A deflación, esquecida durante uns anos, parece que pode instalarse na economía española. Así se constata nun recente informe do Fondo Monetario Internacional (FMI) que sinala a España como o país da Unión Europea con maior risco de caer nela. Pero, sabemos o que significa? A deflación é unha baixada xeneralizada e prolongada, durante polo menos dous semestres, do nivel de prezos de bens e servizos, e desenvólvese ante unha caída da demanda. Pero, como se sinala no seguinte artigo, boa parte dos economistas admiten que os seus efectos poden ser mesmo máis prexudiciais para a economía que a propia inflación.
Repercusión da deflación entre os consumidores
A pesar dos datos do FMI, desde o Instituto Nacional de Estatística (INE) aseguran que tecnicamente non se pode falar de deflación ata que non se rexistren “seis meses consecutivos con taxas negativas da inflación subxacente”. A economía española ha desenvolvido dous meses consecutivos sen que crezan os prezos, cunha baixada do 0,1% no mes de marzo e un estancamento en febreiro (0,0%). Pero o indicador adiantado do Índice de Prezos ao Consumo (IPC) de abril parece que é menos inquietante, ao situarse xa en terreo positivo (+0,4%), pero como consecuencia do efecto revitalizador da Semana Santa, que pode axudar a esta aceleración dos importes.
En deflación, as empresas, para cubrir os seus custos, teñen que abaratar os seus prezos, o que provoca unha baixada de salarios dos seus traballadores
Ante esta conxuntura que pode instalarse no escenario económico nacional, como se verían afectados os consumidores?
Os seus primeiros efectos xéranse cunha caída xeneralizada do nivel dos prezos de bens e servizos. Desde este prisma, hai vantaxes para o consumidor, xa que case todo será máis barato: desde a cesta da compra á adquisición de material para o colexio.
Pero esta situación detecta unha caída xeral de toda a economía, e as empresas, para cubrir os seus custos de produción, teñen que abaratar os seus prezos, cunha contención (se non regresión) no nivel de salarios dos seus traballadores.
Para determinados bens (inmobles, coches, electrodomésticos…), e ao xeneralizarse as baixadas de custos, créase unha sensación entre os consumidores de que os prezos poden seguir caendo e terán oportunidade para compralos a mellor importe despois. Isto retrae o consumo ante a falta de circulación do diñeiro entre os sectores produtivos.
Ao descender a demanda de bens e servizos xérase un exceso da oferta, o que leva unha nova diminución dos prezos.
De ser prolongada a deflación, os hipotecados poderían verse prexudicados ao subir os intereses destes produtos de financiamento.
Os datos ofrecidos polo indicador adiantado do Índice de Prezos ao Consumo deteñen, polo momento, a espiral baixista nos prezos dos meses precedentes: en abril chegou ao 0,4%, e suporía un aumento de cinco décimas na súa taxa anual. Neste comportamento destaca a subida dos importes dos servizos turísticos, pola Semana Santa. Tamén inflúe a estabilidade dos custos da electricidade e dos carburantes e lubricantes, fronte á baixada experimentada o ano pasado.
Pola súa banda, a variación anual do indicador adiantado do Índice de Prezos de Consumo Harmonizado sitúase en abril no 0,3%, co que a taxa anual aumentaría cinco décimas respecto ao mes anterior. Polo que respecta á evolución da taxa mensual, os prezos de consumo rexistran en abril un aumento do 0,9% respecto ao mes de marzo, segundo o indicador adiantado do IPC.
