O Sol é unha fonte de enerxía inesgotable e ecolóxica, polo que se trata dun recurso enerxético cada vez máis utilizado. A enerxía solar térmica, que utiliza a calor xerada pola radiación solar para producir electricidade, é un recurso válido tanto na produción eléctrica a través de grandes centrais, como en diversas aplicacións de uso doméstico
É un recurso válido tanto na produción eléctrica a través de grandes centrais e en diversas aplicacións de uso doméstico.
As centrais de xeración eléctrica mediante enerxía solar térmica utilizan fundamentalmente dous tipos de dispositivos: de alta ou de baixa concentración. Os dispositivos de alta concentración captan a radiación solar por medio de sistemas como espellos curvos ou discos parabólicos, que se orientan cara ao Sol e reflicten a súa luz concentrándoa nun punto. Desde aí transfírese a calor a un fluído, que pode ser auga, aceite, aire, etc., polo que se transmite a calor ata un depósito de auga, que a altas temperaturas se evapora, o que se aproveita para mover unha turbina e xerar así electricidade. Os dispositivos de baixa concentración reúnen varios cilindros parabólicos que tamén se moven co Sol concentrando a radiación nunha tubaxe que contén un fluído, o cal é quentado e transportado a unha rede de tubaxes deseñada para minimizar as perdas por calor. Estes dispositivos de baixa concentración son os máis tecnoloxicamente desenvolvidos e son ademais centrais que ocupan menos espazo. Un dos grandes inconvenientes destes dispositivos é que depende dunha fonte irregular como é o Sol, polo que necesitan que non haxa nubes, aínda que se dispón de sistemas de almacenamento térmico.
Por outra banda, a calor que se obtén coa enerxía solar térmica tamén se utiliza para producir auga quente sanitaria, como sistema de calefacción e quecemento da auga en piscinas, para cocer alimentos en cociñas solares ou secar produtos. Neste sentido, a enerxía do Sol foi historicamente un dos sistemas básicos da humanidade na produción de calor. En moitos países hai subvencións para o uso doméstico da enerxía solar, en cuxos casos unha instalación doméstica pode amortizarse nuns 5 ou 6 anos.
Os equipos domésticos para a produción de auga quente nas vivendas contan cun desenvolvemento tecnolóxico fiable e económico, segundo o Instituto para a Diversificación e Aforro da Enerxía (IDAE). O investimento inicial permite obter auga quente gratuíta mesmo nos días anubrados, posto que conta cun depósito e un sistema enerxético auxiliar, durante máis de 20 anos. Trátase ademais dun sistema de fácil instalación e integración dentro da vivenda e que apenas necesita mantemento
É un sistema de fácil instalación e integración dentro da vivenda e que apenas necesita mantementonon xera ruídos, escapes ou cheiros e trátase en definitiva dunha alternativa ecolóxica e limpa. Na maioría dos casos, tanto en vivendas unifamiliares como en edificios, as instalacións de enerxía solar térmica proporcionan entre o 50% e a 70% da auga quente demandada, polo que necesitan o apoio de sistemas convencionais de produción de auga quente. Ademais da produción de auga quente, a enerxía solar térmica tamén se utiliza en sistemas de calefacción para os fogares. O seu principal inconveniente é que pola noite a calefacción solar non funciona, aínda que non debe ser maior problema se a vivenda mantívose caldeada durante o día.
A cociña é outro dos lugares nos que se utiliza a enerxía solar térmica. Nas denominadas cociñas solares pódense facer a maioría de pratos que se preparan normalmente nunha cociña convencional, coa vantaxe de que se obtén un prato de maneira totalmente ecolóxica, co consecuente aforro en electricidade ou gas. Entre os inconvenientes da cociña solar cabe destacar que necesita máis tempo para que os alimentos cheguen ás temperaturas de cocción, e que se necesita un ceo asollado. Así mesmo, outro uso da calor producida polo Sol é a denominada desecación, un sistema moi antigo de conservación de alimentos que consiste na retirada da auga contida nos seus tecidos e células, o que evita a putrefacción e perda dos mesmos.
A Dirección xeral de Política Enerxética do Ministerio de Economía previu que durante 2006 comecen a funcionar en España as primeiras plantas de produción de enerxía solar térmica, en virtude dun Real Decreto que apoia a bonificación da xeración deste tipo de enerxía. O sector da produción deste tipo de enerxías renovables viña reivindicando durante varios anos que a normativa que incentivaba a produción de enerxías renovables incluíse a subvención do prezo de venda da enerxía solar.
Pola súa banda, a Consellería de Medio Ambiente da Comunidade Autónoma de Cantabria anunciaba recentemente subvencións a través de varios programas de incentivos de aforro enerxético, entre os que se atopa a cantidade de 600.000 euros para instalacións de enerxía solar térmica en edificios públicos e 400.000 euros se se trata de paneis para enerxía fotovoltaica