Escoitar, comprender, analizar e seleccionar. Este catro pasos, previos á escritura, son esenciais para que os apuntamentos que se tomen en clase ou outras exposicións orais adquiran utilidade para os estudantes e non sexan un mero documento que recolle a transcrición automática da información exposta. Aínda que cada estudante debe adoptar os seus propios métodos e “trucos” para recoller as anotacións na aula da forma que lle resulte máis cómoda e eficiente, existen varias técnicas para tomar apuntamentos que, adaptadas ao alumno, facilitan a tarefa posterior de estudo e a comprensión global dos contidos.
Tomar apuntamentos en clase non consiste en consignar por escrito unha a unha todas as palabras que dita ou expón o docente. Tal como explican Renée e Jean Simonet no seu libro ‘Como tomar apuntamentos’, esta tarefa non é unha actividade mecánica, senón “un traballo intelixente que debe achegar un valor engadido real”. A calidade destas notas, apuntan os autores, “depende da súa adecuación ao uso que deles se queira facer”.
O estudante debe seguir diferentes estratexias na recollida da información
Deste xeito, o estudante debe seguir diferentes estratexias na recollida da información en función da súa posterior utilización. A forma de anotar varía se os contidos expostos son complementarios aos do libro de texto ou son informacións orixinais do docente que non están recollidas noutros soportes e, por tanto, é necesario plasmala con máis detalle e exhaustividad para facilitar o seu posterior estudo.
Ante todo, é fundamental recorrer a técnicas e estratexias que permitan que, ao estudar, o alumno sexa capaz de comprender o que escribiu, as relacións e a estrutura dos contidos e as ideas ou conceptos que son máis importantes da exposición. Existen diferentes métodos para tomar apuntamentos que facilitan este labor de organización ao estudante. Pódense utilizar un ou varios destes sistemas, segundo se adecue máis a cada materia ou á información que se expón.
Método Cornell
Imagen: CONSUMER EROSKI
Desenvolvido por Walter Pauk, profesor de educación na Universidade de Cornell (Estados Unidos) na década do cincuenta, o método Cornell converteuse nunha das principais técnicas para a toma de apuntamentos no ámbito anglosaxón. Para aplicalo, é necesario crear unha maqueta previa en cada unha das follas nas que se van a apuntar as notas. O folio ou a folla do caderno divídese en tres seccións en forma “de T” investida:
O método Cornell tamén se denomina o das “5R”, referente ás súas pautas de utilización
Este método tamén se denomina o das “5R”, como referencia ás pautas que debe seguir o alumno para a súa utilización. O primeiro paso é rexistrar a información, tal como indícase, na columna de notas, para resumir a exposición coa anotación das ideas e palabras craves e o sumario. Ao estudar con estes apuntamentos, o estudante debe recitar coas súas propias palabras o tema sen mirar a columna de notas co referente das palabras guía e o resumo, reflexionar e formularse preguntas sobre os contidos e revisar as notas de forma periódica para estar preparado cando chegue o momento do exame.
As supernotas
É un método para tomar apuntamentos, que “aproveita a forma natural na que o cerebro procesa a información”, tal como define a doutora Trindade Hunt, autora da obra ‘Desenvolve a túa capacidade de aprender’ e principal impulsora desta técnica de traballo. Recoméndase sobre todo para recoller datos en charlas e conferencias nas que é esencial captar ben as ideas xenéricas e as relacións entre elas.
Os debuxos, imaxes, texto e outros símbolos facilitan o recordo das ideas expostas
Consiste en representar a información exposta por medio de viñetas e gráficos secuenciales (a modo de cómic), que constitúen unidades de información independentes, pero que se relacionan entre si, de modo que se crea unha estrutura comprensible na que os debuxos, imaxes, texto e outros símbolos facilitan o recordo das ideas expostas e o seu lugar e importancia dentro da exposición global.
Esta forma de representación con compoñentes verbais e simbólicos (debuxos, gráficos, etc.) permite rexistrar as diferentes percepcións do estudante ante as ideas que se expoñen. O tamaño que utilice para as palabras, a colocación dunha imaxe ou a cor que lle aplique son aspectos que achegan información aos conceptos anotados sen necesidade de utilizar outros recursos textuais máis extensos.
Estratexias visuais
As táboas e cadros son tamén de utilidade cando se expoñen datos específicos
En función do tipo de exposición oral na que toman apuntamentos, os estudantes poden utilizar e intercalar nas súas notas diferentes estratexias visuais que lles permitan solicitar a información dunha forma máis ordenada e comprensible para o posterior estudo.
