Autónomo? Sinónimo de financiamento complicado, numerosos custos fixos, desprotección, tensión… Con estes obstáculos, un emprendedor non o ten fácil para saír adiante, pero para todos eles hai saída. Neste artigo abórdanse as principais dificultades dos traballadores por conta propia e trátase de brindar solucións, que veñen da man dunha maior sensibilidade e flexibilidade cara aos problemas específicos destes profesionais por parte das entidades financeiras e dos responsables políticos.
1. Principal problema dos autónomos: financiamento
“Aínda que o acceso ao financiamento mellorou bastante no último ano -indica Celia Ferrero, vicepresidenta da Federación Nacional de Traballadores Autónomos-ATA (ATA)-, segue sendo una as grandes materias pendentes”. Tras oito anos de crises, que afectou profundamente aos balances dos autónomos, estes traballadores téñeno moi difícil no momento de demostrar a solvencia que demandan as entidades financeiras en función duns criterios e garantías “que non están adaptados á idiosincrasia dun autónomo”.
De feito, só o 32,2% destes profesionais por conta propia acode ao banco en busca de crédito, e séguenllo denegando a preto dun 40%. Por que? Os autónomos non teñen nómina e teñen que compensalo con maiores garantías. Isto fai moi difícil o acceso a financiamento nas mesmas condicións que tería un asalariado e, por iso, a pesar de que a oferta de crédito aumentou, a demanda por parte destes traballadores segue sendo baixa. Hai solucións?
Si, non todo está perdido. Pero, segundo esta experta, deberían buscarse solucións máis adaptadas ao colectivo, como recuperar as pólizas de crédito -como ferramenta para facer fronte ás tensións de caixa dos negocios- e establecer criterios de viabilidade e de historiais de “bos pagadores”.
En definitiva, non debería ser unha máquina a que decidise sobre a concesión de financiamento a un autónomo. “Só así os bancos volverán ser os bancos da economía real e as familias e amigos deixarán de ser os principais banqueiros dos autónomos, como sucede na actualidade”, explica Ferrero.
2. Os gastos fixos como un obstáculo para o autónomo
Os custos dependen moito do tipo de negocio e da actividade. Un profesional que traballa desde a súa casa non ten que facer o mesmo desembolso económico que quen ten un comercio con local aberto ao público. Por iso, antes de montar un negocio, debe facerse un plan de gastos e ingresos, e se se fixo de maneira realista, os custos non deberían supor un problema en si. O que si é un escollo grave é que, ao ser fixos e cunha periodicidade establecida, en numerosas ocasións non poden ser asumidos por uns ingresos incertos e moi variables no tempo, como son os dos autónomos. Isto xera verdadeiros problemas na tesouraría e moitas veces fan caer negocios que son viables.
A solución, como sinalan os expertos, debería vir da man dunha flexibilización dos prazos para facer fronte a eses gastos fixos. Teríase que establecer un calendario de pago de tributos e cotizacións que se adapte máis á actividade do autónomo, por exemplo poder abonar as cotizacións de forma trimestral no canto de cada mes.
3. A desprotección do traballador por conta propia
Os emprendedores asumen unha responsabilidade patrimonial ilimitada que lles deixa por completo expostos ante o fracaso dos seus negocios, asumen un risco que non asume un asalariado. Nominalmente os autónomos gozan en España duns dereitos sociais similares aos dos asalariados e coas mesmas coberturas, pero outra cousa é a práctica. A contía das prestacións segue sendo un 40% inferior á dos traballadores por conta allea, segundo datos de ATA, e hai prestacións como o paro que non ofrece os períodos de cobertura que si ten un desempregado.
- Coñeza máis sobre o paro dos autónomos.
Para mellorar a situación, habería que facer unha reforma profunda do Réxime Especial de Traballadores Autónomos (RETA), que permita atopar solucións para mellorar as prestacións destes profesionais. Doutra banda, como sinala a vicepresidenta executiva de ATA, “é esencial que se aprobe unha verdadeira lei de segunda oportunidade, na que o fracaso non sexa sinónimo dunha condena á indigencia”, e asegúrese a supervivencia persoal e familiar, en caso de darse, con todo o apoio posible para facilitar que esa persoa poida reemprender. Algunhas das medidas son as seguintes:
- Permitir que un autónomo que fracasase poida acollerse á tarifa plana para reemprender.
Pór en marcha unha axuda/subsidio de 426 euros durante seis meses para os traballadores por conta propia que, esgotando a súa prestación por cesamento de actividade, non atopasen saída.
A inclusión dos créditos públicos con Facenda e Seguridade Social nos acordos extraxudiciais con provedores para resolver a situación de débedas do autónomo, pois estes créditos son os que adoitan afundir ao emprendedor.
Resolver a indefensión ante a que se atopan estes profesionais en canto á morosidade tanto pública como privada.
4. Dilema para o autónomo: contratar ou non contratar?
A incerteza de non saber se se poderán asumir os custos dun traballador ou se no momento de verse obrigado a rescindir o seu contrato poderase facer fronte aos gastos asociados fai que moitos autónomos llo pensen moito antes de contratar a alguén. Para o emprendedor, contratar é unha gran decisión e, por iso, hai que porllo fácil, pois calquera problema que xurda en relación a un empregado non é só traumática desde o punto de vista económico senón tamén emocional. Hai que ter en conta que para unha gran empresa un traballador é un número e para unha peme un apelido, pero para un autónomo é un compañeiro con nome e problemas propios.
A pesar de todo iso, os profesionais empregadores non deixaron de crecer e dan xa emprego a preto dun millón de asalariados.
5. A tensión, un problema para o autónomo
Os autónomos sofren máis tensións que outros profesionais? Pode incidir a súa carga laboral na súa calidade de vida? A conciliación da súa vida laboral e persoal vólvese problemática, en especial porque case todos os traballadores autónomos teñen que dedicar moito tempo aos seus negocios, e isto supón descoidar familia e amigos e unha gran fonte de tensión. Ademais, a falta de seguridade e certidumbre na obtención de ingresos failles ter en moitas ocasións unha gran ansiedade, causa de múltiples enfermidades.
Pero hai que ser positivos e mirar sempre o lado bo. O traballo por conta propia ten moitas vantaxes que impulsan a unha persoa a ser autónomo: traballar no que un decidiu, ser o seu propio xefe, a autorrealización, organizar o seu tempo, etc. En definitiva, todo depende das circunstancias de cada persoa e de cada negocio.
O novo Goberno de España pactou unha lei de autónomos, un primeiro gran paso neste novo ciclo político, que agora entra en tramitación no Congreso dos Deputados. Esta lei, así como coa subcomisión de emprego creada para mellorar a protección social dos autónomos, poden ser un avance para resolver os seus problemas e facerlles a vida máis fácil.
