Melloran a atención, facilitan a concentración e desenvolven e estimulan o cerebro, a memoria e a aprendizaxe. Estes son algúns dos resultados que se obteñen ao utilizar os bits de intelixencia. É un método didáctico dirixido a nenos de entre 0 e 6 anos e ideado polo psicoterapeuta estadounidense Glenn Doman. Hoxe en día, recorren a el miles de centros educativos e fogares de todo o mundo. A súa metodoloxía baséase en mostrar información visual e auditiva dunha forma concisa e rápida, mediante cartóns de información.
Imagen: CONSUMER EROSKI
“A capacidade de almacenar datos concretos é inversamente proporcional á idade”. Baixo esta premisa, froito de anos de investigación, Glenn Doman, psicoterapeuta estadounidense experto na estimulación de nenos con lesións cerebrais, ideou fai xa máis de 30 anos un novo método pedagóxico destinado a estimular esta capacidade nos menores de seis anos: os bits de intelixencia. Numerosas investigacións evidenciaron que neste tramo de idade os nenos teñen un potencial asombroso, senten moita curiosidade e son bos aprendices. O traballo pedagóxico que se realice con eles pode favorecer de forma significativa o seu desenvolvemento cognitivo.
Combina o estímulo visual e auditivo para lograr a retención do concepto na mente dos menores
O programa de estimulación temperá de Doman utilízase, tanto na contorna escolar como no familiar, para apoiar e acelerar o proceso de desenvolvemento dos nenos. Consiste en mostrarlles de forma continuada e organizada por categorías unidades de información (imaxes) contidas en cartóns, denominadas bits, e acompañalas da enunciación en voz alta do debuxo que representan. Combina o estímulo visual e auditivo para lograr a retención do concepto na mente dos menores.
Os nenos aprenden deste xeito, sen darse apenas conta, novos termos e significados, clasificados e estruturados, que servirán para desenvolver e ampliar aspectos tan determinantes nesta etapa como a linguaxe, o vocabulario e a memoria. O método dos bits actúa tamén sobre a capacidade de concentración e atención dos nenos, un potencial que lles favorecerá de forma significativa en etapas educativas posteriores.
Aplicación do método
O docente ou o proxenitor sitúase diante do neno cos cartóns na man e lla mostra unha a unha, a intervalos dun segundo. Á vez, enuncia o termo que se representa no bit. Nun principio parece sinxelo, pero para que o método sexa efectivo debe aplicarse cunhas determinadas premisas.
A información que mostren os bits ten que ser precisa e clara, conter un único dato e non dar lugar a ambigüidade
Para que poidan alcanzar o seu obxectivo, os cartóns de información deben cumprir unha serie de requisitos. Non hai que mostrar ás nenos imaxes elixidas ao azar, senón que a información destas ten que ser precisa, simple e clara, conter un único dato e non dar lugar a ambigüidade. O bit de intelixencia debe representar unha realidade concreta, en forma de fotografía, debuxo, símbolo ou palabra, que sexa fácil de percibir por parte do neno e resúltelle atractiva. Igual de importante é que teñan un tamaño suficiente para que os máis pequenos póidano ver de forma clara e que se sitúe sobre un fondo branco para que non distraia ao neno con outros elementos.
Un aspecto destacado que non hai que pasar por alto no momento de aplicar este método é que os bits deben estar agrupados por categorías. Os cartóns organízanse por conceptos que teñan características similares ou que se engloben dentro dun concepto máis amplo: froitas, animais, roupa de verán ou a familia. Facilítase que o neno, ademais de adquirir novos termos, sexa capaz de establecer relacións entre eles e aprenda a desenvolver a capacidade de distinguir entre similitudes e diferenzas. Doman recomenda mostrar entre cinco e dez bits diferentes por cada categoría.
Basta con mostrar o bit 15 veces para que o estímulo quede fixado na memoria
Cantas veces hai que ensinar un bit para que o neno fíxeo no seu cerebro? Sempre dependerá en parte das características cognitivas de cada alumno en particular. Pero o traballo realizado durante todos estes anos co método apunta a que basta con mostrar o bit 15 veces para que o estímulo quede fixado na memoria. Non consiste en mostrar 15 veces seguidas a mesma cartón, senón en facelo de forma repetida nun espazo de tempo determinado.
A metodoloxía pode ser flexible: ensinar cada categoría tres veces ao día durante cinco días seguidos, mostrar cada grupo unha soa vez ao longo de 15 días, ou dúas veces ao día no transcurso dunha semana. O responsable de aplicar o método pode combinar estas variables do modo que lle resulte máis conveniente, segundo a dispoñibilidade de tempo e espazo para levalo a cabo.
Os usuarios deste método didáctico destacan a importancia de crear unha contorna adecuada no momento da súa aplicación, sen distraccións visuais e auditivas que poidan desviar a súa atención. Recalcan a importancia de motivar aos nenos antes da exposición para xerar expectación e mostrar entusiasmo no momento de expor as imaxes.
Pais e docentes poden fabricar os seus propios bits de información para traballar cos pequenos. É tan sinxelo como recortar fotos, debuxos ou ilustracións que pertenzan a un mesmo tema ou categoría de revistas, catálogos ou libros vellos que non se vaian a utilizar, e pegalas sobre cartolina branca na que se escribe despois o termo correspondente.
En Internet tamén poden achar diferentes recursos para traballar este método cos nenos nas aulas ou en casa, algúns deles dispoñen de fichas tradicionais para imprimir e outros son programas de bits para utilizar desde o computador. Estes son algúns das ligazóns dispoñibles na Rede:
