Por que España paga a cuarta luz máis cara de Europa?

• Autor: Por B. ÁLVAREZ
• Data de publicación: Mércores, 16deDecembrode2015

Imaxe: J-Aleks

Entre 2008 e 2014 a luz subiu un 52% en España, moi por encima da media europea, polo que ten o cuarto recibo eléctrico máis caro da UE, por detrás de Dinamarca, Alemaña e Irlanda. As razóns? Como se enumera no seguinte artigo, entre as máis importantes están o aumento dos impostos e os custos das axudas das políticas de apoio á enerxía renovable e a cogeneración, como sinalan a investigación ‘O efecto tesoira‘ e un informe comparativo entre os prezos da luz en Europa e os de Estados Unidos, elaborados por David Robinson, membro de The Oxford Institute for Energy. Sen esta cuña gobernamental, a nosa factura eléctrica pasaría de ser a cuarta máis cara de Europa a ocupar o undécimo lugar.

Por que en España é tan cara a luz?

Desde que comezou a crise, a factura da luz en España non deixa de crecer a un ritmo moito maior que no resto da Unión Europea. E o peor de todo é que o elevado incremento do prezo eléctrico -que afecta sobre todo o pequeno consumidor e ao seu fogar- está vinculado a custos alleos á subministración eléctrica (xeración e distribución da luz) que son cargados por parte do Goberno ao recibo da electricidade. De feito, as cargas públicas supoñen o 46% do total da factura da luz, segundo o traballo de investigación dirixido por David Robinson. O mesmo sinalan desde a Asociación Española da Industria Eléctrica (Unesa), que ven nos “custos políticos” o problema do alto custo deste recibo. Cales son e como nos afectan?

As curmás a enerxías renovables e cogeneración supoñen miles de millóns de euros anuais. Con todo, desde a Asociación de Produtores de Enerxías Renovables incídese en que as renovables, a pesar das curmás, dan ao sistema máis do que reciben. Ademais, na súa opinión, a electricidade é cara pola excesiva retribución que perciben as nucleares e as plantas hidroeléctricas.

• O custo derivado do parón da enerxía nuclear é moi grande. En 1984 prohibiuse en España a construción de novas centrais nucleares e canceláronse cinco antes de que empezasen a funcionar. Para compensar ás empresas que xa investiran nelas fixáronse indemnizacións. E son miles de millóns de euros os que se pagan por este concepto ano tras ano no recibo da luz entre todos os consumidores.

• Todos tamén abonan os custos de compensación extrapeninsular, o prezo polo sobrecusto que supón a subministración de electricidade ás illas. Así, non só os españois residentes en Canarias ou Baleares cargan con este gasto.

• Hai tamén primas para o carbón nacional. Para evitar o peche das minas de carbón (que non pode competir co doutros países máis barato e de maior calidade), cóbrase un imposto especial sobre a electricidade que subvenciona o funcionamento destas minas.

• Na factura páganse ademais os custos de transición da competencia. Son unhas “indemnizacións” (de 7.813,2 millóns de euros) que as empresas reciben para compensar a caída dos seus beneficios ante a entrada de novos competidores no mercado coa lei de liberación do sector eléctrico. A Plataforma por un Novo Modelo Enerxético estima que se trata dunha sobrecompensación e que se se terminase con esta axuda, o recibo da luz abarataríase ao redor dun 10%.

• E tamén se pagan impostos. En España esta factura está gravada cun 21% de IVE e con case un 5% de imposto especial sobre a electricidade. Isto, na práctica, significa que se aplica ao recibo da luz, un ben básico, a mesma tributación que soportan os bens de luxo.

Déficit de tarifa: pagar as débedas do sistema eléctrico

O outro gran gasto que encarece o recibo da luz é o chamado déficit de tarifa. É a diferenza entre o custo da subministración eléctrica e o prezo da electricidade. En teoría, supón que o importe que cobran as eléctricas non é suficiente para cubrir os custos e, por iso, recoñéceselles ese déficit, que é unha débeda do Estado coas eléctricas. Quen a acaba pagando? Os consumidores; en concreto, supón entre un 6% e un 7% da factura da luz.