O sector da enerxía eólica atópase nun momento de plena efervescencia, e España ocupa un lugar destacado a nivel mundial. Con todo, os seus responsables achacan ás administracións públicas que o seu desenvolvemento require de certas garantías que non se dan nestes momentos. Nesta tesitura, José Miguel Villarig Tomás (Josa, Teruel) foi recentemente elixido presidente da Sección Eólica da Asociación de Produtores de Enerxías Renovables (APPA Eólica). Membro da xunta directiva da devandita Asociación, Villarig foi durante o últimos catro anos presidente da Asociación de Promotores de Enerxía Eólica de Aragón (AEA). Profesor mercantil e posgrao polo IESE, Villarig é desde fai máis de dez anos conselleiro delegado de Muíños do Ebro (Grupo Samca) dedicada á produción, transporte e distribución de enerxía eléctrica.
O obxectivo principal é potenciar a implantación da tecnoloxía eólica en España. A máis desenvolvida das renovables aínda ten que superar algunhas barreiras, especialmente de tipo técnico e administrativo, que requiren especial atención. Ademais, imos asistir en breve ao nacemento da eólica mariña, á repotenciación de parques antigos, ao desenvolvemento da planificación ata 2020, etc. Hai traballo por diante.
O mercado español aínda non alcanzou o seu teito, aínda pode e debe crecerImos ver; é certo que o mercado das enerxías renovables non é un mercado maduro en xeral, pero precisamente o sector da eólica é un dos máis maduros de todos. Se o segundo mercado eólico do mundo, cun peso moi importante das exportacións, non está maduro, ningún estao. Quizá esa afirmación hai que entendela nun sentido positivo: o mercado español aínda non alcanzou o seu teito, aínda pode e debe crecer.
A Xunta de Estremadura, ata onde eu se, atópase nunha fase de valoración de proxectos, na que non se tomaron decisións definitivas respecto diso, e por tanto o concurso está aínda sen resolver. No referente aos recortes de capacidade para novos parques desde Rede Eléctrica de España, non só Galicia, senón tamén outras comunidades, viron limitadas as súas aspiracións en canto a desenvolvemento eólico. Estas limitacións deberán resolverse desde a valoración do recurso eólico, da capacidade das súas infraestruturas e da puxanza empresarial, entre outros factores.
Non coñezo con detalle o caso de Cantabria. De modo xeral podería dicirse que cada Comunidade Autónoma, no exercicio das súas competencias e en función de condicións técnicas e de recurso eólico, marca o ritmo de implantación da enerxía eólica no seu territorio. Algunhas comunidades, segundo podemos observar no ranking de potencia instalada, apostaron por esta enerxía desde o principio e con decisión.
Estados Unidos é hoxe un mercado en explosión, pero hai poucos anos estivo conxelado, e pode volver pasar no futuroPois si, vostede dio moi ben: paradoxos da vida. As renovables son tecnoloxías novas, nas que España é líder mundial e exporta tecnoloxía e coñecemento a todo o mundo. De feito, o desenvolvemento eólico en España foi un modelo pola súa progresión acumulada, aínda que aínda temos problemas en nosa propia casa. Pola súa banda, o mercado americano foi un mercado máis volátil, do tipo “todo-nada”; está suxeito a un sistema de incentivos vía fiscalidade con data tope e que se renova sobre a base dunha decisión política. Iso fai que hoxe sexa un mercado en explosión, pero que hai poucos anos estivese conxelado, e pode volver pasar no futuro.
Pois a que, independentemente das revisións anuais referidas a IPC menos un diferencial, a revisión “xeral” da retribución do sector polo novo Real Decreto para o ano 2010, e cada catro anos a partir de entón, non está ligada a parámetros obxectivos e predicibles -como o estaba antes, pois a nosa referencia era a tarifa eléctrica-, senón á vontade do lexislador, que pode revisar os valores de retribución con carácter retroactivo, garantíndose para as instalacións existentes os valores de tarifas fixas, pero non a curmá aplicable para a venda da enerxía no mercado. Non nos gusta, e desde APPA tratamos de minimizalo na nova norma, porque un investimento nestes proxectos, que se amortiza en máis de 20 anos, non debería depender dos cambios políticos que se producen cada catro anos, nin de prioridades puntuais de curto prazo. En enerxía debe planificarse cun horizonte máis amplo que os períodos electorais, e os cálculos retributivos deben ser coñecidos e predicibles, non discrecionales.
Non queremos embarcarnos en investimentos millonarios que logo poden quedar no aire por unha decisión política precipitadaEn primeiro lugar, cremos que o novo Real Decreto inclúe bastantes das melloras e correccións que se propuxeron desde APPA, polo que tampouco se pode dicir que non se considerou ningunha das propostas do sector. No entanto, gustaríanos que coa estrutura retributiva exposta mantivésense as regras do xogo dun modo claro, estable e predicible durante os períodos establecidos pola lexislación. Tamén que se fixesen os cálculos retributivos dun modo realista, tendo en conta toda a vida útil das instalacións, e non en función de situacións conxunturais. Nós non imos discutir o prezo que se nos pague por producir electricidade limpa, autóctona, segura e renovable; se é suficiente, faremos proxectos; se non o é, non os faremos. Pero o que non queremos é embarcarnos en investimentos millonarios que logo poden quedar no aire por unha decisión política tomada precipitadamente a partir de datos erróneos ou incompletos.
Que é verdade, pero que non só debe implicarse o Ministerio de Industria; debe ser tarefa de todo o Goberno, posto que afecta a Medio Ambiente, a Industria, a Economía, a Agricultura, a Ciencia e Tecnoloxía, a Vivenda… A loita contra o cambio climático é tarefa de Estado e non ten sentido exporlla doutra maneira. Neste sentido, estamos totalmente de acordo coa liña de traballo interministerial que está a adoptar o Goberno.
A loita contra o cambio climático é tarefa de Estado e non ten sentido exporlla doutra maneiraCando se está elaborando unha normativa tan importante como a que acaba de aparecer hai momentos de gran tensión. En calquera caso, a AEE anunciou que Industria incumprira un pacto ao que chegara con eles, non con APPA, de modo que esa pregunta habería que facerlla a eles.
Un terzo da nova potencia da Unión Europea é eólica. Para cubrir os obxectivos de 2020 temos que multiplicar a presenza da eólica e deberemos seguir instalando parques terrestres e comezar co desenvolvemento de parques mariños. Ademais, a repotenciación de parques antigos será outra vía de modernizar as instalacións actuais e aumentar potencia, mellorando ademais a eficiencia das mesmas. Neste proceso veremos importantes adiantos tecnolóxicos, tanto na eólica como na xestión dun sistema eléctrico moito máis distribuído e eficiente que hoxe en día.
