A aprobación do Anteproxecto de Lei de Desindexación da Economía Española xerará, como primeiro efecto, a desvinculación dos prezos dos servizos públicos do IPC. Como se sinala na seguinte reportaxe, a nova normativa terá efecto este ano sobre os prezos, rendas e subsidios públicos, pero non afectará as pensións , impostos e instrumentos financeiros.
Desindexación: aforro no consumo familiar
A aprobación da nova Lei de Desindexación afectará os consumidores a través dos prezos, rendas e subsidios públicos. Segundo cálculos do Goberno, estímase que os consumidores poderán aforrarse uns 700 millóns de euros en consumo familiar coa aplicación desta normativa que desvinculará os prezos públicos do IPC (Índice de Prezos ao Consumo), sempre que a inflación sitúese no obxectivo do 2% fixado polo Banco Central Europeo (BCE).
A nova lei afectará a transportes, telecomunicacións, enerxía, servizos postais, auga, taxas e os prezos dos contratos públicos
Ata agora, as tarifas dos servizos básicos (auga, telefonía, peaxes, transporte por ferrocarril…) actualizábanse a primeiros de ano en función dos niveis do Índice de Prezos ao Consumo. Isto a partir do próximo exercicio xa non será así, ao eliminarse a súa vinculación directa, e terase en conta para a subida dos prezos factores diferentes como os custos destes servizos.
A nova normativa non afecta a pensións, impostos, instrumentos financeiros nin á negociación salarial, pero si a transportes, telecomunicacións, enerxía, servizos postais, auga, taxas e os prezos dos contratos públicos (como nos casos dos alugueres, entre outros).
Novo índice de referencia
Outra novidade reside na aparición dun novo índice de referencia, chamado “de Consumo a Impostos Constantes”, que publicará cada mes o Instituto Nacional de Estatística, do mesmo xeito que xa o fai co IPC. Este novo concepto servirá como ferramenta para actualizar algúns prezos, xa que descontará ao prezo da vida o importe que supón a subida dos impostos ou o incremento dos custos.
Un dos sectores máis afectados será o inmobiliario, a través dos contratos de arrendamento, nos que se adoita incluír unha cláusula para actualizar o importe do aluguer cada ano en función da evolución do IPC.
En calquera caso, o obxectivo final da lei é desligar os prezos deste índice e que as súas actualizacións non sexan automáticas, senón que se fagan polos índices que determinen as administracións correspondentes en función dos custos ou a partir do novo índice de referencia. En certa forma supón un parón á subida dos prezos vinculados ao Índice de Prezos ao Consumo.
Preguntas frecuentes
Ante unha nova lei, sempre xorden dúbidas. Neste caso, desde se afectará os pensionistas ou como se regularán os prezos nos transportes públicos, sen deixar pasar os efectos sobre os contratos entre particulares ou o alcance real destes cambios entre os funcionarios. A continuación, explícanse as consecuencias da normativa nalgúns ámbitos:
Prezos públicos: a Lei de Desindexación terá repercusión nos prezos, rendas e subsidios públicos. Por tanto, afectará, entre outros, aos seguintes gastos:
- Enerxía: electricidade, gas natural, butano…
- Transporte público: metro, ferrocarril e autobuses.
- Telecomunicacións.
- Peaxes en autoestradas.
Pensionistas e traballadores: os xubilados poden estar tranquilos ante a nova medida, xa que non lles afectará ás súas pensións, aínda que si o fará outra reforma que limita a actualización das pensións á marcha da economía. Por outra banda, os traballadores de empresas privadas tamén estarán exentos da súa aplicación no que se refire a as súas revisións salariais. Así mesmo, non influirá sobre o soldo dos funcionarios, que quedará conxelado, tras recollerse nos Orzamentos Xerais do Estado 2014, nin será aplicable á fixación do salario mínimo.
Consumidores: serán un dos sectores máis sensibles a esta normativa, xa que no prezo do billete de metro, por exemplo, do mesmo xeito que outros servizos básicos, a partir de xaneiro só terá en conta para a súa subida o custo do carburante e o número de viaxeiros.
Contratos entre particulares: a principal repercusión sobre o sector privado é que se poderán actualizar os seus contratos, de calquera clase, en función do Índice de Garantía de Competitividade.
Pero, que pasará nos casos en que se asinaron con anterioridade? En principio non haberá ningún problema, xa que se contempla un período de seis meses para retomar un novo sistema de actualización de prezos, de forma que os afectados gozarán dunha marxe de tempo suficiente para rescindir os seus contratos.
Revisións salariais: queda excluída desta nova normativa a negociación salarial colectiva, tanto no ámbito privado, como no do persoal laboral do sector público.
O momento elixido para anunciar esta medida económica de gran repercusión para os consumidores españois coincide co esborralle no Índice de Prezos ao Consumo (IPC), cuxa taxa de variación anual no mes de novembro foi do 0,2%, tres décimas por encima da rexistrada o mes anterior, segundo os últimos datos facilitados polo Instituto Nacional de Estatística (INE).
Isto, na práctica, significa que cando se empezo a desenvolver a nova normativa de desindexación, non se revalorizarán os contratos públicos en consonancia cos actuais niveis de inflación. E aínda que esta lei está limitada unicamente ás administracións públicas, queda por saber en que grao estenderase (se é que se produce) ás empresas privadas e, por tanto, aos millóns de españois que traballan nelas.