Os delitos ambientais que máis danan ao planeta

Os delitos máis graves contra o medio ambiente

Os delitos contra o medio ambiente, valorados en 159.000 millóns de euros anuais, contribúen a financiar o crime organizado e os grupos terroristas a nivel internacional e ameazan a seguridade e o desenvolvemento sustentable de moitas nacións en todo o planeta. É unha das principais conclusións do informe “A crise de delitos contra o medio ambiente“, do Programa das Nacións Unidas para o Medio Ambiente (PNUMA) e a Organización Internacional de Policía Criminal (Interpol).

Os delitos contra o medio ambiente, valorados en 159.000 millóns de euros anuais por Nacións Unidas e Interpol

Entre os principais delitos ambientais destaca a talla de bosques, a caza, o comercio de animais, a pesca, a minaría e a vertedura de residuos tóxicos realizados de forma ilegal. Ademais dos seus danos inmediatos no medio ambiente, provocan perdas ás economías en desenvolvemento de miles de millóns de euros que “só serven para encher os petos de delincuentes”, apuntan os responsables do PNUMA.

A talla ilegal e os delitos forestais moven entre 22.000 e 75.000 millóns de euros ao ano, é dicir, entre o 10% e o 30% do comercio mundial de madeira. Nalgúns países tropicais o problema sería mesmo peor, xa que se estima que entre o 50% e o 90% da madeira provén de fontes ilegais ou foi tallada de forma ilegal. Entre o 62% e o 86% dos 33,5 millóns de toneladas de madeira tropical que importan Estados Unidos (EE.UU.) e a Unión Europea (UE) infrinxen a lei. As redes de empresas ficticias ou as plantacións que canalizan devandito recurso natural ilegalmente logran evitar moitos dos controis aduaneiros.

O carbón pode parecer un elemento inocente, ata que se le o informe. O 90% da madeira consumida en África utilízase para leña e carbón vexetal. O seu comercio non regulado implica unha perda de ingresos de polo menos 1.400 millóns de euros anuais aos países africanos. O aumento da poboación fará que a demanda de carbón triplíquese como mínimo no próximas tres décadas. Ademais de xerar graves impactos ambientais como deforestación ou contaminación, aumentará de forma considerable o poder adquisitivo das bandas de contrabando e organizacións terroristas.

O comercio ilegal de fauna e flora silvestres para produtos farmacéuticos, alimentos, mascotas e medicamentos ou ornamentos tradicionais estímase entre 5 a 17 millóns de euros anuais. Algúns casos son moi rechamantes. Cada ano mátanse entre 20.000 a 25.000 elefantes en África. O marfil pode alcanzar nos mercados asiáticos un valor de entre 123 a 140 millóns de euros. Así mesmo, o comercio ilegal de grandes simios é xeneralizado. Entre 2005 a 2011 calcúlase que se perderon uns 22.000 grandes simios.

As peores bandas de crimes ambientais

Algunhas das bandas que cometen delitos ambientais obteñen beneficios millonarios. Os grupos en países africanos con conflitos en curso estarían a gañar entre 83 e 216 millóns de euros anuais a partir do comercio ilegal de carbón. En concreto, hai un grupo no leste de África que estaría a se embolsar entre 28 e 42 millóns de euros ao ano.

Os grupos que trafican con vida silvestre e produtos de madeira tamén obteñen grandes ingresos. As organizacións que extraen o marfil de elefante na subregión de África central estarían a gañar entre tres e nove millóns de euros cada ano, provocando unha redución significativa das poboacións de elefantes. O marfil tamén proporciona importantes ganancias aos grupos de milicias na República Democrática do Congo (RDC) e a República Centroafricana.

Como aspectos positivos, o informe sinala o aumento da concienciación e a resposta ante a “crecente ameaza global” destes delincuentes ambientais, e cita algúns casos de éxito. A deforestación na Amazonia brasileira alcanzou o seu nivel máis baixo en 2012 desde que comezaron a vixiarse os bosques en 1988. O uso de imaxes por satélite, as operacións policiais ou a participación dos pobos indíxenas apúntanse entre as razóns principais. En 2013, a Operación Chumbo de Interpol incautouse do equivalente a 19.500 camións cheos de madeira e produtos do devandito material por valor duns 30 millóns de euros en Costa Rica e Venezuela. En 2012, condenouse a oito anos de prisión a un traficante de madeira en Indonesia que desviou ás súas contas 95 millóns de dólares, demostrando que a investigación do branqueo de diñeiro é efectiva contra os delitos ambientais. O pasado mes de xuño, a Operación Wildcat logrou incautarse de 240 quilos de marfil de elefante e 660 detencións en cinco países do África oriental.

Recomendacións contra os delitos ambientais

Os expertos do PNUMA e a Interpol reclaman un maior esforzo en proporción á escala dos devanditos delitos ambientais. Para iso ofrecen as seguintes recomendacións:

• Recoñecer as múltiples dimensións da delincuencia ambiental e o seu grave impacto no medio ambiente e o desenvolvemento sustentable, en especial o dos países en desenvolvemento.
• Apoiar a execución dunha lexislación ambiental esixente e de medidas específicas contra o comercio ilegal, cunha maior coordinación internacional e intercambio de información.
• Fomentar os programas de mitigación da pobreza e a axuda ao desenvolvemento.
• Promover campañas de sensibilización dos consumidores.