Artigo traducido por un sistema de tradución automática. Máis información aquí.

Entrevista

Mauricio Cervantes, Director de Conservación Internacional en México

Evitar o consumo desmedido é vital para conservar o patrimonio ecolóxico mundial
Por Alex Fernández Muerza 1 de Agosto de 2007
Img cervantes2 grande
Imagen: Emiliano Ricci

Conservación Internacional (CI) é unha das principais asociacións conservacionistas privadas sen ánimo de lucro internacionais. Fundada en 1987, os seus obxectivos pasan por desenvolver todo tipo de traballos científicos, económicos, políticos e de concienciación ambiental que permitan preservar a herdanza natural da Terra para as xeracións futuras. Para iso, conta cun mil expertos traballando en 35 países e en catro continentes. Un destes profesionais é Mauricio Cervantes Ábrego, Director de CI para o Programa Noroeste de México. Licenciado en Bioloxía pola Universidade Nacional Autónoma de México, Cervantes conta así mesmo cunha Mestría Mariña, e traballa tamén para a ONG Wetlands Internacional e o Fondo Mundial da Natureza (WWF).

Os informes sobre o estado da conservación da biodiversidade non adoitan ser positivos. Que se está facendo mal?

Non é un problema de hoxe, senón de varios centos de anos atrás, desde o momento en como interpretamos a presenza humana na Terra, co consecuente uso dos seus recursos e os estilos de vida que favorecemos. O home ten como condición modificar o seu medio ambiente para alcanzar óptimas condicións de vida. E non importa onde se atope: desde o Sahara, ata as neves perpetuas, modificamos os ecosistemas co propósito de manter un estilo de vida cómodo.

Para iso, o home modifica o ecosistema con receitas moi básicas e a diferenza da maioría das especies silvestres, que se distribúen en condicións ambientais favorables. Por exemplo, os europeos durante a súa etapa de exploración levaron consigo todo un grupo de especies seleccionadas por varios centos de anos co propósito de colonizar terras e buscar que este grupo de especies seleccionadas adecuásense ás novas condicións, como cabalos, porcos, chibos, reses, ovellas e a nivel vexetal o trigo. A etapa de colonización fose moi diferente se devanditos exploradores houbesen ido co propósito de adecuarse ao medio ambiente e respectar as súas condicións específicas.

Pódese cambiar esta tendencia?

Cambiar na última etapa do século XX e principios da do XXI máis de 4 séculos de tendencias é difícil
Cambiar na última etapa do século XX e principios da do XXI máis de 4 séculos de tendencias é difícil. Hoxe día, debemos aceptar a responsabilidade de que como especie humana seguimos baixo un proceso de expansión crecente e cun desenvolvemento tecnolóxico e económico moi desigual. Nese sentido, é difícil abordar tendencias globais e revertelas, posto que é o sacrificio sería bastante alto.

Cales son os lugares do planeta que corren un maior risco de desastre ecolóxico?

Para empezar, os “hotsposts” identificados por CI, é dicir, puntos quentes caracterizados por niveis excepcionais de biodiversidade e de perda severa do seu hábitat. E en xeral, todos os procesos ecolóxicos que sexan alterados, modificados ou anulados e que de maneira masiva afecten o ciclo vital das especies, como o desxeo dos polos e os glaciares, a contaminación xeneralizada de chans e costas, a talla inmoderada, etc.

Cre entón que as próximas xeracións poderán ver un planeta como o que aínda se pode gozar en moitos lugares?

As próximas xeracións poderán ver un planeta como o que aínda se pode gozar
Por suposto que si; non tería ningún propósito facer o que facemos se se soubese que non o van a gozar.

Que actuacións cre que son necesarias para conservar o patrimonio ecolóxico mundial?

