Cada día, 400 nenos asisten en España ao racho emocional da separación dos seus pais. Até agora, leste foi o primeiro paso paira una máis que probable guerra de trincheiras legais xeradora de diversos graos de violencia emocional, en ocasións con dramáticas consecuencias. Vinte anos despois da Lei de Divorcio, un millón de parellas españolas consumaron a separación ou o divorcio. Un prazo no que tamén as formas de familia cambiaron (“de feito”, homosexuais, monoparentais,…) así como os papeis tradicionais. A muller saíu do fogar e o home entra máis nel paira encargarse das obrigacións caseiras.
Neste escenario, os múltiples intereses persoais e profesionais implicados reclaman novas normas paira novos protagonistas e, sobre todo, una “nova cultura da conciliación”. “As guerras legais, son guerras á fin e ao cabo, e causan estragos. Hai que facer o cambio cualitativo porque moitas enfermidades sociais veñen desa tensión”, explica o avogado mediador, Antonio Xastre. “É moi gratificante traballar con xente que busca o interese do menor sobre todo. Xente que deu o paso adiante e busca o consenso”, apostila a tamén mediadora Marisa Sancristán, fundadora hai oito anos en Valladolid de Aprome (Asociación paira a Protección do Menor), una das primeiras ofertas de mediación en España. No Congreso de Mediación Familiar (outubro 2001, Valladolid) hai múltiples testemuños de xuíces que reclaman a mediación familiar como terreo de xogo.
Neste contexto, os principais protagonistas tamén cambiaron a estratexia. A Asociación de Pais Separados de España leva meses difundindo o chamado “Informe Iceberg”. Nel argumentan que o esforzo de compromiso social non se corresponde co trato que reciben da xustiza. “O 96% das sentenzas deixan ao home sen fogar, nin fillos por puro machismo xudicial”, explica o seu presidente nacional, Juan Luís Rubio. Na súa campaña exhiben diversos informes que aseguran que os nenos reciben máis agresións das súas nais que dos seus pais, paira reclamar “una nova lei de divorcio directa e a custodia compartida dos fillos”, conclúe Rubio. Alén, as nais recoñecen os avances do home, pero consideran esa garda e custodia compartida “una aberración que, para que non se mova o neno, fai moverse aos pais”, di a portavoz de Solidariedade con Nais Solteiras e Separadas, Belén Repiso.
Debate maduro
No que si hai acordo xeral é na madurez do debate paira o nacemento da Lei de Mediación Familiar. En España, tres de cada catro rupturas buscan xa un acordo entre as partes paira evitar chegar a xuízos. En moitos casos, a boa vontade non é suficiente e a falta de regulación deriva co paso do tempo en falsas rupturas que fan aínda máis dolorosa a situación. “Son problemas da familia resoltos por ela mesma co apoio de profesionais de todo tipo, e sempre baixo a tutela e homologación do xuíz”, resume o xurista Antonio Xastre. Así, estaría máis preto o final da chamada “tensión procesual”, moi diagnosticado polos psicólogos e de funestas consecuencias.
