ITER, o primeiro reactor de fusión nuclear do mundo

• Autor: Por Alex Fernández Muerza
• Data de publicación: Mércores, 04deAgostode2010

Imaxe: ITER

Imitar ao Sol paira crear una fonte de enerxía segura, limpa, barata e inesgotable. É o obxectivo do proxecto ITER, un consorcio internacional no que participa España a través da Unión Europea (UE). Os seus responsables aprobaron un orzamento de 15.000 millóns de euros que fará posible a posta en marcha, en 2019, do primeiro reactor de fusión nuclear experimental do mundo. Con todo, os seus críticos destacan o seu elevado custo e cuestionan a súa seguridade.

ITER, un proxecto de 15.000 millóns de euros

/imgs/2009/03/iter01.jpg

A UE, EE.UU., Rusia, Corea do Sur, India, Xapón e China deron o visto e prace ao orzamento para pór en marcha, a finais de 2019, o primeiro reactor de fusión nuclear do mundo. O proxecto ITER (das siglas en inglés “Reactor Internacional Termonuclear Experimental” e tamén “camiño” en latín) pretende construír unha instalación experimental que “abra o camiño” a unha nova xeración de centrais baseadas nesta tecnoloxía, moito máis limpa e económica que as actuais instalacións, baseadas na fisión nuclear.

Con todo, o camiño é tortuoso e sobre todo, caro. Os sete socios do proxecto ITER aprobaron o orzamento para os próximos dez anos, que multiplica por tres o previsto en 2006: pasouse de 5.600 millóns de euros aos actuais 15.000 millóns.

Pasouse de 5.600 millóns de euros aos actuais 15.000 millónsOs problemas de financiamento foron constantes desde o seu deseño, a finais de 1990. A UE, responsable do 45% do presuposto total, propuxo unha rebaixa da súa contribución até deixala en 6.000 millóns de euros. O resto de socios aceptou, xa que algo máis do 85% faise en equipos e construcións de empresas europeas.

A primeira proba de fusión preténdese realizar en novembro de 2019 e non en 2018 como se estimou. O recinto de Cadarache xa loce grandes valos electrificados e outras medidas de seguridade. Xunto ao reactor construirase un complexo de 32 edificios auxiliares. A súa explotación alargarase durante vinte anos, e despois, desactivarase e desmantelará, unha fase que podería alargarse até 40 anos. Si tivese éxito, aínda faltarían pasos importantes e moito tempo até a chegada de reactores comerciais de fusión nuclear (non se prevé antes de 2050).

A decisión sobre o seu lugar de localización tamén resultou complicada. A primeira idea de construír un reactor de fusión nuclear remóntase a 1985. A entón Unión Soviética e EE.UU. acordaron desenvolver un proxecto conxunto, e ao ano seguinte formábase o consorcio. En 2002 comezaba o debate sobre o seu emprazamento, e foi Cadarache, a uns 70 quilómetros de Marsella, a elixida. A candidata francesa deixaba atrás a Rokkasho-Mura (Xapón), Clarington (Canadá) e Vandellós (España).