A concienciación é a máis importante de todas elas. Se non hai vontade humana por cambiar, ningún esforzo vai ser suficiente. E cambiar refírese a cambiar en todos os sentidos: no económico, no político, no legal, etc. Consecuentemente, ese cambio de actitude débese rexistrar nos diversos ámbitos; o primordial e o máis significativo debe ser no consumo desmedido e inxustificado.

Por exemplo, os combustibles. Hoxe día, a maioría da xente considera que posuír un vehículo é un dereito. Con todo, posuír un vehículo representa máis un privilexio que leva unha responsabilidade. Baixo eses termos, os patróns de consumo favorecen o dereito máis que o privilexio. Os resultados son evidentes: Economías emerxentes como China, India e México buscan basear as súas economías baixo este patrón de consumo, o que favorece o incremento da industria do combustible para as economías consolidadas do primeiro mundo.

Neste sentido, cal cre que é papel dos consumidores na conservación do medio ambiente?

O consumidor debe informarse de que está a adquirir co propósito de saber que efecto está a causar coa súa compra
Unha das principais responsabilidades dun consumidor é informarse de que está a adquirir e preguntarse cal é a procedencia dos produtos que está a adquirir, simplemente co propósito de saber que efecto está a causar coa súa compra. Doutra banda, cales son os impactos ao medio ambiente ou á saúde polo uso dos artigos, e non está de máis coñecer cal é a condición dos devanditos produtos respecto do seu uso en determinada rexión. Noutras palabras, os patróns económicos non obedecen aos patróns ecolóxicos de distribución.

Por ultimo, o empaquetado dos artigos que un adquire ten unha orixe e un destino. Unha sociedade responsable debe buscar unha lexislación responsable que estableza que o destino do empaquetado sexa responsabilidade das empresas, co único propósito de que a reciclaxe teña un sentido de responsabilidade. É obvio que o consumidor non ten esa responsabilidade, posto que se fose o contrario non teriamos graves problemas de acumulación deste tipo de produtos en diversas partes do mundo.

Non é entón o desenvolvemento sustentable unha utopía irrealizable?

Hai varios tipos e niveis de desenvolvemento sustentable, dependendo do país (no político, económico, xurídico e cultural). Baixo esa óptica, cada rexión no mundo ten unha condición diferenciada respecto ao desenvolvemento sustentable, a cal non é igual entre as diferentes escalas económicas dos países.

Que logros destacaría de CI?

Cada rexión no mundo ten unha condición diferenciada respecto ao desenvolvemento sustentable
CI logrou definir, a través de diferentes estratexias, as áreas prioritarias de conservación a nivel global. Neste sentido, o primeiro gran logro foi identificar os “hotsposts”. A longo prazo levaron a definir propostas globais de priorización, como as áreas silvestres menos impactadas polo home, e recentemente o que nós denominamos “áreas mariñas prioritarias”. En definitiva, logrouse desenvolver unha estratexia global de conservación.

E cales son os seus principais retos?

Un dos máis grandes queda explícito na súa misión: que as sociedades humanas poidan vivir en harmonía coa natureza. Adicionalmente, fixemos un labor no individual, para que cada cidadán posúa a conciencia e o compromiso correspondente para atender esta misión. Exemplos como o cambio climático representan un verdadeiro reto non só para CI, senón para a sociedade no seu conxunto.

Dispoñen dalgún plan de conservación para España?

En España hai 16 especies en perigo crítico de extinción, facéndose indispensable protexelas
CI traballa en alianza coa Fundación Biodiversidade de España. O convenio realizado ten o obxectivo de fomentar a produción de reportaxes ambientais, e recoñecer a excelencia profesional dos xornalistas que cobren temas ambientais en países ricos en biodiversidade. De toda Europa, España é un dos países con maior biodiversidade, e estase traballando por conservala. Segundo informa a Fundación Biodiversidade, en España hai 16 especies en perigo crítico de extinción, facéndose indispensable protexelas, e para logralo creáronse diversas estratexias, por exemplo, para o lince ibérico, o oso pardo cantábrico e a aguia imperial ibérica, entre outras.