Paleontólogos da Academia Nacional de Ciencias de Estados Unidos descubriron fai catro anos os restos dunha estraña e antiquísima especie. Entre as xeadas rocas devónicas da illa canadense de Ellesmere acharon fósiles dun depredador acuático co corpo e a cabeza moi achatadas, pero con algunhas características que puñan de manifesto que era capaz de vivir e desenvolverse fose da auga. Chamárono “Tiktaalik roseae”.
Esta criatura, metade peixe metade tetrápodo, viviu fai 375 millóns de anos e considéralla o elo “perdido” entre os animais acuáticos e os terrestres. Sábese que foi o primeiro ser que deu os primeiros pasos para poboar as terras emerxidas. Ata entón, a inmensa maioría dos seres vivos vivían no mar.
Novas investigacións sobre este fósil permiten comprender como se produciu o complicado proceso de transición da auga á terra. O estudo, que publica hoxe a revista “Nature”, demostra que o paso dun estilo de vida acuático a outro terrestre leva cambios fisiológicos moi complexos e que non se limitan só ás aletas (que se converten en patas), senón tamén ao cranio e a outras partes do esqueleto.
“O cranio, o padal e as branquias de Tiktaalik ‘’ revelan con toda claridade o patrón seguido polos cambios evolutivos nesta parte do esqueleto”, explica Jason Down, responsable da investigación. “Podemos observar -continúa Down- que os trazos craniais que están asociados aos primeiros animais terrestres foron antes adaptacións para a vida en augas pouco profundas”.
Hyomandíbula
Na liñaxe que conduce dos peixes aos primeiros animais terrestres, a cabeza tende a achatarse e o fuciño a alongarse. Os expertos descubriron ademais a redución gradual dun óso (chamado hyomandíbula) que nos peixes une o cranio co padal e as escamas e regula os seus movementos relativos durante a respiración e a alimentación baixo a auga.
Na transición cara ao estilo de vida terrestre, ese óso vai perdendo aos poucos as súas funcións e queda dispoñible para asumir outras novas. Nos humanos, igual que noutros mamíferos, a hyomandíbula, ou estribo, converteuse nun dos pequenos ósos do oído medio.
“Tiktaalik” posuía ademais pescozo, innecesario para os peixes, que viven e móvense nun espazo tridimensional e poden orientar facilmente todo o corpo cara a un lugar ou outro.
