A subida do IVE, os recortes, a debilidade do mercado de traballo, con taxas de paro superiores ao 25%, e a deterioración do consumo privado están a levarse por diante gran cantidade de comercios e establecementos en España. De feito, desde que comezou a crise en 2008, máis de 95.700 autónomos do comercio tiveron que botar o peche aos seus negocios. Debido a este cesamento da actividade, os produtos ou servizos que se ofrecían aos clientes nestas tendas quedáronse en suspenso. Con todo, convén saber que só por comprar un artigo novo nun establecemento, o consumidor conta cunha garantía de dous anos. Como se detalla na seguinte reportaxe, cando un distribuidor pecha un negocio, a garantía do produto adquirido trasládase de forma automática ao fabricante, con quen terá que contactar o consumidor para poder gozala.
Que fago se o comercio onde comprei un produto pecha
O histórico crecemento das vendas ao exterior, durante o mes de marzo de 2013, por encima de EE.UU., Francia e Alemaña, augura unha leve mellora da economía e do emprego a medio prazo en España, ademais dunha recuperación da solvencia perdida nos mercados. Con todo, segundo a UPTA (Unión de Profesionais e Traballadores Autónomos), en xaneiro de 2013, o número de traballadores autónomos do comercio no noso país descendera ata 783.298, mentres que no mesmo mes de 2008 a cifra chegaba a 879.076.
Convén gardar facturas e documentos relacionados coa compra para que o fabricante comprobe que o artigo está en garantía
A crise fixo madeixa en todas as actividades relacionadas co consumo privado e, nalgúns casos, debido ao peche de numerosos establecementos, os produtos ou servizos que se ofrecían aos clientes quedáronse en suspenso.
Por iso, é conveniente coñecer que cautelas respecto de garantías, reclamacións, cambios ou devolucións debe ter un consumidor cando adquiriu un artigo nun comercio que pecha as súas portas.
O artigo adquirido conta cunha garantía de dous anos
En principio, é o comerciante quen responde o consumidor da conformidade dun artigo vendido que, por ser novo, ten unha garantía legal de dous anos. Cando é un produto de segunda man, a garantía legal ten un prazo non inferior a un ano.
Durante isto tempos, todos os custos derivados de calquera anomalía ou fallo do artigo corren por conta do vendedor, incluídos os gastos de envío. Así, cando hai unha desconformidade co produto, hai que reclamar ao vendedor, que é o garante. O cliente, pola súa banda, pode decidir que llo reparen ou substitúan.
Así mesmo, tanto o vendedor como o fabricante poden ofrecer, ademais, unha garantía comercial, cuxas condicións xerais figuran no contrato de compra do artigo aínda que, en ningún caso, poden substituír á garantía legal de dous anos.
Gardar os comprobantes de pago
O comprador ten dereito a solicitar ao establecemento onde adquire un produto un escrito coa garantía, onde se puntualicen os detalles de maior interese (o ben sobre o que recae a garantía, os prazos, as vías de reclamación, etc.). Por iso, co fin de poder facer un cambio, unha devolución ou presentar unha posible reclamación no futuro, é imprescindible gardar todos os documentos relacionados coa adquisición (facturas, catálogos, correos electrónicos, resguardos, ofertas comerciais, etc.), co fin de que o fabricante comprobe que o artigo está en período de garantía.
Se o comercio pecha, o responsable da garantía é o fabricante
No caso de que sexa imposible facer valer a garantía fronte ao vendedor, o responsable dela é o fabricante (ou, na súa falta, o importador). Cando pecha o establecemento onde se adquiriu un artigo, son os fabricantes quen responden ante calquera incidencia que presente devandito produto, posto que a garantía trasládase de forma automática do distribuidor ao fabricante, polo que o comprador deberá contactar directamente con este último para poder gozala.
De calquera modo, o cambio nunca pode supor un gasto para o consumidor. Neste sentido, se non se satisfai a débeda adquirida co cliente, estar a vulnerar o dereito do consumidor como comprador dos produtos ou servizos dun establecemento.
No caso de que un artigo sexa irreparable ou a anomalía que presenta é de orixe, é o fabricante quen deberá responder e ocuparse dos gastos de cambio ou reparación, aínda que, para iso, deba pagar o transporte desde outro país.
Que ocorre cando se contratou un servizo
Cando é a compra dun produto físico nun comercio, faise máis sinxelo conseguir unha solución satisfactoria para o comprador. O problema prodúcese cando se contratou un servizo que se pagou e non se gozou. O consumidor, nestes casos, atópase desprotexido ante a quebra dunha empresa de servizos.
