Artigo traducido por un sistema de tradución automática. Máis información aquí.

Medidas curriculares para a dislexia

A adopción de medidas específicas de atención aos alumnos disléxicos axuda a previr o fracaso escolar
Por Marta Vázquez-Reina 20 de Novembro de 2011
Img claselistadoe
Imagen: michael_swan

Estímase que a dislexia e outras dificultades de aprendizaxe, como a discalculia, a disgrafía ou a disortografía, afectan a unha elevada porcentaxe da poboación infantil e adulta do noso país. Para que os estudantes con algunha destas dificultades logren un rendemento académico satisfactorio, é necesario que os centros escolares proporciónenlles un reforzo e apoio específico, en función das súas necesidades, que lles permita atender a actividade escolar nas mellores condicións.

A Lei Orgánica de Educación (LOE 2006) recollía por primeira vez na historia do noso país o dereito á igualdade de atención educativa para o alumnado con dificultades específicas de aprendizaxe. Tal como dita o artigo 71.2 da citada normativa, ás administracións educativas correspóndelles “asegurar os recursos necesarios para que os alumnos que requiran unha atención educativa diferente á ordinaria poidan alcanzar o máximo desenvolvemento posible das súas capacidades”.

Os avances na concreción e desenvolvemento da normativa foron mínimos

Con todo, un lustro despois da aprobación de LÓEA, os avances na concreción deste artigo foron mínimos. Así o manifesta Anita Pestana, actual presidenta da Federación Española de Dislexia (FEDIS), que se constituíu no mesmo ano 2006, co obxectivo común de lograr un desenvolvemento da normativa para igualar o noso país a outros como Alemaña, Reino Unido ou Estados Unidos, onde as dificultades específicas de aprendizaxe están recoñecidas desde fai máis de tres décadas.

Actuacións autonómicas

Anita Pestana sinala que algunhas comunidades aprobaron determinados decretos relacionados coa atención ás necesidades educativas, pero “non han ido máis aló”, especifica, “non concretaron en forma dunha normativa como e que atención educativa debe recibir o alumnado con dificultades específicas de aprendizaxe”. A comunidade autónoma de Canarias marca a excepción. “É a única que elaborou unha normativa específica para este colectivo”, matiza Pestana.

Canarias é a única comunidade que elaborou unha normativa específica

Nesta comunidade, a intervención non se limitou ao ámbito escolar. Anita Pestana lembra outras medidas en materia formativa que se adoptaron nas Illas, como as adaptacións metodolóxicas no ensino das Escolas Oficiais de Idiomas ou a posibilidade de que as persoas con dificultades de aprendizaxe conten con máis tempo para realizar o exame teórico de conducir implantado pola Dirección Xeral de Tráfico en Canarias.

Medidas específicas

As medidas curriculares adoptadas nos centros escolares canarios son unha fiel mostra das atencións específicas que se poden prestar aos estudantes con dificultades de aprendizaxe no ámbito académico. Estas son algunhas das máis destacadas:

  • Detección temperá: para a identificación do alumnado con necesidades específicas de aprendizaxe, o profesorado debe comezar pola detección temperá no primeiro e segundo trimestre da etapa de Infantil e no primeiro ciclo de Primaria.
  • Avaliación de dificultades: a partir do segundo trimestre de segundo de Primaria (primeiro trimestre en repetidores), débese emitir un preinforme psicopedagógico. En Secundaria, o equipo de orientación emite durante o primeiro trimestre do curso, despois da avaliación inicial, unha relación de alumnos con indicadores dunha posible necesidade específica de apoio educativo.
  • Prevención e reforzo: os programas preventivos de reforzo interveñen sobre o alumnado de Infantil e primeiro ciclo de Primaria con dificultades en lectura, escritura e cálculo, en grupos de tres a cinco escolares e durante 35 minutos diarios no horario lectivo.
  • Atención na aula: situar ao alumno preto do profesor, supervisar de forma continua as súas tarefas en clase e verificar que comprende os contidos, combinar tarefas máis e menos motivadoras, utilizar reforzos e apoios visuais na instrución escrita, espaciar as instrucións de traballo e evitar a exposición das súas carencias ante o resto do grupo son algunhas das medidas que os docentes deben adoptar nas aulas.
  • Exames: para que se avalíe aos alumnos con dificultades en igualdade de condicións que os seus compañeiros, pódense adoptar determinadas medidas como a lectura oral dos enunciados antes do inicio da proba, flexibilidade na duración do exame ou no modo de realizalo (oral ou con computador), presentación das preguntas por escrito (para evitar ditados e copiados) e aplicar de forma regular a avaliación continua.