As garrapatas son un grupo de parásitos que inclúe numerosas especies. Estes parásitos supoñen un perigo para a saúde do animal, porque producen anemia, debilidade, problemas dermatológicos ou parálise nerviosa. Pero ademais poden transmitir moitas enfermidades, tanto aos animais como ás persoas.
Non todas as garrapatas son iguais, en España podemos atopar sobre todo tres especies distintas:
Rhipicephalus sanguineus ou tamén chamada garrapata parda ou garrapata común de can. É de gran tamaño e pódese atopar case exclusivamente nos animais carnívoros. Trátase dunha especie africana e é a que, de maneira máis común, podemos atopar na nosa contorna. É moi prolífica e pode converterse nunha verdadeira praga.
Esta garrapata atópase sobre todo na estepa mediterránea e en zonas de de monte baixo, con todo esta especie de garrapata non se pode ver no bosque, onde hai máis humidade e alta vexetación.
A garrapata parda está activa sobre todo na primavera e a súa presenza diminúe coas temperaturas moi altas. De maneira que ao final do verán reaparecen, e desaparecen de novo no outono e inverno.
Os ciclos biolóxicos das garrapatas poden ser dun, dous ou tres hospedadoresCando a zona xeográfica na que se atopa ten un inverno ou un verán con temperaturas suaves poden estar activas tamén nesas épocas do ano.
Estas garrapatas atopan o seu hábitat idóneo nas zonas ribeiregas con abundante vexetación, onde se enganchan aos cans que pasan pola zona. Nos ocos, gretas ou ranuras das construcións tamén atopan un refuxio ideal onde colocar os seus ovos.
A Ixodes Ricinus ou garrapata da ovella ten un tamaño pequeno e é de cor negra. Adáptase a parasitar moitas especies de mamíferos, réptiles e mesmo aves. Trátase dunha garrapata típica de de zonas húmidas, como os bosques onde hai carballos, é dicir no norte da nosa península. É unha especie típica da zona centroeuropea, que non é moi adaptable ao clima que non lle resulta propicio. Por iso tende a desaparecer nas zonas secas ou con demasiada humidade, onde non se adapta ben, ao contrario que no caso da garrapata parda. A garrapata de ovella pódese ver activa só na primavera e no outono.
A Dermacentor reticulatus é unha garrapata de tamaño grande e cor parduzco con motas claras. Do mesmo xeito que a chamada garrapata da ovella vive en zonas boscosas e húmidas e está activa sobre todo na primavera e outono.
Tamaños distintos
O tamaño das garrapatas en función de factores como: o sexo, a fase evolutiva na que se atope o parásito (larva, ninfa ou adulto) e da cantidade de sangue que inxerise a garrapata. Estes parásitos poden multiplicar o seu tamaño por dez tras inxerir o sangue do seu hospedador.
As garrapatas femias adultas son as que maior tamaño alcanzan debido a que necesitan un achegue extra e sangue para pór os ovos. É frecuente ver no can unha garrapata de gran tamaño co abdome cheo de sangue e ao seu ao redor outras de pequeno tamaño co abdome baleiro que son os machos.
Os ciclos biolóxicos das garrapatas poden ser dun, dous ou tres hospedadores, o que inflúe de maneira considerable no contaxio de enfermidades. É dicir, no caso dun só hospedador, a larva ascende ao can, chupa o sangue e realiza nel todas as fases da súa metamorfose (ninfa, adulto) para abandonar ao seu hospedador cando se atopa na fase de adulto e pór os seus ovos.
No caso de tres hospedadores a larva busca un inquilino, aliméntase co seu sangue e cae ao chan, onde cambia o seu estado ao de ninfa. Esta á súa vez busca outro can ao que pica e cae de novo ao chan para transformarse en adulto. Entón parasitará a outro hospedador para alimentarse co seu sangue e abandonar o animal para pór ovos. Neste caso a posibilidade de contaxiar enfermidades é moito maior que cando no ciclo hai menos hospedadores.
No caso do tres principais especies de garrapatas que podemos atopar na nosa contorna, todas funcionan co ciclo do tres hospedadores ou animais parasitados, polo que as posibilidades de contaxio de enfermidades son moi elevadas.
A garrapata parda está activa sobre todo na primaveraDe feito segundo estudos realizados sobre garrapatas recollidas no campo, unha alta porcentaxe delas alberga axentes infecciosos de enfermidades.
As garrapatas poden transmitir ao animal varias enfermidades que en moitos casos teñen síntomas comúns entre elas como: febre alta que non responde os tratamentos antitérmicos convencionais, anemias debido á destrución de glóbulos vermellos, ictericia ou cor amarela da pel e as mucosas, dor articular, cojera, decaimiento, anorexia ou perda de peso. Fronte a esta sintomatología é recomendable acudir pronto ao veterinario. A aplicación de medidas temperás tradúcese nunha boa recuperación, mentres que pola contra, o empeoramento é notable e rápido e pode pór en serio risco a vida do animal.
