpórase á Sociedade da Información e permite ao usuario un maior nivel de accesibilidade aos seus datos, á vez que minimiza as cargas burocráticas e as comparecencias persoais.
O aforro de tempo e de desprazamentos é una das súas vantaxes. Non só na consulta dos documentos, senón tamén na inscrición. A maioría das visitas ao xulgado que até agora eran obrigatorias, non terán que facerse tras a reforma. Ao estar todo o sistema informatizado, serán os centros sanitarios, os concellos ou os órganos xudiciais quen remitan ao Rexistro Civil por vía telemática a documentación necesaria paira inscribir os nacementos, matrimonios, divorcios ou defuncións.
Adeus ao Libro de Familia
Tamén repousará paira sempre nos caixóns o Libro de Familia, que deixará de ser de papel. O tradicional documento que acredita datos como o parentesco entre una parella, ou entre pais e fillos, ten os días contados. Paira algúns trámites como o empadroamento dos nenos nunha localidade, o alta dos menores na cartilla da Seguridade Social ou a solicitude da prestación por desemprego -paira o cálculo da contía correspondente- até agora era necesario o Libro de Familia. Cando a nova lei entre en vigor, os documentos físicos case deixarán de utilizarse.
En vez do Libro de Familia, os cidadáns terán un Código Persoal de Cidadanía
En lugar do Libro de Familia, os cidadáns terán un Código Persoal de Cidadanía. Cada nacemento inscrito no Rexistro Civil irá acompañado dunha clave alfanumérica coa que a persoa poderá realizar todos os trámites. Cada individuo, desde o día do seu nacemento, disporá dunha ficha dixital na que se incorporarán todos os seus datos e na que constará todo o seu historial civil. A información deixará de estar dispersa e concentrarase ao redor de cada cidadán.
Os libros físicos tradicionais que están situados nas dependencias do Rexistro Civil e nos que se inscriben os nacementos, matrimonios, divorcios ou defuncións tamén se extinguirán e darán paso a unha base de datos electrónica común.
Os funcionarios accederán á información
Una novidade importante é que os funcionarios terán acceso directo á información. Hoxe en día, os datos non están centralizados, aparecen en distintos rexistros civís ou xulgados de paz e son os cidadáns quen teñen que obter a documentación e presentala. Coa reforma xa non será necesario pedir os certificados nun organismo e levalos a outro. Os traballadores da Administración terán os datos á súa disposición desde calquera oficina de España. A informatización suporá una redución das cargas administrativas e una axilización dos procedementos.
A modernización do Rexistro Civil leva o seu desjudialización. Pasa a configurarse como órgano administrativo, dependente do Ministerio de Xustiza e xestionado por funcionarios públicos. Con iso descárgase aos xuíces dunha función impropia, o que lles permitirá dedicarse en exclusiva á súa función constitucional de xulgar e executar o xulgado. Será necesario modificar a Lei Orgánica do Poder Xudicial paira revisar o articulado onde se recollen as atribucións dos xulgados e tribunais con respecto ás súas funcións sobre o Rexistro Civil e adaptalo á nova norma. Iso redundará nunha substancial mellora da calidade e rapidez do sistema xudicial.
Os centros sanitarios e os concellos remitirán ao Rexistro Civil por vía telemática a documentación sobre nacementos ou matrimonios
Outra das novidades que traerá consigo a modernización está relacionada coa pluralidade lingüística e o estado das autonomías. O cidadán poderá obter as certificacións en calquera das linguas oficiais do Estado. Ademais, amplíase a relación de actos que deben ser obxecto de asento paira adaptarse ao dereito Civil autonómico. A partir de agora incluiranse a autotutela, os apoderamientos preventivos ou especialidades en materia de réxime económico do matrimonio.
Nova estrutura
Até o momento, hai un só rexistro desde o punto de vista institucional integrado por 431 rexistros municipais, os rexistros consulares e o Rexistro Civil central. Ademais, hai 7.667 xulgados de paz que actúan como Rexistros Civís municipais delegados.
Cando se aprobe a lei modificarase a estrutura, que será máis simple. O novo Rexistro Civil articularase ao redor de tres órganos sen dependencia xurídica. As oficinas xerais serán a súa unidade básica e estarán encargadas das funcións ordinarias. En cada comunidade autónoma haberá, polo menos, una oficina e outra máis por cada 50.000 habitantes. O segundo órgano será a oficina central e a súa función será inscribir as resolucións da Dirección Xeral de Rexistros e do Notariado, os documentos auténticos estranxeiros e encargarse da cooperación xurídica internacional en materia rexistral. As oficinas consulares serán as dependencias do Rexistro Civil no estranxeiro, e non varían de modo substancial respecto ao actual modelo.
