Este artigo foi traducido por un sistema de tradución automática. Máis información, aquí.
Juan Antonio López, presidente da UICN España
Non se coida o que nos dá para comer: a biodiversidade
- Autor: Por ALEX FERNÁNDEZ MUERZA
- Data de publicación: Venres, 30deSetembrode2016

A perda de biodiversidade está a ser moito máis rápida do que os logros en conservación conseguen evitar. Así o destaca Juan Antonio López, presidente do comité español da Unión Internacional para a Conservación da Natureza (UICN). López estivo hai pouco en Hawai no Congreso Mundial da Natureza da devandita organización, o evento internacional sobre conservación e biodiversidade máis importante do mundo. Celebrado cada catro anos, a recente edición contou coa participación de máis de 10.000 expertos de todo o planeta. Entre outras conclusións do congreso, López apunta tamén que aínda hai esperanza de evitar unha catástrofe ambiental, se nos pomos a iso de maneira urxente e global.
Cales son as conclusións máis destacadas do congreso?
O planeta está na encrucillada polo noso modo de vida, pero aínda hai esperanza, aínda que temos que actuar rápido para non chegar a un punto de non retorno onde xa non sexa posible volver atrás. Os compromisos de Hawai asinados no congreso puxeron en marcha actuacións de conservación tanto a nivel nacional como internacional. Destacouse a urxencia e o valor de colaborar.
En que punto atópase a perda en biodiversidade?
A perda de biodiversidade é continua, cunha velocidade moito maior que a dos logros de conservación. Hoxe en día xa sabemos que o reto 2020 de lograr a perda de biodiversidade cero non se conseguirá.
Por que se acelera?
Algúns expertos critican as diferenzas nas medidas de protección entre animais emblemáticos e “bonitos”, como o oso panda ou o lince ibérico en España, que melloraron, e outros animais descoñecidos e “feos” aos que non se presta atención.
É certo que para as especies máis emblemáticas, nas que se traballa desde hai anos, conseguíronse grandes resultados, pero tamén que en xeral, sobre todo en invertebrados, a situación non é boa. Por iso faise fincapé no uso de criterios ecosistémicos para protexer todo o territorio, de maneira que desde a máis pequena á máis grande das especies teña importancia. Valórase o que se fixo ata agora, como a política de reservas de espazos concretos e microrreservas, pero hase visto que non é suficiente. Hai que traballar en corredores ecolóxicos e unificar territorios, as especies non teñen fronteiras, sobre todo as migratorias. Ademais da biodiversidade, hai que protexer a geodiversidad, a paisaxe, as rocas, etc. A deterioración do chan está a provocar tamén a perda de especies.
A Lista Vermella, referencia mundial para coñecer o estado das especies ameazadas, é o traballo máis coñecido da UICN. Que avances fixéronse?
A degradación dos océanos foi un dos temas destacados do congreso. Cal é o seu estado?
Aínda hai grandes extensións desamparadas e hai lagoas legais. No entanto, tamén se conseguiron avances. Pasouse do 1% de espazos oceánicos protexidos a nivel mundial ao 1,8%, e quérese chegar ao 5% dos terrestres. Estados Unidos creou a reserva mariña máis grande do mundo, con 360.000 km2. Conservar os océanos é transcendental por varios motivos. Un deles é que manteñen o equilibro das emisións de gases de efecto invernadoiro, implicadas no cambio climático.
Que consecuencias está a ter para nosa saúde?
Que outros aspectos chamaron a atención no congreso?
As especies invasoras, cada vez maiores. O tratado de libre comercio é un perigo para a biodiversidade e a conservación da natureza. Tamén se destacou a importancia das poboacións indíxenas. O saber tradicional e as novas tecnoloxías deben ir da man para conseguir o desenvolvemento sustentable.
Podería destacar algún aspecto positivo que se logrou?
Varios países crearon tribunais de dereito ambiental, conseguiron grandes avances non só ambientais, senón sociais. Países que non ratificaran os obxectivos de Nacións Unidas de desenvolvemento sustentable fixérono. A UICN creou diversos comités para aumentar os nosos membros e os proxectos de conservación. Agora estamos en 161 países e participan máis de 1.300 organizacións.
Cóntase cos medios suficientes para conservar as especies ameazadas?
Hai mecanismos suficientes a nivel tecnolóxico, político, social ou ambiental para reverter a situación, pero non se activan. Nalgúns puntos concretos funcionan. Por iso fai falta máis coordinación e replicar as boas prácticas noutros sitios.
Por que non se aplican?
Pola falta de entendemento e que, á hora da verdade, anteponse o interese xeral ao de certos intereses políticos e económicos.
Cal é o estado de conservación da natureza en España?
Que podemos facer os cidadáns?
Hai moito que facer. Se queremos calidade de vida, saúde e benestar, temos que actuar todos. A conservación tense que aplicar nas casas. A maior parte da humanidade vivimos en cidades. Témonos que implicar nos problemas ambientais, a reciclaxe, a mobilidade, a xestión da auga e a enerxía.
Etiquetas:
Zona relacionada
E ademais...
-
“A bicicleta é un modo de mobilidade activa que xera saúde física e emocional á persoa que a utiliza”
-
Inma Estévez, experta en benestar animal do Instituto Público de Investigación e desenvolvemento tecnolóxico NEIKER-Tecnalia
-
José Manuel Núñez-Lagos, director xeral de Ecovidrio
-
Alejandro Cearreta, membro do grupo científico internacional sobre Antropoceno