Non hai dúbida de que o español está de moda en Estados Unidos. De feito, a lingua de Cervantes é o segundo idioma con maior número de falantes neste país despois do inglés. Por iso, as escolas de Primaria e Secundaria da maioría dos estados americanos ofrecen cada ano a mestres e licenciados españois a posibilidade de exercer como docentes nas súas aulas para favorecer que un maior número de alumnos coñezan a nosa lingua.
Imagen: Dylan Oliphant
“Mente aberta e actitude positiva” é o consello que dá Francisco Sandoval, profesor visitante na cidade de Chicago, aos futuros candidatos a participar nesta experiencia. E é que como cada ano, desde fai máis dunha década, máis de 450 mestres e licenciados españois terán a oportunidade de exercer durante o curso 2009-2010 como profesor visitante de español nalgúns dos 25 estados americanos (e a provincia de Alberta en Canadá) cos que o Ministerio de Educación, Política Social e Deporte (MEPSYD) ten subscrito un acordo de colaboración para a realización desta actividade.
A súa función é atender o ensino da lingua española en centros de educación primaria e secundaria
O profesor visitante é unha figura cuxa función é atender o ensino da lingua española en centros de educación primaria e secundaria de Estados Unidos respondendo con iso á crecente demanda desta lingua no país. Nestes centros, que poden ser públicos ou privados, impártense xeralmente programas de ensino bilingüe ou de inmersión lingüística, como en Florida, Texas ou Tenesse, nos que o profesor debe impartir as materias propias do sistema educativo na lingua española, aínda que tamén se dá o caso de centros nos que a función deste docente é impartir o español como lingua estranxeira.
De calquera xeito, o profesor visitante español traballa durante o período da súa visita nas mesmas condicións en canto a horario, dereitos e obrigacións laborais que os seus compañeiros estadounidenses ou canadenses, xa que subscriben un contrato laboral coas autoridades educativas do Estado no que vai exercer como docente, sen ningunha vinculación coas administracións españolas. Así mesmo, o salario que percibe o profesor visitante tamén é o mesmo que o dos seus compañeiros americanos; este salario bruto oscila entre os 28.000 e os 70.000 dólares anuais, dependendo tanto dos estados e distritos escolares nos que ensine o profesor como dos anos de experiencia e formación (cursos, estudos, títulos) acreditados.
Quen pode solicitalo
Para participar hai que ser mestre ou licenciado e demostrar un dominio do inglés oral e escrito
A nivel xeral, pode cubrir unha das prazas de profesor visitante en Estados Unidos ou Canadá calquera mestre ou licenciado con nacionalidade española, sen necesidade de pertencer ao corpo de funcionarios docentes, que demostre un dominio do idioma inglés oral e escrito e que non padeza algunha enfermidade que lle imposibilite o exercicio da docencia. Pero estes son só os requisitos xerais, xa que cada estado establece así mesmo uns méritos preferentes para os candidatos (pódense consultar no BOE) que son moi importantes á hora de ser seleccionado. Deste xeito, na práctica, son poucos os estados (tan só un par deles)/deles) que admiten calquera licenciatura para exercer como profesor visitante; en moitos deles só admiten a licenciados en filoloxía e en todos os casos, ademais do título de licenciado esíxese o Certificado de Aptitude Pedagóxica. No caso dos mestres, moitos estados esixen así mesmo unhas especialidades determinadas como lingua estranxeira, educación infantil e educación primaria.
Por outra banda, na maioría dos estados valórase tamén a experiencia docente do candidato, como en Florida, Texas ou Maine, onde requiren tres anos de experiencia docente ou en actividades relacionadas coa educación. Nalgúns casos ademais requírese que parte desta experiencia desenvolveuse en ensino regulado. Tamén en todos os estados, menos en Whashington D.C e Nova York, esíxese ter o carné de conducir.
Proceso de admisión
Débese elixir o Estado en función do cumprimento dos méritos preferentes que establece cada un deles
Ata o próximo 6 de xaneiro, os interesados en conseguir unha praza de profesor visitante en USA ou Canadá deben rexistrarse en primeiro lugar en PROFEX , unha aplicación informática que permite solicitar unha praza en varios dos programas da Subdirección Xeral de Cooperación Internacional (SGCI) do MEPSYD. Unha vez rexistrado, o candidato debe cumprimentar en liña a solicitude do programa, elixindo tanto o país de destino (Estados Unidos ou Canadá) como o Estado no caso de Estados Unidos, baseándose nos criterios preferentes que establece cada un deles, de modo que se elixa aquel que se axuste máis ás condicións do candidato.
Cando se cumprimentou a solicitude, débese enviar unha copia desta por correo ou en persoa ao Secretario Xeral Técnico do MEPSYD xunto coa seguinte documentación: fotocopia compulsada do nivel de coñecemento de idioma ínguas ou declaración xurada de posuír os devanditos coñecementos con aclaración de como se obtiveron, certificado médico, fotocopia do título de licenciado ou mestre, o curriculum vitae en inglés e dúas fotografías. Así mesmo, débese achegar toda a documentación acreditativa dos méritos preferentes que estableza o Estado polo que optou o candidato.
As probas de selección inclúen unha entrevista en inglés e nalgúns casos unha proba escrita
Posteriormente, en PROFEX publícase a lista de candidatos preseleccionados tendendo en canta o seu perfil académico e profesional, así como as necesidades dos estados. Estes preseleccionados deberán presentarse ás probas que realizan as comisións de selección estadounidenses e canadenses en Madrid, xeralmente durante os meses de marzo e abril. Estas probas consisten nunha valoración dos méritos alegados polo candidato a través dunha entrevista en inglés, aínda que algúns estados realizan distintas probas escritas aos candidatos para verificar o seu nivel de coñecemento do idioma. No caso de ser rexeitado por un Estado tras estas probas, o Ministerio pode ofrecer a algúns candidatos a posibilidade de realizar outras entrevistas para outros estados que estean a realizar probas e aínda dispoñan de prazas vacantes.
Os candidatos que xa obtiveron unha praza de profesor visitante reciben, unha vez subscrito o contrato coas autoridades do país de visita, un curso de orientación previa en España, USA ou Canadá que facilita a súa incorporación ao sistema escolar estadounidense ou canadense, que se adoita realizar uns 15 días antes do comezo do curso para poder ter unha primeira toma de contacto coa contorna, poder recibir a formación específica sobre o seu posto de traballo e instalarse no seu novo destino.
No caso de que o profesor visitante teña a categoría de funcionario docente no noso país, debe ter en conta que durante o período de visita pasará á situación administrativa de “servizos especiais”, o que implica a reserva de praza en España así como o mantemento dos seus dereitos a efectos de antigüidade no corpo e xubilación.
