Construción de infraestruturas con alto impacto ambiental, desastres naturais con consecuencias catastróficas que podían evitarse, incendios forestais graves… Son algúns dos desastres ambientais sufridos en España nas últimas décadas. Coñecelos é o primeiro paso para ser conscientes das súas consecuencias e impulsar as medidas necesarias para combatelos. Este artigo sinala e explica, en orde alfabética, o dez peores desastres ambientais ocorridos no noso país.
1. Autoestradas “fantasma”
Autoestradas e estradas de pago que non cumpriron as expectativas ou mesmo se converteron en “fantasmas” por non utilizarse. Ademais de malgastar millóns de euros, a súa construción por todo o país supuxeron un considerable impacto ambiental, o uso de materias primas e enerxía desaproveitada e o freo a outros tipos de transporte máis sustentable.
2. Derrame tóxico en Aznalcóllar
Os incendios forestais han aumentado en España nos últimos anos e no seu maior parte son provocadosO 25 de abril de 1998 a balsa de almacenamento de residuos perigosos da mina de pirita de Aznalcóllar (Sevilla) rompía e causaba unha riada de seis millóns de metros cúbicos de augas acedas e lodos tóxicos. A vertedura afectou o río Guadiamar e chegou ata os arredores do Espazo Natural de Doñana. Varias toneladas de peixes morreron e a zona afectada quedou contaminada durante anos. Científicos e organizacións ecoloxistas lembran que aínda quedan en España este tipo de balsas e que poderían sufrir un accidente similar en calquera momento.
3. Hotel O Algarrobico
O Hotel O Algarrobico comezou a construírse en 2003 na praia do mesmo nome, situada a catro quilómetros de Carboeiras (Almería), no Parque Natural do Cabo de Gata-Níjar. Esta edificación é un dos exemplos máis visibles da destrución da costa española e de vulneración da Lei de Costas, reformada o ano pasado con fortes críticas desde diversos ámbitos ambientais e institucionais.
4. Incendio na central nuclear de Vandellós
O 19 de outubro de 1989 a central nuclear de Vandellós (Tarragona) sufría un incendio na zona de turbinas tras un fallo mecánico. Segundo o Consello de Seguridade Nuclear (CSN), o accidente causou un “incidente importante” (nivel 3 na escala INES). Aínda que sen vítimas nin emisión de radioactividade ao exterior, provocou o seu peche definitivo ante o elevado custo das medidas para corrixir as súas irregularidades.
5. Incendio na Gomera
Os incendios forestais han aumentado en España nos últimos anos e no seu maior parte son provocados, segundo diversos informes. Un dos incendios máis impactantes polas súas consecuencias foi o da illa canaria da Gomera. Iniciado o 4 de agosto de 2012, afectou ao 11% da súa superficie e obrigou ao desaloxo da cuarta parte da súa poboación. O lume queimou máis de 750 hectáreas do Parque Nacional de Garajonay.
6. Marea negra do Prestige
O 19 de novembro de 2002 o petroleiro Prestige afundíase fronte ás costas galegas e ocasionaba unha grave vertedura de cru. Non foi a única marea negra ocorrida na costa de Galicia (Polycommander en 1970, Urkiola en 1976, Andrios Patria en 1978, Casón en 1987, Mar Exeo en 1992), e os expertos sinalan que, mentres non se cumpran as normativas e recomendacións de seguridade para estes grandes buques, tampouco será a última.
7. Minaría ao descuberto en Laciana (León)
As explotacións mineiras ao descuberto causan un grave impacto ambiental. Un dos exemplos máis evidentes é o das minas da comarca leonesa de Laciana. A contorna é refuxio de osos pardos e urogallos, entre outras especies ameazadas, e é Lugar de interese Comunitario (LIC) e Zona de Especial Protección para as Aves (ZEPA). En 2011 o Tribunal de Xustiza da Unión Europea condenou a España por incumprir as directivas ambientais nas devanditas minas.
8. Riada do Cámping de Biescas
As consecuencias catastróficas dos desastres naturais han aumentado en todo o mundo durante os últimos anos. Os expertos apuntan como principais causas o impacto do ser humano na natureza e as decisións incorrectas, como construír en zonas de perigo. Un dos exemplos máis destacados é a riada sufrida no cámping As Neves de Biescas (Huesca). O 7 de agosto de 1996 unha gran treboada provocou unha riada que provocou 87 vítimas mortais. O cámping atopábase nunha zona de risco, motivo que debería impedir a súa instalación.
9. Seca de 1990
A seca de 1990, que se alongou ata 1995, foi unha das peores ocorridas nas últimas décadas en España. Os científicos lembran que a seca é un fenómeno natural cíclico que afecta en maior ou menor medida a todos os países. Para combater secas extremas é necesario ser consciente diso e dispor de infraestruturas e de medidas administrativas adecuadas para xestionalas.
10. Terremoto en Lorca
A localidade murciana de Lorca sufría o 11 de maio de 2011 un terremoto que causou a morte a nove persoas e cuantiosos danos materiais. Este tráxico desastre natural puxo en evidencia que o noso país, aínda que non é unha zona de alta sismicidad, non está libre de posibles terremotos. Os expertos recomendan construír tendo en conta as zonas de risco, aplicar medidas antisismicidad e concienciar á poboación con plans de actuación ante posibles terremotos.
