Factura da luz: que e canto nos cobran

• Autor: Por Ana Palomo Trigo
• Data de publicación: Luns, 14 de Xaneiro de 2013

Aínda que en 2012 os españois padeceron dúas subidas da luz, unha en abril do 4% e outra en xullo do 7%, este ano 2013 trae consigo máis incrementos. Ademais da alza do 3% na factura, un novo instrumento para cuantificar a tarifa eléctrica engade unha recarga progresiva en función do consumo, que pode facer que o recibo de fogares e pemes encarézase de forma adicional entre un 3% e un 7%. Con estas subidas, preténdese ingresar uns 280 millóns de euros, que axuden a compensar o déficit tarifario. Pero, cales son os diferentes conceptos aos que vai destinado o diñeiro que cada consumidor paga na súa factura da luz? Ao longo deste artigo trátase de despexar todas as dúbidas.

A que se destina o diñeiro que abona o consumidor na súa factura

Para entender a factura da luz, convén coñecer en que conceptos desagrégase e onde vai destinado cada euro que se paga. Desta forma, pódese tentar axustar o consumo e reducir o gasto enerxético, de face á subida do recibo este ano.

Menos da metade da factura da luz destínase para pagar o que se consumiu (ao redor dun 45%). O resto repártese entre os impostos (ao redor dun 20%), o déficit de tarifa, as curmás ás enerxías renovables (que supoñen máis do 19% da factura), as compensacións extrapeninsulares ou os impostos, e as distintas subvencións, todos eles factores alleos ás compañías eléctricas.

O 55% da factura destínase a impostos, amortización do déficit, primas e subvencións a enerxías renovables

Segundo a patronal de empresas eléctricas, UNESA (Asociación Española da Industria Eléctrica), integrada por Endesa, Iberdrola, Gas Natural Fenosa, HidroCantábrico e E.On, o importe da factura da luz que abona un consumidor con Tarifa de Último Recurso (TUR) destínase a diferentes conceptos que, de maior a menor porcentaxe, son os seguintes:

1. A enerxía (23,8%):

   O custo da enerxía que abonan os clientes acollidos á TUR, estipúlase mediante unha poxa en libre competencia que se celebra cada tres meses e que se coñece como CESUR (Compra de Enerxía para a Subministración de Último Recurso). Se non se inclúen as subvencións ás renovables e á cogeneración, a enerxía representa menos dun terzo do custo total do recibo.

2. As subvencións ao réxime especial (19,7%):

   As empresas que producen enerxía eléctrica con tecnoloxías renovables ou mediante cogeneración cobran igual que o resto dos produtores, máis unha subvención chamada curmá. O prezo final que os consumidores teñen que abonar por esta enerxía vai desde case o dobre, no caso das instalacións eólicas, e ata dez veces, no caso das fotovoltaicas.

   O importe total que os usuarios teñen que pagar en concepto de curmás é duns 7.000 millóns de euros anuais e refírese a:

   • Enerxía eólica: é a tecnoloxía renovable con maior implantación en España e as subvencións a esta tecnoloxía son as menores de todas as renovables. En 2010 percibiron 40 euros por cada megawatt producido.

   • Enerxía fotovoltaica: o rendemento medio non é demasiado alto xa que, por norma xeral, só transfórmase en electricidade o 13% da enerxía que se recibe do sol. Hai que diferenciar as instalacións que se están incorporando á produción na actualidade, das que o fixeron no ano 2009 e anteriores. As novas cobran unha subvención duns 110 euros por MWh xerado, mentres que as antigas ingresan 370 euros. Durante 2010 estas instalacións, que só produciron o 8% do total da enerxía renovable, percibiron o 24% do total das axudas.

   • Enerxía termosolar: as instalacións termosolares transforman a calor do sol en enerxía eléctrica. Trátase dunha tecnoloxía que aínda está en fase de investigación e desenvolvemento cuns custos moi elevados (a subvención é de preto de 250 euros por MWh producido). Estas axudas superarán os 2.000 millóns de euros anuais.

   • Cogeneración eléctrica: a cogeneración aproveita procesos industriais para producir enerxía eléctrica. No ano 2010 en España producíronse 29.000 Gigavatios por hora mediante cogeneración e tratamento de residuos e a subvención media foi de 60 euros por MWh producido.

3. 
   Os impostos (19,4%):

   Na factura da electricidade cárgase o IVE e o Imposto sobre a electricidade. O IVE aplícase no citado imposto de electricidade.

4. A distribución (15,2%):

   A actividade de distribución leva a enerxía eléctrica aos consumidores, fogares e empresas. As redes de distribución toman a enerxía da rede de transporte, pero tamén das instalacións de produción renovables e cogeneración, ás que se adoita denominar como xeración dispersa. A xeración dispersa é ao redor dunha terceira parte do total da enerxía distribuída.

5. A amortización do déficit (8,5%):

   Desde hai uns anos os distintos gobernos optaron por endebedar aos consumidores de electricidade, en lugar de adecuar as tarifas eléctricas aos custos reais da subministración. O custo de amortizar a débeda e os seus intereses ascende a máis de 2.200 millóns de euros anuais.

6. Outros custos (8,1%):

   A tarifa eléctrica serve para pagar os custos do CNE (Comisión Nacional da Enerxía); cobre as rebaixas na factura a determinados consumidores e a empresas que se ofrecen a desengancharse do sistema en caso de necesidade (a interrumpibilidad); paga a moratoria que compensou ás eléctricas pola paralización da construción de nucleares; soporta o pago das curmás ás renovables; compensa ás empresas eléctricas que prestan servizo en Baleares, Canarias, Ceuta e Melilla e achega o necesario para cubrir o déficit de tarifa, etc.

7. O transporte (4,7%):

   As liñas de transporte trasladan, en alta tensión, a enerxía eléctrica desde as instalacións de produción ata as poboacións para que as redes de distribución fagan chegar a electricidade aos fogares e as empresas. O transporte componse de liñas, cables e subestacións nas que se eleva ou reduce a tensión.