O tubo de escape é a parte máis letal dun vehículo: os seus gases e partículas contaminantes causan cinco veces máis mortos que os accidentes de tráfico. Paira reducir este problema, diversas cidades europeas puxeron en marcha as “Zonas de Baixas Emisións”, áreas do seu centro urbano nas que impiden entrar aos vehículos máis contaminantes. Por exemplo, circular pola capital londiniense cun vehículo que exceda o estándar de emisións Euro III pode custar una multa de 1.269 euros.
Greenpeace estima que en España a mala calidade do aire urbano xera máis de 16.000 mortes prematuras anuais. A industria, desprazada a outras contornas, xa non é hoxe día o principal emisor dos malos fumes das cidades, senón o tráfico rodado, causante até nun 80% da contaminación urbana. Neste sentido, os accidentes non son a única nin a máis importante causa de mortalidade xerada polo uso de vehículos: as súas emisións contaminantes son mesmo cinco veces máis letais, segundo o Observatorio do Risco do Instituto de Estudos da Seguridade (IDES).
Agora ben, non todos os vehículos teñen a mesma culpa. En España, o 20% do parque móbil, dous millóns do total dos automóbiles que circulan, estaría a causar as dúas terceiras partes de toda a contaminación urbana. Por iso, diversas cidades europeas están a tomarse en serio este problema, e puxeron en marcha as denominadas “Zonas de Baixas Emisións” (LEZ nas súas siglas inglesas) paira evitar a entrada dos vehículos máis contaminantes.
Os vehículos máis contaminantes quedan fóra, a non ser que paguen una elevada tarifa diaria (uns 254 euros) por circular na “city”Neste sentido, o sistema londiniense é un bo exemplo que poden seguir o resto de grandes urbes mundiais. A capital británica, una das cidades máis polucionada de Europa, conta desde febreiro coa LEZ máis grande do mundo, segundo os seus responsables. Os vehículos máis contaminantes quedan fóra, a non ser que paguen una elevada tarifa diaria (200 libras, uns 254 euros) por circular na “city”, aplicable en calquera día do ano.
En concreto, a medida afecta a vehículos que non cumpren o estándar europeo de emisións Euro III, en principio camións diésel vellos, autobuses, autocares, furgonetas grandes, minibuses e outros vehículos especializados derivados de camións e furgonetas, como as autocaravanas e camións de transporte de cabalos. Por tanto, os coches, as motocicletas e as furgonetas pequenas non están incluídos.
Pola súa banda, os vehículos estranxeiros dentro deste grupo, aínda que cumpran o estándar, deberán rexistrarse dúas semanas antes no organismo Transport for London (TfL) (pode facerse por Internet) paira poder circular sen ter que pagar a tarifa.
Multas de máis de 1.000 euros
Imaxe: Gonzalo AlzamoraA idea dos seus responsables é incrementar gradualmente as esixencias, de maneira que en 2012 consígase reducir as emisións nun 16%. Paira controlar o tránsito de vehículos, disponse dun sistema de cámaras fixas e móbiles que len a matrícula dos vehículos mentres circulan por devandita zona, e cotejan a información coa súa base de datos. Si detectan un vehículo non permitido, ao seu responsable caerá una sanción de 1.000 libras (uns 1.269 euros), aínda que se reduce á metade se se paga en menos de dúas semanas.
No entanto, a medida non satisfixo a todo o mundo. Paira empezar, a súa implantación xerou moitas dúbidas entre os londinienses, ao non ter moi claro até que punto aféctalles. Por outra banda, os seus detractores tamén afirmaron que en realidade se trata dun imposto máis disfrazado de medida ecolóxica, ou que vai ser moi caro de aplicar e que os seus beneficios serán mínimos.
Máis de 70 cidades en oito países europeos dispoñen xa dunha destas LEZ ou está a traballar paira instauralas. Os sistemas adoitan ser bastante similares: prohiben o paso ou esixen unhas tarifas aos vehículos máis contaminantes dentro das normas europeas. No entanto, dependendo das peculiaridades de cada cidade, os vehículos que se controlan poden diferir. Por exemplo, en Italia tamén se inclúe a motos e triciclos.
Igualmente, o nome destas zonas tamén pode variar segundo o país. Así, en Alemaña, coñécellas co nome de “Umweltzone”, en Holanda “Milieuzone”, en Noruega “Lavutslippssone”, en Dinamarca “Miljozone” e en Suecia “Miljözon”. De calquera forma, os responsables destas zonas europeas han creado una fundación paira ofrecer máis información e promover o uso deste sistema.
En canto a España, ningunha cidade conta cunha Zona de Baixas Emisións, aínda que este tipo de accións empezan a calar nalgúns responsables institucionais. Por exemplo, o Concello de Madrid anunciou que en 2010 implantará una destas zonas, de maneira que non poderán circular polo centro da cidade os vehículos cunha antigüidade de once anos ou máis.
Pola súa banda, o Goberno vasco ha exposto no Programa Marco Ambiental 2007-2010 medidas que limiten a utilización do vehículo privado, especialmente nos núcleos urbanos máis congestionados, mediante a posta en marcha de peaxes ou limitacións de circulación.
