Artigo traducido por un sistema de tradución automática. Máis información aquí.

Entrevista

Juan Sánchez Muliterno, presidente da Asociación Mundial de Educadores Infantís

Os pais deben concienciarse de que son os principais educadores dos seus fillos
Por Marta Vázquez-Reina 21 de Maio de 2008
Img muliterno portada
Imagen: CONSUMER EROSKI

Aínda que é enxeñeiro agrónomo de formación, Juan Sánchez Muliterno viviu vinculado ao sector da educación desde os seus primeiros pasos laborais. No ano 1992, xunto a outros profesionais da educación infantil do resto do mundo, promoveu a Asociación Mundial de Educadores Infantís (AMEI) e desempeña o cargo de presidente desde a súa constitución. Esta institución sen ánimo de lucro xorde como un movemento de renovación pedagóxica, co obxectivo de axudar aos educadores que traballan día a día cos nenos máis pequenos no seu labor e á vez facer un chamamento sobre a importancia da educación inicial en valores que cimentan a personalidade, e que a longo prazo permiten una convivencia máis pacífica. Sánchez Muliterno foi recentemente galardoado co premio da Asociación Mundial de Organizacións non Gobernamentais (WANGO) en materia de educación, un recoñecemento internacional ao esforzo e á dedicación tanto persoal como profesional na promoción dunha educación de calidade desde a primeira infancia.

Séguese cuestionando a importancia da educación na primeira infancia?

Hai un feito no que xa toda a comunidade educativa está totalmente de acordo e é que a formación da persoa realmente realízase nos primeiros anos da vida; toda a conformación do sistema nervioso, que é o que posibilita e forma a nosa personalidade como adultos, finaliza entre o cinco e os seis anos, polo cal, os primeiros anos son cruciais paira o desenvolvemento da personalidade do futuro adulto. Con todo, neste sentido, á educación infantil de primeiro e segundo ciclo non se lle está dando toda a importancia que ten, aínda que é certo que se vai avanzando lixeiramente, aínda que teriamos que avanzar moitísimo máis.

Como debería ser un programa de educación inicial de calidade?

A educación inicial tería que centrar o currículo máis na formación da personalidade que nos aspectos meramente cognitivos
Por unha banda, teríase que abordar con rigor a educación no primeiro ciclo de educación infantil. Respecto ao segundo ciclo, deberíase centrar o currículo máis na formación da personalidade que nos aspectos meramente cognitivos. Búscase que o neno aprenda porque se supón que así sacará mellores notas nas avaliacións e informes, pero se esquece una parte fundamental, e é que nesta etapa fórmase a personalidade e instáuranse os valores basee que van sustentar á persoa adulta.

Esta situación reflíctese nos informes educativos?

Así é, os nenos españois suspenden en comprensión lectora, e fano porque se lles ensina a ler e a escribir, pero non as utilidades que realmente ten o saber ler e escribir. Ao final, está a lograrse que non haxa moitos analfabetos, pero si analfabetos funcionais nun futuro, porque a educación debe de sustentarse e incidir máis en todos estes aspectos que tradicionalmente chamamos valores.

Deberían ir unidas a primeira e a segunda etapa de educación infantil?

A división en dous ciclos da educación infantil non corresponde ao desenvolvemento das etapas madurativas do neno
Entendo que deberían ir continuadas, porque hai una división que non corresponde ao desenvolvemento das etapas madurativas dos nenos. A estructuración dos ciclos de cero a tres anos e de tres a seis anos, fixo, por unha banda, que o neno a partir dos tres anos teña una escolarización prematura, e por outra, que o de cero a tres anos quede relegado a unha gardaría, onde, dependendo da vontade dos responsables do centro, terá una connotación máis educativa ou non.

Cal é o papel que corresponde aos pais e familias na educación infantil dos seus fillos?

É moi importante non confundir educación con ensino
A educación sempre é labor dos pais, eles son os principais educadores e os responsables durante toda a vida. Outra cousa é que o mestre colabore no ensino, sobre todo na primeira etapa, xa que os pais tradicionalmente atópanse moi angustiados nestas idades e necesitan moito o concurso do mestre como apoio ao seu labor educativo. O importante é non confundir educación con ensino.

É importante que haxa consenso entre as dúas partes?

Por suposto, por iso entendemos que é primordial o máximo posible de escolarización, para que os pais, en colaboración cos mestres, poidan ir desenvolvendo a personalidade, as aptitudes e a capacidade mental e física do neno. O que non pode ocorrer é que no centro dígase una cousa e en casa outra, a educación é constante, e non se pode deixar na porta do colexio.

Están suficientemente preparados os mestres paira afrontar a educación infantil?

Creo que non. Nós entendemos que a formación actual do profesorado de infantil é excesivamente teórica e está deseñada desde hai bastante tempo.

Cal é o principal problema ao que se teñen que enfrontar nas aulas?

Uno dos problemas máis graves nas aulas é o excesivo cociente profesor-alumno
Uno dos problemas máis graves nas aulas é o excesivo cociente profesor-alumno que se dá na actualidade, sobre todo no caso dos máis pequenos. Hai que entender que paira captar a atención, por exemplo dun neno de dous anos, hai que actuar en grupos moi reducidos e darlles respostas inmediatas; se un profesor ten que atender a 20 nenos desta idade, é imposible realizar de forma correcta o labor educativo.

Como se podería solucionar?

Una solución a este problema sería a creación da figura do auxiliar educativo, que preste apoio ao mestre mentres que este exerce a súa tarefa de ensino. Non entendo como, coa taxa de paro actual, sobre todo entre os mestres máis novos, non se crea esta figura.

Cales son os principais retos da educación infantil na actualidade?

Habería que estudar en que medida a descentralización actual é boa paira o sistema educativo
Enfrontámonos a tres grandes retos: conseguir que se xeneralice a educación infantil, que o concepto desta etapa educativa tradúzase nun currículo máis centrado na formación da personalidade dos nenos e non tanto na mera instrución e ensino, e que se afronte seriamente a formación dos profesionais do ensino. Por outra banda, tamén habería que estudar en que medida a descentralización actual é boa paira o sistema educativo, xa que cada vez ímonos pechando en comunidades máis pequenas en lugar de abrirnos á aldea global na que se converteu o mundo.