Prestación por risco durante o embarazo

É habitual pensar que a baixa por maternidade é a única protección que a Seguridade Social brinda ás traballadoras embarazadas. Con todo, desde fai algo máis de dous anos, una nova prestación protexe a quen sofren determinados riscos durante o embarazo. A lexislación española acepta a ausencia da traballadora, xa sexa por conta allea ou autónoma, en dúas situacións diferentes.

A primeira dáse cando o propio estado clínico do embarazo é o factor de risco, con independencia das condicións laborais. Nese caso, a muller debe solicitar un subsidio de incapacidade temporal por enfermidade, ou o que é o mesmo, pedir una baixa común. Si a xestación segue o seu proceso normal sen que a empregada sufra ningún problema de saúde, pero o traballo pon en perigo á nai ou ao fillo, recoñécese o dereito paira tramitar a prestación por risco.

A distinción entre un subsidio e outro non só require diferentes xestións e tramitacións, senón que ademais a prestación por incapacidade temporal e de risco teñen importantes diferenzas económicas. Cando se solicita a primeira, a beneficiaria recibe o 60% da súa base reguladora desde o día 4 até o 21 da baixa. A partir deste, a porcentaxe ascende ao 75%.

Con todo, se se concede a prestación por risco, o subsidio equivale ao 100% da base reguladora da traballadora. En ambos os casos, a contía da base obtense ao sumar as cotizacións por continxencias profesionais do mes anterior e dividilas entre o número de días aos que corresponde esa cotización.

Ademais de ter un embarazo sen complicacións, para que a prestación por risco concédase, a traballadora debe cumprir una serie de requisitos:

• Estar afiliada e en situación de alta na Seguridade Social. Neste punto, considéranse traballadoras de pleno dereito afiliadas, aínda que o empresario incumpra as súas obrigacións.
• A diferenza doutras prestacións, non se esixe un período mínimo de cotización.
• A traballadora debe estar embarazada ou atoparse na etapa de lactación natural.
• Certificar a posibilidade de que o desenvolvemento da súa actividade laboral prexudique a saúde da traballadora ou á do propio feto.
• Debe darse a circunstancia de que a empresa non dispoña doutro posto de traballo libre de risco no que recolocar á empregada.

O proceso de tramitación iníciase cando a traballadora comunica na empresa a súa situación de embarazo ou lactación natural. Paira iso, convén entregar un informe médico, elaborado polo xinecólogo ou médico de familia, no que se acredite que está embarazada e a data probable do parto. O empresario deberá adoptar as medidas preventivas necesarias ou, no seu caso, decidir o cambio de posto de traballo.

Cando a adaptación das condicións de traballo ou a recolocación non sexan posibles, ou a pesar diso o posto inflúa aínda de forma negativa na saúde da traballadora embarazada, do feto ou do fillo lactante, a empregada debe solicitar un certificado de risco á mutua de accidentes de traballo e enfermidades profesionais. Paira tramitalo debe presentar, ademais do informe médico do seu xinecólogo, a declaración empresarial sobre a situación de risco no posto de traballo. É entón cando os servizos médicos da mutua emiten un certificado que analiza a situación da traballadora.

É posible que o documento sexa positivo e acredite o risco, ou ben que este sexa diferido, é dicir, que confirme o perigo de compaxinar embarazo e traballo a partir de una determinada semana de xestación. Cando isto ocorre, o empresario ten dereito a suspender o contrato de traballo e a partir dese momento a futura nai pode solicitar a prestación por risco durante o embarazo ou a lactación natural.

As solicitudes de certificación de risco e as peticións paira o subsidio téñense que xestionar nas oficinas da mutua de accidentes de traballo e enfermidades profesionais que a empresa teña asignada. A resolución que indica se a prestación concédese ou non, debe ser notificada á traballadora nun prazo máximo de 30 días naturais desde o inicio do proceso.