Butanol, o combustible do futuro?

Imagen: futureatlas.comO crecente uso dos biocombustibles está a levar ás grandes empresas do sector a utilizar todas as posibilidades ao seu alcance. Unha delas é o butanol, un alcol similar ao etanol (producido a partir do millo e polo que se aposta en Estados Unidos) salvo que contén dous átomos máis de carbono. Algúns expertos denomínano “biobutanol”, para remarcar a súa orixe vexetal, posto que o butanol pode producirse tamén a partir de combustibles fósiles, coas mesmas propiedades químicas.

Os expertos de BP e DuPont destacan as súas vantaxes con respecto ao etanol:

• Alcanza o 95% de enerxía que o mesmo volume de gasolina, mentres que o etanol non pasa do 75%.
• Pódese mesturar coa gasolina convencional, sen ter que facer adaptacións nos coches, nunha proporción maior que o etanol.
• Tolera mellor a contaminación por auga e é menos corrosivo que o etanol, polo que se pode mesturar directamente coa gasolina na refinaría e envialo polas mesmas infraestruturas petroleiras de transporte, algo que non é posible co etanol.

Por iso, os expertos de ambas as multinacionais levan traballando desde 2003 nun sistema que lles permita producir butanol de maneira competitiva. En 2006 informaron de que polo momento elaborarán este combustible no Reino Unido, en concreto nunha fábrica da Asociación de Alimentos Británicos que estaba a ser construída para producir etanol a partir de azucre, e estimaron que durante 2007 serán capaces de xerar para a súa comercialización 35 millóns de litros de butanol.

Pódese mesturar coa gasolina convencional, sen ter que facer adaptacións nos coches, nunha proporción maior que o etanol

En calquera caso, ambas as multinacionais recoñecen que este novo biocombustible será máis caro que a gasolina convencional polo menos ata 2010. A partir desa data, esperan conseguir mellorar o rendemento dos cultivos, a partir de produtos como a cana de azucre ou a remolacha, así como o proceso de conversión desta biomasa en alcol.

Con todo, desde o Laboratorio Nacional de Enerxías Renovables (NREL nas súas siglas inglesas), dependente do goberno estadounidense, móstranse máis cautos nas datas, ao considerar que, aínda que o potencial é real, será necesario un avance tecnolóxico de peso que permita facer económico o butanol, polo que resulta complicado estimar datas.

Inconvenientes do butanol

Ademais da súa actual falta de competitividade, o butanol ten que facer fronte a unha serie de inconvenientes, moi similares aos que padece o etanol. Un deles, motivo de crítica aos biocombustibles en xeral nos últimos meses, é que se basean en cultivos “alimentarios” como o millo ou os cereais. Os seus detractores afirman que a fórmula “alimento por combustible” non é nin factible nin ética, posto que para substituír aos combustibles fósiles non hai superficie suficiente no mundo, ademais de pór en perigo o sustento de millóns de persoas. Neste sentido, o Conselleiro de BP Oil, Luís Javier Navarro, afirmaba recentemente que sería un erro que a industria enerxética competise coa alimentaria, e mostrábase partidario de recorrer aos refugallos para elaborar novos combustibles.

Por iso, o desenvolvemento tecnolóxico parece tamén crucial nesta cuestión. Segundo Reese Tisdale, do Instituto de Investigación de Enerxías Emerxentes, con sede en Cambridge, Massachussets, a solución consiste en lograr, de maneira económica, unha encima (unha proteína complexa que produce un cambio químico específico noutras sustancias) que sexa capaz de fermentar calquera tipo de materia vexetal, non destinado a alimentación, para a súa posterior transformación en biocombustible. Mentres tanto, outros expertos suxiren a utilización do sorgo granífero, o que permitiría destinar o millo a fins alimenticios unicamente.

Así mesmo, o butanol, do mesmo xeito que o etanol, ten que aumentar aínda máis a súa eficiencia para poder competir de igual a igual cos combustibles fósiles, e superar os problemas de compatibilidade que pode presentar nos sistemas de combustión actuais.