Lista Vermella de Especies Ameazadas

A Lista Vermella de especies ameazadas da Unión Mundial para a Natureza (UICN) é unha base de datos en liña que identifica e documenta ás especies cuxa conservación se atopa en perigo. Posúe información sobre o estado mundial e outros datos de referencia dunhas 40.000 especies, así como un índice do estado da diversidade biolóxica.

Do total de especies da Lista, o 40% figuran como ameazadas coa extinción

A Lista Vermella 2006 revela que o número total de especies oficialmente declaradas Extintas é de 784 e a outras 65 soamente pódeselles atopar en cativerio ou en cultivo. Do total de especies da Lista, o 40% figuran como ameazadas coa extinción: Un de cada tres anfibios e unha cuarta parte das árbores de coníferas do mundo, ademais dunha de cada oito aves e un de cada catro mamíferos.

O ser humano, directa ou indirectamente, é o principal responsable de gran parte da diminución de especies, segundo a UICN. A destrución e degradación do hábitat seguen sendo a principal causa, xunto coa introdución de especies invasoras, a agricultura insustentable, a caza excesiva ou a contaminación. A Lista mostra que a perda de biodiversidade segue aumentando en case todos os principais grupos taxonómicos, mesmo nas zonas do planeta que parecen estar afastadas da influencia humana.

O impacto do quecemento global, debido á emisión de gases de efecto invernadoiro, sente cada vez máis nas rexións polares. Prevese que o xeo mariño durante o verán redúzase entre 50 e 100% nos próximos 50 a 100 anos. O oso polar, especialmente adaptado ao ambiente mariño ártico, será unha das súas vítimas máis notorias. A súa poboación, que depende do fluxo de xeo para a caza de focas, estímase que diminúa nun 30% nos próximos 45 anos.

Os desertos e zonas áridas parecen estar relativamente intactos, pero os seus animais e plantas, especialmente adaptados, tamén se atopan entre as especies máis raras e ameazadas: Especies como as gacelas saharianas ou os antílopes asiáticos sofren un claro retroceso. A caza non regulada, seguida da degradación do hábitat, son os maiores perigos a combater.

Os océanos tampouco se atopan a salvo. O 20% das 547 especies de quenllas e ráialas especies, primeiros grupos mariños avaliados sistematicamente pola Lista, figuran como ameazados coa extinción. Estas especies de crecemento lento son particularmente susceptibles á sobrepesca e están a desaparecer rapidamente en todo o mundo.

Pola súa banda, a situación das especies de auga doce non é moito mellor. No Mediterráneo, un dos 34 focos críticos de biodiversidade do planeta, a presión urbanizadora, o turismo masivo e a agricultura intensiva ameazan coa extinción ao 56% dos 252 peixes de auga doce endémicos deste mar. As especies de auga doce de maior tamaño, como o hipopótamo común, tamén se atopan en dificultades. No África Oriental, a actividade humana ameaza a máis dun de cada catro peixes de auga doce, o que pode ter un gran impacto no benestar as comunidades ribeiregas. Ademais dunha importante fonte de alimentación, os ecosistemas de auga doce son esenciais para obter auga potable e para o saneamento.

A pesar destas negativas cifras, as accións de conservación exitosa demostran que é posible reverter esta tendencia. Segundo os responsables da UICN, o cumprimento da lexislación, a toma de medidas de protección urxentes e o compromiso ecolóxico de todos os cidadáns podería contribuír eficazmente a mellorar o estado de conservación das especies nun futuro próximo.