Luís Mari Saratxaga, director executivo do Instituto Vasco do Coñecemento da Formación Profesional

A lei máis avanzada de Europa en Formación Profesional está no País Vasco

Ata a Comisión Europea inspírase no modelo vasco de Formación Profesional (FP) para o desenvolvemento dos centros de excelencia europeo. E é que a FP vasca é un referente en España e fóra das nosas fronteiras. No seu desenvolvemento conta moito o Instituto Vasco do Coñecemento da FP (IVAC), un servizo de investigación e apoio á docencia adscrito á Viceconsejería de FP do Departamento de Educación do Goberno Vasco para “deseñar os seus títulos, perfís e referentes socio-profesionais; promover programas formativos adaptados e contextualizados ás necesidades presentes e futuras; e xestionar o procedemento de avaliación e acreditación das competencias profesionais adquiridas polas persoas, a través da experiencia laboral ou de vías non formais de formación”. O seu director executivo, Luís Mari Saratxaga, non o dubida: “Hoxe en día, o itinerario formativo máis adecuado sería aquel que contempla a FP, xa que achégache unhas competencias técnicas específicas, ademais das transversais, adquiridas tanto no centro educativo como en centro de traballo, o que che permite coñecer moi de preto a realidade da profesión elixida”.

Vivimos nun contexto cada vez máis complexo onde a capacidade de anticipación resulta un factor decisivo. Un dos grandes retos que está a abordar a FP vasca é detectar os novos perfís profesionais que a cuarta revolución industrial demanda e aqueles que demandará no futuro.

Para os próximos anos manterase a tendencia que observamos ultimamente. As ramas profesionais de fabricación mecánica, electricidade e electrónica, instalacións e mantemento, informática e telecomunicacións e administración e xestión terán a maior porcentaxe de demandas de emprego. Ciclos como programación da produción en fabricación mecánica, automatización e robótica industrial, mecatrónica industrial, así como a informática en temas afíns á ciberseguridade e empregos relacionados coa industria 4.0, darán un altísimo índice de empregabilidade.

As empresas van necesitar máis e máis técnicos ou profesionais intermedios con outras habilidades ou competencias transversais: cultura de valores, actitude proactiva, flexibilidade, capacidade de adaptación aos cambios, traballo en equipos multidisciplinares, axilidade, capacidade de innovación, traballo en rede e con deslocalización xeográfica, etc.

“A FP dá unha empregabilidade maior, máis temperá e de máis calidade que outras opcións de formación”É unha formación moi próxima á realidade do tecido produtivo, xa que dá resposta ás súas necesidades de persoal cualificado e especializado nos distintos sectores profesionais. Ten unha importante carga práctica; por tanto, son estudos moi motivadores. Trabállanse contidos específicos nunha contorna que reflicte fielmente a realidade coa que se atopará o estudante no mundo laboral. Todos os ciclos combinan a formación nos centros coa formación nas empresas a través da FCT ou ben a través do modelo de FP Dual que nos axuda a mellorar a preparación e facilita a incorporación ao mundo laboral. E, ademais, os ciclos formativos de grao superior permiten o acceso á universidade. E algo transcendental da FP é a empregabilidade. A inserción laboral dos titulados en FP está a dar unhas porcentaxes moi altas, superior ao 82 %; en moitos sectores é do 100%. E outro dato: o 96,2% dos alumnos que realizaron FP dual foron contratados polas empresas onde a fixeron. Hoxe en día, o itinerario formativo máis adecuado sería aquel que contempla a FP, xa que achégache unhas competencias técnicas específicas, ademais das transversais, adquiridas tanto no centro educativo como en centro de traballo, o que che permite coñecer moi de preto a realidade da profesión elixida.

Especialmente para a xente nova, a FP dá unha empregabilidade maior, máis temperá e de máis calidade que outras opcións de formación. Esta afirmación baséase en estudos realizados en Europa onde se constata que o paro xuvenil é menor en países cunha gran tradición en FP, como Alemaña ou Austria. Cando vivimos os momentos máis duros da crise, a empregabilidade do alumnado que cursaba FP non baixou do 55 %, sendo superior ao 87 % en tempos de crecemento económico. E outra vantaxe é que o contacto do estudante coa empresa failles coñecerse mutuamente. As empresas non necesitan ver o currículo dese alumno: puideron constatar como traballa, que sabe facer, que actitudes e valores ten, simplificando os procesos de incorporación á mesma.

Ningunha. A clara conexión que existe entre os centros de FP e as empresas da súa contorna tradúcese nun maior coñecemento mutuo e unha formación do alumnado máis acorde ás necesidades reais do tecido produtivo. Iso é moi bo, e ninguén o ten tan desenvolvido como a FP.

O noso modelo combina formación integrada, innovación aplicada, emprendimiento e internacionalización. Tamén estamos a deseñar unha FP intelixente, sustentable, integradora e solidaria, cuxa estrutura reforza o traballo coordinado e colaborativo coa nosa contorna produtiva e social para dar unha resposta rápida ás necesidades reais de cada momento. A Lei Vasca de FP é un instrumento crave, xa que facilita as ferramentas necesarias para afrontar con éxito os desafíos que expón a industria 4.0 e a sociedade futura. Catalogárona como a lei máis avanzada de Europa en formación profesional.

Actualmente temos entre o noso alumnado un 34 % de presenza feminina: un 10% no ámbito industrial e un 53 % nos ciclos do sector servizos. Unha materia pendente é conseguir animar á muller a matricularse en FP e incrementar a súa incorporación sobre todo nos ciclos industriais e tecnolóxicos. E é unha cuestión fundamental, sobre a cal están a tentar incidir os centros de FP e as institucións. As mulleres achegan un valor engadido moi importante respecto ao concepto do propio traballo e os procesos produtivos, polo que hai que convencerlles de que aí teñen grandes posibilidades de desenvolvemento persoal e profesional.

Etiquetas:

estudar formación-gl