Ao contrario do que se poida pensar, ler con excesiva lentitude pode dificultar a comprensión dun texto, posto que a velocidade lectora está relacionada de forma directa coa lectura comprensiva. Corrixir erros como a vocalización, a regresión ou os movementos corporais mentres se le e aplicar distintas técnicas de lectura poden axudar mellorar a habilidade lectora de cada un.
Imagen: Antonio Jiménez Alonso
“Un bo lector non le palabra por palabra senón que agrupa as palabras”. Esta é unha das primeiras pistas que achega Maurice Guidici no seu manual de Adestramento ‘para a lectura rápida e eficaz’ para comprender por que ler a maior velocidade é máis efectivo que ler lentamente. A teoría que avala esta idea céntrase en que o “lector rápido”, que é capaz de abarcar máis palabras dunha vez, capta a información dun texto de forma global, conseguindo desta forma ler ideas, non palabras, o que lle leva a unha comprensión máis eficaz do lido. Con todo, o “lector lento”, ao ler as palabras dunha nunha, debe esforzarse máis para enlazar os significados e alcanzar así unha idea xenérica do contido da lectura. Como ben afirma Mª Teresa Bofarull no seu libro ‘Comprensión lectora: o uso da lingua como procedemento’, “a velocidade lectora non é adecuada cando a súa lentitude fai que se perda o recordo das palabras que se acaban de ler, o que fai difícil dar sentido ás frases e establecer relacións entre elas”.
A velocidade de lectura de cada un debe adaptarse sempre ao tipo de texto e á finalidade pola que se le
Sen ningunha dúbida, cando se fala de rapidez lectora esta debe ir unida á lectura compresiva, non serve de nada ser capaz de ler de forma veloz un texto se despois non somos capaces de explicar o que lemos. Por iso, a velocidade de lectura de cada un debe adaptarse sempre ao tipo de texto e á finalidade pola que se le; é dicir, non é o mesmo ler un texto complexo dun manual que se debe estudar para un exame que un sinxelo artigo dunha revista que se le por entretemento. É importante antes de comezar a ler un texto determinar cal é o propósito da lectura para fixar así a velocidade máis adecuada.
Técnicas de velocidade
A lectura continuada permite ampliar de maneira significativa o vocabulario, imprescindible para que a velocidade de lectura sexa maior
Para conseguir alcanzar unha adecuada velocidade lectura hai que partir dunhas premisas básicas. En primeiro lugar, o máis importante é ler e ler, canto máis e máis variado mellor; só deste xeito, coa práctica, obtense un bo hábito que permita ler de forma rápida e eficaz. Así mesmo, a lectura continuada permite ampliar de maneira significativa o vocabulario, imprescindible para que a velocidade de lectura sexa maior. Por outra banda, a concentración xoga un papel fundamental no ritmo de lectura, por iso, hai que tentar ler sempre nunha contorna sen distraccións no que o lector poida concentrarse facilmente.
Ademais destas premisas, hai tamén unha serie de técnicas para aumentar a velocidade de lectura que foron experimentadas en moitas ocasións e comprobouse a súa efectividade:
Técnica do tres paxinas: esta é unha das técnicas para incrementar a rapidez de lectura máis eficaces. Para levala a cabo, o primeiro que se debe facer é seleccionar tres páxinas consecutivas dun libro; a primeira delas hase de ler ao ritmo normal de lectura que se adoite utilizar, a segunda hai que tentar lela á maior velocidade posible, aínda que non se comprenda ou entenda nada, e a terceira e última páxina lese así mesmo o máis rápido que se poida, pero esta vez tentando comprendelo todo. Coa repetición continuada desta técnica o lector pode comprobar como cada vez aumenta máis a súa velocidade lectora.
Técnica da postal: este sinxelo sistema tan só require un texto e unha cartolina ou postal. A técnica consiste en situar a postal debaixo da primeira liña do texto e ir baixándoa liña a liña a medida que se avanza na lectura ata finalizar a páxina, tentando incrementar a velocidade lectora mentres se progresa no texto. Este método está concibido como unha forma de ampliar o campo visual, podendo captar dunha vez todas as palabras de cada liña.
Skimming: literalmente esta técnica tradúcese por descremar “”, e aplicada á lectura significa prescindir daquelas palabras que non son necesarias para comprender un texto; é dicir, con este método o lector debe tentar mediante unha lectura rápida captar as ideas fundamentais dun texto pasando a vista por todas as palabras, pero interiorizando tan só aquelas que afectan o significado e refugando outras “inútiles”, como poden ser nalgúns casos artigos ou adverbios que actúan como recursos ornamentais.
Vocaliza mentres le?, pasa o dedo polas liñas? Se é así, debe saber que eses hábitos e outros que se adoitan utilizar de forma sistemática entorpecen de maneira significativa a velocidade lectora dun texto. A continuación, detallamos algúns dos erros máis frecuentes que se comenten mentres se le recollidos por Juan Carlos Garelli en ‘Método de lectura veloz’ e Richadeau no seu ‘Método de lectura rápida’. Evitalos é o primeiro paso para conseguir unha lectura eficaz.
Vocalizar: a mente funciona máis rápido que a boca, por tanto, se á vez que lemos vocalizamos as palabras atrasamos a velocidade de lectura. Unha boa maneira de evitar esta mala práctica é introducir durante a lectura un lapis ou bolígrafo entre os beizos para impedir a vocalización.
Subvocalizar: en ocasións, aínda sen mover os beizos repítense mentalmente as palabras que se len, provocando desta forma o mesmo atraso que coa vocalización. Tentar captar as ideas, non as palabras pode ser un bo método para erradicar este hábito, do mesmo xeito que incrementar de maneira forzosa a velocidade de lectura.
Regresións: volver unha e outra vez sobre o texto lido retarda a lectura de forma significativa; é importante evitar as regresións limitándoas a cando sexan estritamente necesarias porque non se comprendeu a totalidade dun parágrafo completo.
Movemento: os movementos de cabeza e corpo mentres se le poden provocar que se perda a vista do texto e pérdase dese modo o ritmo de lectura. Hai que tentar limitarse ao movemento ocular sobre o texto.
Guiarse co dedo: utilizar un dedo ou un lapis para guiar ou direccionar a lectura constitúe un habito de apoio que, aínda que nun principio pode ser eficaz para adquirir un hábito de lectura rápida, se se abusa del pode chegar a retardala.
