O número de traballadores afectados por uns Expedientes de Regulación de Emprego (ERE) aumentou un 56,3% en 2012, ata sumar un total de 33.075 regulacións, que afectaron a 451.893 traballadores. En principio, os trámites do ERE quedan en mans das empresas, co que a burocracia non debe preocupar en exceso ao afectado. Con todo, si convén coñecer a fiscalidade, con vistas á presentación da Declaración da Renda do ano en que se cursa o despedimento. En moitos casos, os traballadores estarán exentos de declarar a indemnización que percibiron. Pero non sempre é así. É fundamental coñecer, como se explica a continuación, as peculiaridades fiscais que contempla a lei, incluída a última reforma laboral, para as indemnizacións que reciben os traballadores afectados por un ERE.
1. Indemnización exenta
Cando un traballador se ve afectado por un despedimento a través dun Expediente de Regulación de Emprego, quedará exenta de tributación a parte de indemnización que non supere os límites establecidos na lei. Neste sentido, a reforma laboral de 2012 impuxo certos cambios que non hai que pasar por alto.
As indemnizacións que excedan os limiares establecidos pola lei deben declararse
Á hora de calcular a indemnización, o afectado terá en conta que ata o 12 de febreiro de 2012, cando entrou en vigor a última reforma laboral, as indemnizacións presentaban un máximo exento de tributar de 45 días de salario por ano traballado, cun máximo de 42 mensualidades. Desde o 12 de febreiro do ano pasado ata o momento no que se cursa o despedimento, calcularase a indemnización prorrateada coas novas marxes: de 33 días por ano traballado cun límite de 24 mensualidades.
Convén resaltar que a última reforma non ten carácter retroactivo. É dicir, os empresarios deberán calcular as indemnizacións en función do tempo que o traballador levase na empresa tomando a referencia da lei de 2009 ata o 12 de febreiro de 2012. Só desde entón e ata o día que leva a cabo o despedimento, observarán a nova normativa.
Supoñamos que un traballador leva dez anos nunha mesma empresa. Se a mesma axústase aos límites que marca a lei, débelle pagar 45 días de salario por ano de servizo polo tempo anterior á entrada en vigor do Real Decreto-lei 3/2012 e, ademais, 33 días de salario por ano polo tempo posterior. Toda esta cantidade estará exenta de tributar.
Cando as indemnizacións se axustan a estes límites (ou sexan inferiores), quedan exentas completamente de tributar. No entanto, si haberá que reflectir na Declaración da Renda do ano correspondente ao despedimento outros conceptos como os rendementos de traballo, liquidacións ordinarias ou demais ingresos. O único que está exento é a indemnización por ERE.
2. Tributación dos excesos
Cando se superan os limiares citados, o afectado si terá que tributar polos excesos. Isto é posible nos ERE de empresas que chegan a acordos cos sindicatos para pagar indemnizacións superiores ás fixadas por lei, como poden selo 60 días por ano traballado.
Se un asalariado recibe unha indemnización superior aos 45 días por ano traballado, segundo a normativa de 2009, e superior a 33 días por ano traballado (segundo a lei de 2012), todo o que supere estas cantidades deberá pasar polo fisco. Nese caso, haberá que declaralo como rendemento de traballo irregular, segundo o artigo 18 da Lei do Imposto da Renda sobre as Persoas Físicas.
Sobre esta cantidade, no entanto, Facenda aplicará unha redución do 40% sempre que o empregado levase máis de dous anos na empresa. A cantidade correspondente que non está exenta de tributar haberá que sumala ao resto de retribucións dinerarias de natureza laboral.
Imaxinemos que un traballador recibe unha indemnización de 60 días por ano traballado equivalente a 40.000 euros. Desta cantidade, 30.000 euros están exentos porque son o correspondente aos baremos de 45 días por ano traballado ata o 12 de febreiro de 2012, e de 33 días prorrateados por ano traballado desde esa data. Este asalariado só deberá declarar ante Facenda 10.000 euros, sobre os que lle aplicarán unha redución do 40% por levar cinco anos na mesma empresa.
3. Readmisións
Outro caso peculiar que pode darse é a readmisión dun traballador que foi obxecto dun Expediente de Regulación de Emprego. É unha circunstancia atípica, pero a lei contempla a posibilidade de que unha sociedade que se ve obrigada a facer un despedimento masivo, pasado un tempo contacte con algúns dos seus exempleados para retomar a actividade (cando cambian tórnalas económicas e vólvese a unha situación de bonanza e crecemento).
Se se readmite a un traballador antes de tres anos desde o ERE, deberá facer unha complementaria para declarar a indemnización antes exenta
Nos casos de traballadores readmitidos pola empresa que lles despediu a través dun ERE, se a volta prodúcese antes de tres anos desde que se cursou o ERE, o afectado terá que facer unha complementaria para declarar a indemnización que no seu día estivo exenta. Nesta situación, terá que tributar polo que declarou exento.
A cantidade deberá reflectirse na Declaración Complementaria como rendemento de traballo persoal e tributará ao tipo correspondente do contribuínte, que é variable e está en función dos ingresos: canto máis se gaña, maior tipo que se aplica.
