Os consumidores son esenciais na transición cara a un modelo de economía circular, que substitúa o concepto de caducidade polo de conservación e dea valor aos residuos xerados. Pero de pouco serviría se as autoridades públicas non mellorasen a xestión dos residuos municipais ou non fomentasen un transporte público impulsado por enerxía renovable. Tamén resulta fundamental que as empresas se impliquen. E xa o están facendo. Contámosche a continuación algúns exemplos que demostran que a economía circular é real.
O papel das empresas na economía circular
O compromiso cun modelo de produción máis circular forma parte da filosofía dalgunhas empresas desde hai anos. “Xa se avanzou moito en a redución do desperdicio de alimentos na cadea de produción e subministración e no desenvolvemento do ecodiseño paira evitar o seu sobreenvasado”, conta Idoia Marquiegui, directora de Medio Ambiente e Seguridade Alimentaria da Asociación Nacional de Grandes Empresas de Distribución (ANGED), que agrupaa empresas do sector agroalimentario, téxtil e electrónico.
Por exemplo, levan a cabo prácticas de sensibilización entre os clientes, melloras na xestión de stock de alimentos frescos e perecedoiros. Tamén se impulsa a compra de produtos frescos de quilómetro cero e realízanse ofertas e promocións nos alimentos con data de consumo preferente ou de caducidade próxima. Por outra banda, o sector desenvolveu materiais máis sustentables e criterios de ecodiseño paira reducir os plásticos dun só uso.
“Tanto neste como noutros asuntos ambientais, a magnitude global dos desafíos tennos que facer conscientes da importancia da cooperación leal entre institucións, empresas e países”, lembra Marquiegui. E, nese sentido, “os cidadáns deben ser una peza central nesta transición”, conclúe.
Exemplos de economía circular en España
E son moitas as empresas españolas que inclúen a economía circular como base do seu sistema de fabricación e produción. Estes son algúns exemplos:
- A empresa guipuscoana Eko-rec produce bens fabricados con produtos 100 % reciclaxes paira o sector da automoción ou o alimentario a partir de residuos plásticos de PET.
- A empresa valenciana CM Plastic Recycling fabrica mobiliario urbano e sinais a partir de residuos de plástico.
- A iniciativa REMADE do Concello de Madrid facilita o intercambio de obxectos entre cidadáns nos puntos limpos fixos de Madrid. Un cidadán deixa un obxecto que xa non usa paira darlle una segunda vida e obter outro que lle interese.
- O proxecto Second Life Melilla de Endesa reutiliza baterías de vehículos eléctricos paira garantir a seguridade da subministración eléctrica na cidade autónoma, un sistema illado da rede eléctrica.
- A marca de roupa Ecoalf emprega materiais reciclados, como pneumáticos, poliéster e até pousos de café, paira fabricar téxtiles.
- O proxecto europeo RobinFood ten como obxectivo evitar o excedente de toneladas de alimentos procedentes de pequenos produtores. Tamén busca dar emprego e oportunidades a persoas en risco de exclusión e xerar novos produtos saudables paira a súa venda a nivel internacional. Esta iniciativa é froito dun acordo entre Eroski, o Instituto Europeo de Innovación e Tecnoloxía (EIT Food) e a start-up RobinGood, e púxose en marcha en España, Bélxica e Países Baixos.
A xerarquía de residuos: os seus cinco niveis
A xestión de lixo paira conseguir una mellor saúde ambiental debe seguir estas pautas:
Imaxe: Tom Fisk
1. Prevención. Débese reducir o uso de materias primas e a xeración de residuos, evitando o consumo innecesario e mellorando o deseño e fabricación dos produtos.
2. Reutilización. Si é inevitable, a reutilización deste produto ha de ser a prioridade. Si é necesario, pódese reparar, restaurar, remanufacturar ou buscarlle funcións alternativas paira alargar a súa vida útil.
3. Reciclaxe. Se non se pode dar outro uso, débese optar pola súa reciclaxe. A xestión dos residuos municipais ten unha alta marxe de mellora. Por iso, nospróximos anos, os concellos que non o fixeron xa incorporarán novas fraccións de recollida separada:
- Antes de 2022, as poboacións superiores a 5.000 habitantes deben facer a recollida separada de residuos orgánicos con destino a compostaxe. Antes de 2023, todos contarán con esa separación.
- Antes de 2025, deberán facer a recollida separada de aceite de cociña usado.
- A partir de 2025, será tamén obrigatorio dispor da recollida separada e xestión do residuo téxtil.
4. Incineración. Cando un residuo non pode ser reciclado, a opción debe ser a súa valoración enerxética, é dicir, a obtención de enerxía a través da súa incineración.
5. Vertedoiros. Hai que evitar sempre que o fin do camiño deste residuo sexa o vertedoiro. Ademais, débese favorecer o seu trazabilidad para reducir o abandono no medio ambiente e a súa chegada ao mar.