Antes de chegar ao concurso de acredores ou aos tribunais, as asociacións de consumidores e as oficinas de consumo das comunidades autónomas recomendan esgotar o resto das vías. Se se abonou o servizo con cartón de crédito, pódese tratar de anular o pago ou recorrer ao seguro asociado a moitos bancos. No lugar onde se contratou o servizo, hai que tentar solicitar a folla de reclamacións, para despois trasladala á oficina autonómica de consumo.
Prestar atención aos concursos de acredores
Convén prestar especial atención ás noticias de prensa e dos informativos e ao BOE (Boletín Oficial do Estado), xa que se un establecemento presenta un concurso de acredores, os prazos para poder personarse nel son breves. De feito, o período para reclamar nun proceso concursal só aparece no BOE.
Pódese dicir que cando un cliente pagou un servizo, é coma se outorgase un crédito a unha empresa, polo que se converte en acredor. O concurso é un procedemento longo no que, en primeiro termo, desígnase un administrador concursal, é dicir, unha persoa que se encargará de xestionar o proceso. Unha vez declárase de maneira oficial o concurso de acredores e publícase no BOE, os consumidores afectados deben comunicar, sen demora, a súa débeda ao administrador.
Como método máis sinxelo para reclamar e facer valer a garantía do artigo adquirido, convén achegar escaneadas todas as probas dos pagos realizados e quedar cos orixinais.
Afiliarse a unha asociación de consumidores
Numerosos afectados o peche dun comercio onde adquiriron un produto recorren á agrupación en asociacións para acudir aos tribunais con máis forza, xa que contratar un avogado entre varias persoas é sempre unha opción máis alcanzable. Neste sentido, Internet e as redes sociais han facilitado moito o encontro entre clientes descontentos ou estafados.
As asociacións de consumidores tamén desempeñan un papel fundamental se chega o concurso de acredores, pois adoitan aglutinar moitas das queixas e reclamacións de clientes que senten desamparados. Estas asociacións son entidades privadas que teñen como finalidade a defensa dos intereses e dereitos dos consumidores.
Expor a queixa ante a OMIC
As Oficinas Municipais de Información ao Consumidor (OMIC) tramitan as reclamacións que presentan os compradores ou as asociacións de consumidores relacionadas coa adquisición de artigos (electrodomésticos, automóbiles, xoguetes, etc.) e a contratación de servizos (viaxes, transportes, seguros, produtos bancarios, etc.) ou subministracións (luz, auga, gas, telefonía e Internet).
O consumidor que expoña unha reclamación contra un comercio que pechou por un produto adquirido nel, ou contra un fabricante que desatende as súas queixas, debe cumprimentar un impreso oficial da OMIC, que se entrega no Rexistro do concello do municipio de que se trate, nos Rexistros da Administración Xeral do Estado e das Comunidades Autónomas, nas oficinas de rexistro dispostas para o efecto ou a través da OMIC Virtual en Internet (cando a localidade ofrece este servizo).
Segundo cada caso, a OMIC traslada a reclamación ao distribuidor ou ao fabricante para tentar chegar a un acordo que satisfaga ao consumidor. A diferenza da arbitraxe, é unha mediación non executiva.
Con todo, cando non se alcanza un acordo entre as partes, a OMIC remite a queixa á Xunta Arbitral de Consumo.
Reclamar ante o Sistema Arbitral de Consumo
Cando o comercio reclamado ha pechado e o fabricante do produto non contesta á queixa ou a resposta non satisfai ao cliente, leste pode acudir ás Xuntas Arbitrais de Consumo. O Sistema Arbitral de Consumo é o órgano extraxudicial das Administracións Públicas para resolver os conflitos entre consumidores e empresarios, no que un órgano arbitral adopta unha decisión, denominada laudo, con carácter vinculante e de obrigado cumprimento para ambas as partes. É un procedemento rápido e gratuíto.
Se o establecemento ou fabricante reclamados non pertencen ao Sistema Arbitral de Consumo, poden rexeitar o laudo, co que o consumidor terá que acudir aos tribunais.
Acudir aos tribunais
Antes de presentar unha demanda ante os tribunais, o máis aconsellable é contratar a un avogado ou ir a unha asociación de consumidores e usuarios, que estudarán o caso para comprobar se pode prosperar pola vía xudicial.
De calquera modo, cando o consumidor xa esgotou sen éxito as anteriores instancias, pode formalizar a súa queixa en vía xudicial e obter a resolución dun xuíz que solucione o conflito. Para iso, débese presentar un escrito de demanda no Xulgado de Primeira Instancia do domicilio do establecemento ou fabricante demandado, ou do lugar onde se realizou a actividade reclamada. A demanda ten que estar fundamentada e ha de ir acompañala de toda a documentación e probas posibles. En caso de desconformidade coa sentenza, pódese expor un recurso de apelación.
