7 datos que descoñeces dos espazos naturais protexidos de España

1. España, país destacado en reservas da biosfera e Rede Natura 2000

España é o país con máis reservas da biosfera do mundo

España é o país do mundo con máis reservas da biosfera recoñecidas pola Organización das Nacións Unidas para a Educación, a Ciencia e a Cultura (UNESCO), ademais do país da Unión Europea (UE) que máis contribúe á Rede Natura 2000, a principal figura de protección europea, con máis de 22 millóns de hectáreas. Así o lembra o ‘Anuario 2016 do estado das áreas protexidas en España‘, publicado en datas recentes por Europarc-España , principal foro profesional das áreas protexidas no noso país, co apoio da Fundación Biodiversidade do Ministerio de Agricultura e Pesca, Alimentación e Medio Ambiente (MAPAMA).

Os espazos naturais protexidos españois inclúen 48 reservas da biosfera, tres transfronteirizas con Portugal, e a única Reserva Intercontinental declarada ata a data, entre España e Marrocos. En canto á Rede Natura 2000, están os 15 parques nacionais e 151 parques naturais, 290 reservas naturais, 346 monumentos naturais e 56 paisaxes protexidas, xunto con outras figuras legais dalgunhas comunidades autónomas, ata un total de 1.958 espazos naturais protexidos.

Marta Múgica, directora da Oficina Técnica de Europarc-España, sinala que “aproximadamente un 27% do territorio está incluído na Rede Natura 2000, mentres a media é dun 18%, considerando o conxunto da UE”.

2. Canto se inviste nos espazos protexidos de España?

En 2015, o Anuario de Europarc sinalaba un retroceso nos medios humanos e económicos dedicados aos espazos protexidos en España. No actual anuario, apúntase que “a situación vai mellorando, aínda que lentamente, a medida que as administracións se recuperan da crise”.

A evolución dos investimentos desde 2010 marca unha tendencia á baixa que parece estabilizarse nos últimos anos. O informe tamén reflicte as grandes diferenzas entre espazos protexidos. O investimento medio por parque nacional é de 2,4 millóns de euros, mentres que para os parques naturais descende aos 860.000 euros, aínda que a maioría ten investimentos inferiores ao medio millón de euros.

En canto ao emprego, a xestión dos parques nacionais e naturais proporcionaba en 2014 traballo directo a 2.380 persoas, cifra similar á de 2010, moi por baixo das 4.000 de 2005, segundo estimacións de Europarc-España.

3. Cantas persoas visitan os parques españois?

Os parques españois reciben polo menos 23 millóns de visitantes ao ano, dos que 14,4 millóns corresponden aos parques nacionais. O Parque Nacional do Teide, en Canarias, é o espazo natural protexido máis visitado do noso país: o ano pasado recibiu a 3.052.830 persoas.

4. Que beneficios ofrece coidar as áreas naturais protexidas?

As áreas protexidas achegan multitude de beneficios á sociedade, lembran os autores do estudo: contribúen ao abastecemento de auga, alimentos e materias primas de calidade e axudan á regulación climática e da calidade do aire, ao control da erosión, á fertilidade do chan e a polinización, así como ao goce recreativo e espiritual, a promoción do sentido de pertenza e o mantemento do coñecemento local.

5. Unha cuarta parte de España está protexida

Máis da cuarta parte do territorio español está dedicada á conservación da natureza. España supera así o 17% de protección terrestre establecido polo Convenio de Diversidade Biolóxica de Nacións Unidas, cun 27%, e achégase ao compromiso do 10% na protección mariña co 8%.

6. O turismo sustentable en España, á cabeza de Europa

España ocupa o primeiro lugar da UE en espazos protexidos coa Carta Europea de Turismo Sustentable (CETS): do total de 158 parques acreditados en Europa, 44 están no noso país. Italia con 34 e Francia con 30 ocupan o segundo e terceiro lugar, respectivamente.

Das 700 empresas adheridas á CETS en Europa, 411 están en España. O informe de Europarc-España lembra que o impulso da CETS a través das compañías tradúcese en 1.092 empregos directos que contribúen, ademais, á fixación de poboación en territorios rurais.

7. Como se poden conservar mellor os espazos protexidos?

A directora de Europarc-España ofrece os seguintes consellos:

• Asegurar os necesarios recursos económicos, materiais e humanos e a implicación das administracións públicas.
• Establecer un plan de xestión, revisado periodicamente, en todas as áreas protexidas que o precisen, como os parques naturais e nacionais e os espazos da Rede Natura 2000.
• Avanzar na diversificación dos modelos de gobernación, promovendo a implicación social e cidadá.
• Pór en valor os espazos protexidos como provedores de servizos que garanten o noso benestar, o que esixe explicitarlos a unha sociedade cada vez máis urbanita.
• Implicar de forma activa aos cidadáns na conservación dos espazos, como con actividades de voluntariado e ciencia cidadá.

Siga a canle de Medio Ambiente en Twitter @E_CONSUMERma e ao seu autor @ecienciacom.