Un equipo científico do Instituto de Investigación para a Xestión Integrada de Zonas Costeiras (IGIC) da Universidade Politécnica de Valencia (UPV) no Campus de Gandia demostrou o importante efecto da eliminación de obstáculos artificiais, como os azudes, nos ríos mediterráneos para a conservación de especies autóctonas de peces.
O obxectivo da investigación é facilitar a xestión eficiente e sustentable da biodiversidade dos ríos a través do desenvolvemento dun modelo predictivo, que permite anticipar os resultados de actuacións de restauración en tramos de ríos alterados antes de acometelas. Isto é máis importante en concas de clima mediterráneo, onde os impactos humanos ameazan coa extinción de numerosas especies nativas, apunta o investigador Francisco Martínez Capel. “Con este modelo pretendemos facilitar a toma das decisións máis eficientes, algunhas dunha gran sinxeleza por exemplo a eliminación de azudes en desuso”, engade.
Segundo o modelo predictivo desenvolvido, un dos factores con maior influencia na riqueza de peixes nativos nos ríos mediterráneos é a ausencia de obstáculos artificiais. A investigadora Esther Julia Olaya afirma que mediante simulación se puido observar que o número de peixes nativos aumenta a medida que se incrementa a distancia libre de obstáculos artificiais. Á marxe do seu tamaño, as obras hidráulicas actúan como barreiras físicas que dificultan os movementos migratorios dos peixes. Tamén afectan as transferencias de sedimentos, a dispersión da vexetación e favorecen a diseminación de organismos foráneos de carácter invasor con influencia negativa sobre a fauna e flora autóctona, detalla.
Este estudo constatou que a eliminación de azudes en desuso pode chegar a duplicar a presenza de especies nativas nalgúns puntos dos ríos mediterráneos. Estes obstáculos tamén inflúen noutros variables determinantes para a saúde dos peixes nativos, como a da porcentaxe de hábitats de correntes. A investigadora Esther Julia Olaya apunta que “algunhas especies de peixes mediterráneos utilizan este tipo de hábitat a diferenza de especies exóticas que prefiren as pozas”.
En canto ao caudal medio anual dos ríos e ao seu coeficiente de variación, inflúen na organización de comunidades acuáticas mediterráneas, “debido a que a bioloxía das especies presenta trazos asociados a ambientes fluctuantes e pouco predicibles”, sinala. A científica agrega que a calidade da auga é outro factor importante para o desenvolvemento das comunidades de peces.
