A fraude na reciclaxe de residuos de aparellos e equipos eléctricos e electrónicos (RAEE) empeorou en España nos últimos anos, segundo Matías Rodrigues, novo director xeral da Plataforma Europea de Reciclaxe (ERP nas súas siglas en inglés). As empresas que pon produtos no mercado sen declaralas ao rexistro ou os xestores ilegais que rouban nos puntos limpos han aumentado, e as institucións carecen de medios para perseguilos, segundo Rodrigues, que sinala tamén as cifras de reciclaxe de RAEE, máis baixas en España que noutros países. Para mellorar esta situación, este experto suxire o esforzo de toda a sociedade, non só dos produtores.
“Nos últimos meses incrementáronse os roubos nos puntos limpos”Hai que diferenciar dous tipos de fraude: por unha banda, as empresas que pon produtos no mercado sen declaralas ao rexistro, os “free riders”; e doutra banda, o desvío dos RAEE por axentes non autorizados que non os tratan segundo a normativa.
A situación non mellorou: as comunidades autónomas, responsables de perseguilo, carecen de medios. O tema queda limitado ás denuncias que facemos os Sistemas Integrados de Xestión (SIG). É coma se as denuncias por infraccións de tráfico tivesen que facelas os cidadáns.
A situación ha ido a peor. As materias primas, en particular o aceiro, o aluminio e o cobre, experimentaron unha subida do prezo moi acusada. Por mor desta circunstancia, unida á mala situación económica do país, nos últimos meses incrementáronse os roubos nos puntos limpos e mesmo antes de que os residuos cheguen aos mesmos.
O único dato razoablemente sólido é a venda de aparellos. Cantos substitúen a outros que se converten en RAEE é difícil de definir. Segundo as nosas estimacións, case un 70% dos RAEE son xestionados: un terzo deles polos SIG, outro terzo por xestores que traballan segundo a normativa vixente e un último terzo por xestores ilegais que non dan un tratamento correcto aos residuos. Estas cifras deben manexarse coa debida cautela.
“Un terzo dos residuos que se xestionan faise de forma ilegal”Segundo a nosa información, os roubos nos puntos limpos son máis froito de grupos locais organizados que de amplas organizacións de carácter mafioso. Como lle dicía, danse as circunstancias idóneas para que proliferen os roubos por sectores economicamente marxinados.
Non.
Por un problema de falta de medios.
Onde hai diñeiro negro pode haber tráfico ilegal, pero o volume económico do mercado dos RAEE é moi limitado en comparación cos lamentables temas que vostede cita. Non teño noticias dese tema.
Por desgraza, os niveis de reciclaxe canalizados a través dos SIG son máis baixos, a pesar de que noutros países a función dos SIG limítase á xestión desde os puntos en que se reciben os RAEE que depositan os cidadáns ou á recollida desde a distribución. En España aos SIG pídensenos maiores niveis de esforzo. No marco da responsabilidade ampliada do produtor téndese a esquecer o papel que todos os axentes deberían desempeñar neste proceso.
“Imos a varias tendas para comprar un aparello, pero dicimos que ir a un punto limpo é moi incómodo”Non pode ser que todo o esforzo deban realizalo os produtores, e menos que calquera actuación redúzase a que os produtores paguen máis. É fundamental a participación activa de todos os axentes. Así o recoñeceu a nova directiva cando, por exemplo, pide á distribución o seu apoio para recoller os RAEE de moi pequenas dimensións (menos de 25 cm máximo).
Se o aparello vello que substitúen aínda funciona, que alonguen canto poidan a súa vida útil: sempre hai un amigo ou un coñecido a quen pode interesar. Se o aparello xa non funciona, cando compren un novo que pidan á tenda que lles acepte o vello (non poden negarse por lei). Se desexa desfacerse dun aparello sen comprar outro novo, debe levalo a un punto limpo. Dá preguiza en ocasións, pero fáltanos algo de conciencia social: podemos ir a catro ou cinco tendas para comprar o aparello que queremos, pero dicimos que ir a un punto limpo é moi incómodo.
A nova directiva debe adaptarse ao noso ordenamento xurídico para entrar en vigor. O impacto a curto prazo será reducido. A medio e longo prazo haberá maiores niveis de esixencia nas cantidades mínimas que deberiamos reciclar en España.
