Como mellorar a fertilidade da parella de cans

“A miña cadela non se deixa aparear” ou “parece coma se o meu can non soubese montar á femia” son queixas frecuentes entre os donos de cans novos e primerizos, sen experiencia no apareamiento, que queren cruzalos para ter cachorros. A sexualidade canina, como a humana, ten os seus segredos. Con todo, si se pode aprender a mellorar a fertilidade da parella de cans e, con ela, as posibilidades dun embarazo na femia.

O momento fértil da parella de cans

A madurez sexual da parella de cans empeza cando cumpren o ano e medio

Mentres que un can macho pode ser fértil a partir do seis meses de idade, a súa madurez sexual tardará algo máis e non chegará antes de que cumpra o ano ou, mesmo, o ano e medio de idade. O aparello reprodutor dunha femia de can, pola súa banda, non funcionará a pleno rendemento ata o seu segundo celo, que chega a partir do ano de vida.

Mesmo hai veterinarios, como a doutora Ana Díaz Ramos, especialista en obstetricia e reprodución veterinaria da Universidade Alfonso X O Sabio, que recomendan esperar un pouco máis e non cruzar á parella de cans ata que a femia ovule por terceira vez. “O momento máis apropiado é durante o terceiro celo da cadela, cando terá entre 18 e 24 meses”, afirma Díaz Ramos.

O sangrado marca o inicio do celo nas femias. “O ciclo sexual dunha cadela dura un seis meses, entre os que hai catro meses completos de repouso da actividade dos seus ovarios”, explica a veterinaria. Aínda que no funcionamento sexual do can non haxa “regras exactas, xa que varían entre razas e mesmo entre cadelas da mesma raza”, explica Díaz Ramos, si hai algunhas claves para aprender a coñecelo mellor.

O momento fértil dunha femia de can prodúcese mentres ovula, algo que ocorre dous días despois de empezar o sangrado. É o período chamado proestro, que se pode prolongar durante algo máis dunha semana. “Durante este primeiro sangrado, a cadela aínda non é fértil”, advirte a doutora veterinaria. Hai que esperar a que o fluxo se reduza e a cadela entre na denominada fase estro. “Entón diminúe o sangrado, sen desaparecer, e a cadela mostrarase receptiva para aceptar ao macho. Nese momento, a femia é fértil” e está lista para quedar embarazada.

Xestos da femia de can que indican que é fértil

A cadela mostra coa súa actitude -e xestos- o período durante o cal o seu embarazo é posible. “Recoñecerémolo porque, cando un can a olfatee, ela quedará quieta e apartará o rabo para deixar que el se aproxime”, explica Díaz Ramos. O macho non debe perder ocasión: a cadela deixarase montar durante pouco máis dunha semana. O tempo en que o seu óvulo estará listo para ser fecundado polo esperma do can.

O apareamiento do can inclúe a posta en escena dunha serie de comportamentos de incitación á equitación por parte da parella. Unha femia disposta ao encontro sexual cun macho faise notar. O cortexo dunha femia incorpora os xogos e os movementos da cola para mostrar a súa vulva. A cadela indica a súa dispoñibilidade para aparearse con estas e outros sinais, que non son sempre fáciles de interpretar por un macho inexperto.

Con todo, os cans, como os humanos, non nacen aprendidos. Tampouco no que ao sexo refírese. En xeral, precisan práctica e experiencia para converterse nuns bos amantes caninos, capaces de aparearse e ter descendencia. O can pode disporse a montala, pero non sempre acertará. Un macho adoita precisar varios intentos antes de lograr a penetración. Prodúcese entón o apareamiento do can, que pode prolongarse durante máis dunha hora.

Test para medir a fertilidade das femias

O nivel de proxesterona no sangue indica o momento en que a cadela comeza a ovular

Estar atentos ao comportamento da cadela non é o único modo de coñecer que a femia está lista para o apareamiento. A cantidade de proxesterona presente no seu sangue é outro sinal para saber cando a cadela comeza a ovular. Esta hormona dirixe o seu ciclo sexual e é esencial para asegurar o embarazo.

Realizar unha citología da cadela tamén axuda. O lixeiro raspado do colo do útero -para tomar a mostra que se estudará- revela o momento apropiado para a equitación ou, se se dese o caso, para unha inseminación artificial. A prevención de enfermidades de transmisión sexual é unha das razóns que poden desequilibrar a balanza a favor da fertilización controlada. A inseminación artificial ten outra vantaxe respecto da equitación natural: o seme do can pode estudarse e analizarse para medir a súa efectividade para deixar preñada á femia.

O seme do can a exame

O esperma dun can conta, e moito, para asegurar o éxito da fecundación da parella. A idade do macho, as condicións ambientais, e mesmo, a tensión poden afectar á calidade do seme do animal. Algo que deben coñecer quen pretendan criar con éxito unha camada de cans .

A análise do esperma do can (espermiograma) non só estuda a concentración ou cantidade de espermatozoides presentes na eyaculación do animal. A fortaleza ou estado de saúde das células reprodutoras é así mesmo importante. No laboratorio pódese medir, entre outras cousas, a mobilidade dos espermatozoides.

A mala calidade do seme é a principal causa de infertilidade nos cans. Outras causas que poden explicar a incapacidade do macho para fecundar son certas malformacións do aparello xenital e os problemas de obesidade.