Os hidratos de metano poderían ter unhas reservas mundiais que duplican as de petróleo, gas natural e carbón xuntos. A extracción deste gas non convencional (como o de esquisto extraído mediante “fracking“) non se realizou ata agora. Con todo, países como Estados Unidos (EE.UU.), Canadá ou Xapón empezaron a avaliar as súas posibilidades enerxéticas. España podería conter varios xacementos de hidratos de metano, pero aínda non se realizaron sondaxes. Os seus detractores lembran algúns dos seus riscos ambientais: o metano é un gas que podería impactar no cambio climático moito máis que o CO2. Este artigo explica que son os hidratos de metano, algúns dos principais proxectos no mundo e en España respecto diso e os seus desafíos tecnolóxicos e ambientais.
Que son os hidratos de metano
Os hidratos de gas son sustancias similares ao xeo que se forman cando certos gases se combinan coa auga a alta presión e baixa temperatura. Os seus depósitos xeneralizáronse en sedimentos baixo o chan mariño (a partir dos 500 metros de profundidade) e dentro e debaixo das zonas de permafrost , o subsolo terrestre que permanece conxelado. O metano é o gas que máis a miúdo queda atrapado nestes depósitos.
O metano é un gas de efecto invernadoiro moito máis potente que o CO2Os hidratos de metano representan en teoría un gran potencial enerxético para os consumidores de gas natural en todo o mundo. Os defensores de extraer este recurso estiman que podería haber reservas mundiais que duplican as de petróleo, gas natural e carbón xuntos. En EE.UU., onde realizan diversas prospeccións, estiman que só baixo o Golfo de México podería haber unhas reservas de 6,7 billóns de pés cúbicos (Tcf) de hidratos de gas e outros gases non convencionais, como as areas compactas. O consumo total de enerxía en España é duns 3,8 Tcf.
Paco Ramos, experto en enerxía de Ecoloxistas en Acción, explica que é “un máis dos gases non convencionais, como o gas de esquisto (o extraído coa técnica do “fracking” ou fracturación hidráulica), o gas de areas compactas, o de vetas de carbón, etcétera”.
Hidratos de metano no mundo e en España
O avance tecnolóxico nos sistemas de prospección e extracción fai cada vez máis viable a obtención de combustibles non convencionais, refugados ata agora pola súa complicación e por contar con xacementos máis fáciles de alcanzar e explotar economicamente.
Canadá e EE.UU. son algúns dos países que máis apostan por investigar os hidratos de metano como fonte de enerxía. En maio, un equipo do Instituto de Investigación Xeolóxico estadounidense. (USGS) realizou varias prospeccións sísmicas mediante técnicas innovadoras para explorar os hidratos de gas en augas do Golfo de México. Segundo o Departamento de Enerxía de EE.UU. (DOE), a información servirá para estimar as posibilidades de 2.009 lugares de extracción.
O DOE conta cun Programa Nacional de I+D para os hidratos de metano. Segundo os seus responsables, no últimos oito anos a investigación traduciuse “en avances significativos na comprensión dos hidratos de metano, o seu papel na natureza e o seu potencial como recurso enerxético futuro”.
Xapón, tras o accidente nuclear de 2011 en Fukushima, prioriza a procura doutras fontes de enerxía, e incluíu na súa axenda aos hidratos de metano. En realidade, algúns dos seus investigadores participan desde hai anos en expedicións noutros países como Canadá. Hai uns meses, a compañía estatal Japan Oil mandaba un barco de perforación, o Chikyu, á costa esta nipoa, nunha zona fronte ás penínsulas de Atsumi e Shima. Segundo os seus responsables, empregaron a técnica de despresurización, que disocia o hidrato de forma “máis eficiente” que a outra técnica utilizada ata entón noutras prospeccións, nas que se inxectaba un fluído quente.
En España, segundo Ramos, todo está “en cueiros”: “En terra tería que ver co permafrost e nos fondos mariños teñen que darse certas condicións de profundidade e temperatura que só se darían nalgunhas zonas próximas a Galicia ou do Mediterráneo”. Desde a Asociación Española do Gas (Sedigas) sinalan que se trata de “un tema moi novo” e non teñen información sobre iso.
Desafíos tecnolóxicos e ambientais dos hidratos de metano
A extracción e explotación comercial dos hidratos de metano presenta varios desafíos considerables. Os seus responsables terán que mellorar os seus sistemas de prospección e extracción. No proxecto xaponés estiman que se todas as probas resultan positivas, a fase de produción comercial podería chegar entre 2016 e 2018.
A dificultade de acceso, en lugares de alto mar e a gran profundidade, encarecerá a extracción destes depósitos de gas. Os seus defensores cren que segundo mellore a técnica e os combustibles fósiles convencionais sexan cada vez máis caros e escasos, sairán as contas.
En canto aos desafíos ambientais, ademais dos impactos propios da actividade petroleira, non hai que esquecer que o metano é un gas de efecto invernadoiro moito máis potente que o dióxido de carbono (CO2). Un posible escape á atmosfera durante a súa extracción podería incrementar aínda máis as consecuencias do cambio climático.
En opinión do experto de Ecoloxistas en Acción, os hidratos de metano son “unha máis das falsas solucións tecnolóxicas para non cambiar de modelo enerxético e atrasar a xeneralización das renovables”.
