Coñecer as situacións que desencadean tensións ou ansiedade nas nosas mascotas resulta vital paira preservalas de sufrir as súas consecuencias. É importante estar atento a calquera posible manifestación : en moitas ocasións pecamos de exceso de confianza e atribuímos certas condutas ao carácter especial do animal.
Atallar a ansiedade ou a tensión non só é necesario, tamén posible. Pero debemos ser proactivos . O primeiro paso supón revisar o estilo de vida do noso compañeiro de catro patas paira localizar a orixe máis probable. Si non o atopamos ou non conseguimos reverter a situación, tocará pedir axuda a un profesional, que pode recomendarnos seguir certas terapias ou recorrer a fármacos.
Tensión e ansiedade, que son?
Aínda que os síntomas poidan ser parecidos e estean estreitamente relacionados, a tensión e a ansiedade non son o mesmo . “A tensión é una resposta fisiológica que se desencadea no organismo cando o cerebro interpreta algo como perigoso ou ameazante. A ansiedade, en cambio, é un estado mental caracterizado por inquietude, nerviosismo e inseguridade que provoca alteracións no comportamento”, explica Maribel Vila, responsable da área de terapias da Fundación Affinity e educadora canina.
A tensión e a ansiedade que senten as mascotas é, en certa maneira, parecido ao das persoas. Mesmo pode estar provocado polas mesmas causas. “A situación da covid-19 fixo que moitos cans desenvolvan ‘ ansiedade por separación ‘, un problema de comportamento moi importante que presentan algúns animais ao quedar sós en casa. Mesmo mostran signos de ansiedade tan só con perder o contacto visual coas súas persoas de referencia. O can non sabe xestionar o estar sen compañía e entra en pánico”, apunta Vila.
Que situacións alteran ás mascotas?
Ao preguntar á especialista cales son os factores que desencadean tensións aos animais , sinala estas causas como as máis comúns:
- Os ruídos , como os provocados por petardos, o tráfico ou as sirenas dos vehículos de emerxencia.
- As relacións que establece o animal co humano cando non son ideais ou desexadas.
- A autoridade, si é excesiva ou leva demasiadas esixencias.
- Un adestramento inadecuado.
- O traballo desmesurado ou inapropiado ás capacidades do animal.
- A adaptación que supón aceptar novas situacións (a mudanza a unha nova casa, por exemplo) ou persoas (a aparición dunha parella ou a chegada dun bebé).
- A frustración provocada por unha mala comunicación entre o animal e o humano, que pode levar malos tratos.
- A privación das necesidades vitais do animal (a comida, a bebida ou o paseo).
- Problemas de comportamento provocados por unha falta de socialización.
- A ansiedade xerada ante unha separación ou por falta dunha rutina.
- Una rutina inadecuada por unha vida aburrida ou estrita.
Tal e como destaca Vila, “en xeral as circunstancias de vida dos animais é o que determinará que sufran ansiedade ou tensión, non o animal en si. Os gatos son máis sensibles aos cambios e son animais de rutinas; se as alteramos, pode repercutir no seu benestar físico ou emocional. Con todo, non poderiamos dicir o mesmo dos cans”.
Ademais, non hai que perder de vista que cada raza ten as súas particularidades e necesidades . “Se non as temos en conta e non lles damos a estimulación necesaria, pode repercutir en condutas de tensións ou ansiedade. Por exemplo, os Border Collie ou os Malinois necesitan moita estimulación física e cognitiva, ao ser cans de traballo. Se non a teñen, aparecerán problemas de conduta. Outro exemplo son os gatos Bengalíes, que necesitan máis estimulación que, por exemplo, os Persas”.
Como manifestan tensión e ansiedade os cans e os gatos

Moitas veces cústanos detectar que un animal estea a sufrir tensión ou ansiedade. “Acabamos por habituarnos a que un can sempre estea nervioso ou que se persiga a cola sen cesar, e non vemos que iso é o reflexo dun estado interno”, conta Vila.
Estes son algúns signos de ansiedade e tensión nos cans:
- Montar a outros cans ou a persoas, mesmo se está castrado.
- Mostrar irritado, gruñir e ensinar os dentes.
- Ladrar en exceso, aullar e gemir.
- Falta de apetito, non presentar interese pola comida ou os premios.
- Estar excesivamente tranquilizado.
- Os problemas dermatológicos.
- Perda de pelo e caspa (crónica ou ocasional).
- Jadeo excesivo .
- Intranquilidade.
- Non parar de rascar ou lamerse en exceso.
- Micción ou defecación excesiva.
- Falta de concentración.
- Autolesiones.
- Presentar TOC (trastorno obsesivo compulsivo).
- Conduta agresiva.
Nos gatos, os sinais de ansiedade e tensións máis comúns son estas:
- Facer as súas necesidades fóra da caixa.
- Ter as pupilas dilatadas.
- Presentar o corpo ríxido e curvado.
- Colocar as orellas encartadas aos lados ou cara abaixo.
- Os movementos de cola excesivos.
- As vocalizaciones fóra de contexto.
Como podemos axudar á nosa mascota
Calquera conduta inusual que teña o animal que suxira que padece tensión ou ansiedade debe ser atendida de inmediato. O primeiro é revisar o seu estilo de vida . “Debemos detectar o foco”, expón Vila.
- Se se trata dun can , as preguntas que nos podemos facer son si salgue pouco, non fai moito exercicio, ten moita tensión en casa porque temos nenos pequenos, o adestramento que facemos é pouco adecuado, sofre ansiedade por separación ou vive nun lugar moi limitado fisicamente.
- En gatos poderiamos preguntarnos se ten pouca estimulación ambiental, convive con outro gato co que non leva ben ou ten malas manipulacións.
Só dando respostas a estas respostas poderemos traballar o malestar do animal. Se non nos vemos capaces, debemos consultar cun especialista para que nos indique que tratamentos poden funcionar mellor.
Podemos recorrer a solucións como a musicoterapia ou o doga (a versión do ioga perruna). “Poden funcionar e, en todo caso, non prexudicarán aos nosos animais. Deixar música aos nosos animais cando nos marchamos pode axudarlles a sentir máis acougados. E o doga, posiblemente, axúdelles a estar máis tranquilos”, opina a especialista.
A administración de. fármacos tamén é posible, pero sempre ha de estar supervisada por un veterinario ou un etólogo. “Os fármacos non solucionan un problema, pero abren una xanela onde o animal estará máis receptivo e acougado paira traballar os aspectos que lle afectan. Por exemplo, se temos un can ao que os ruídos lle molestan, ao estar máis acougado poderemos traballar a desensibilización dunha maneira mellor paira o animal”, conclúe Vila.